Ortadoğu Neden Geri Kaldı?

İngiliz yayın organları Independent ve Economist'te Arap dünyasının geri kalmışlığı ele alındı. Robert Fisk, sorunun temeli olarak Batı'nın Ortadoğu'daki askerî varlığını gösterirken, El Kaide gibi örgütlerin bu orduların mevcudiyetine karşı doğduğunu yazdı. Economist ise Arap dünyasının durumunu emperyalizm ve siyonizmden çok Ortadoğu'daki baskıcı rejimlere bağladı.

İngiliz The Independent gazetesinin ünlü Ortadoğu uzmanı, gazeteci Robert Fisk, diktatörlükler ve Batı'nın askeri vesayeti altındaki Ortadoğu'da Arap halklarının ülkelerine karşı bir aidiyet duygusu taşımadığını, bunun da ülkelerinin geri kalmasındaki en önemli sebep olduğunu kaydetti. İngiliz dergisi The Economist ise Arap dünyasında bir uyanış başladığını ancak bölgedeki diktatörler temizlenmedikçe sürecin tamamlanmayacağını vurguladı.

Kendilerini yönetecek gerçek temsilciler seçemedikleri için Arapların ülkelerinin başkalarına ait olduğunu düşündüğünü vurgulayan Fisk'e göre bu nu değiştirmek isteyenlerin oluşturduğu hareketler de terörist damgasıyla bastırılıyor. Dünya hızla gelişirken Arap dünyasının neden bu kadar geri kaldığını sorgulayan Fisk, "Bu bölgede neden bu kadar çok diktatör, insan hakları ihlalleri, sert güvenlik önlemleri ve işkence ile cehalet var?" diye soruyor. İç ve dış pek çok etmenin bölgenin geri kalmasında etkin olduğunu ancak "Kahire'den Beyrut'a Arap sokaklarının bu kadar kirli olmasının insanların zihni yapısıyla" ilgili olduğunu öne sürüyor. Fisk, Ortadoğu'daki yolsuzluklarla ilgili olarak da yıllar önce bir köy ağasının kendisine söylediği şu sözlere yer veriyor: "Eskiden rüşvetle telefon, su ve elektrik şebekelerini tamir ettiriyorduk. Eğer bu sistem olmazsa bize de hizmet gelmez."

ASKER DEĞİL ÖĞRETMEN GÖNDERELİM

Arap rejimlerinin kendilerine meşruiyet kazandırmak için kullandıkları en önemli argüman olan İsrail-Filistin sorununun çözülmesinin bazı olumlu gelişmelere sebebiyet verebileceğini söyleyen Fisk, ancak asıl sorunların çok daha derinde olduğunu belirtiyor.

Batılıların bölgeyi askeri açıdan terk etmesi gerektiğinin altını çizen Fisk, "Çünkü askerlerimiz bizleri savunmuyor, El Kaide'nin beslendiği adaletsizliklere sebebiyet veren kaosu yayıyorlar." diyor. Buna karşın Araplara öğretmen, iktisatçı, bilimsel tarım uzmanları göndermeyi öneriyor. Fisk, makalesini şu ilginç cümlelerle bitiriyor: "Hayır, Araplar, ya da Arap dünyası dışında İranlılar, Afganlar bizlerin görmek isteyeceği, çevre dostu, kadın erkek eşitliğinden yana mutlu-coşkulu demokrasiler kuramayacak. Ama bizim vesayetimizden kurtulduktan sonra, kendi insanlarının yararına toplumlar geliştirebilirler. Belki, Araplar bile kendi ülkelerinin sahiplerinin kendileri olduğuna inanmaya başlayabilirler o zaman."

The Economist de son sayısında BM Kalkınma Programı'nın son raporunu değerlendiriyor ve Arap dünyasının neden geri kaldığının bu raporla ortaya konulduğunu belirtiyor. Arap halklarının özgürlük, petrole rağmen zenginlik, güvenlik ve işsizlik gibi konularda çok geride kaldığı vurgulanan rapora atıf yapan dergi, Arap rejimlerinin sürekli olarak öne sürdükleri bahaneleri değerlendiriyor. Arap rejimlerinin kültürlerinin Batı demokrasileriyle uyumlu olmadığını savunduğunu, emperyalizm ve siyonizmi suçladığını yazan dergi, bunların bazılarının doğru olabileceğini ancak çoğunlukla ileri sürülen gerekçelerin kabul edilemeyeceğini vurguluyor. İslam'ın demokrasi ile çatışmadığını, bazı İslam ülkelerinde görülen örneklerin ortaya koyduğunu yazan dergi, bölgedeki asıl korkunun rejimleri kontrol edenlerin güçlerini kaybetme korkusu olduğunu belirtiyor.