Olay söyle gelişti: Ünlü Harvard Üniversitesi'nin ülke çapında tanınan siyahi profesörlerinden Henry Louis Gates, 16 Temmuz akşamı seyahatten dönüşünde Massachusetts eyaletinin Cambridge kentindeki evine girmeye çalışırken, kilidin bozulması üzerine kapıyı zorlayarak içeri girdi. Olayı gören bir komşu, "bir siyahi, yandaki evin kapısını zorla açıp içeri girdi" diye polise ihbarda bulununca da polis eve geldi.
Evde Gates'in bir polis memuruyla tartışması üzerine siyahi profesör, gözaltına alınarak polis merkezine götürüldü, ancak kısa süre sonra serbest bırakıldı.
Ardından Gates, medyaya açıklamasında, olayın tipik bir ırkçılık örneği olduğunu savunarak, polis memurundan özür dilemesini istedi. Olay, kısa sürede bütün ABD tarafından duyuldu.
Başkan Obama'ya da son basın toplantısının en sonunda bu olay hatırlatıldı ve yorumu istendi.
Obama, özetle, evine gelen polis memuruna kimliğini gösteren ve evin kendisine ait olduğunu kanıtlayan Prof. Gates'i buna rağmen gözaltına alan Cambridge polisinin "budalaca davrandığını" söyledi.
Barack Obama, kendisinin başkan seçilmesinin, ABD'de ırkçılık sorununun çözümünde elde edilen büyük ilerlemeyi kanıtladığını, ancak ülkede hala ırkçılığın izlerinin görüldüğünü, örneğin polisin, siyahlara ve Hispaniklere, beyazlardan farklı davrandığını kaydetti.
Başkan Obama'nin sözleri, ülke çapında büyük tartışmaya yol açtı.
Obama'nın "budalaca davranmakla" suçladığı, Gates'i gözaltına alan polis memuru James Crowley, kurallara uygun davrandığını, siyah profesörden özür dilemeyeceğini ve Başkan'ın kendisini hedef alan sözlerine üzüldüğünü söyledi.
Cambridge kenti polis şefi Robert Haas da kendilerinin memur Crowley'i haklı bulduklarını ve onun yanında olduklarını belirterek, Obama'nın sözlerinin polis teşkilatını yaraladığını savundu.
Ülkenin başka yerlerinden polis temsilcileri de genellikle, Başkan'ın kullandığı "budalaca" sözünün yanlış olduğunu ifade etti.
Ülke çapında muhafazakar çevreler de Obama'yı eleştirirken, siyahlar ve liberal gruplar Başkan'ı savundu.