'Özbeklerin çığlıklarını duyan yok'

Birleşmiş Milletler Kırgızistan'daki etnik gerginliğin bir an önce kontrol altına alınmaması durumunda komşu ülkelere de yayılmasından endişe duyulduğunu kaydetti.

BM sözcülerinden Rupert Colville, Kırgızistan'daki başka etnik grupların da gerginliğin içine çekilebileceği uyarısında bulunurken, sorunun sınır ötesine yayılması halinde ise Tacikistan ve Özbekistan'daki etnik azınlıkların da tehlike altında kalacağını kaydetti.

Colville, BBC'ye açıklamasında böyle bir tablo ile karşılaşılmasının son derece korkutucu olacağını kaydetti.

Birleşmiş Milletler ayrıca Kırgızistan'daki cinayet ve tecavüzlerin planlı olduğu ve etnik nedenlerle uygulandığı yolundaki suçlamaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını inceliyor.

Oş bölgesinden BBC'ye bilgi veren bir emniyet müdürü de kendilerine cinayet ve tecavüz bilgilerinin ulaştığını teyit etti.

Kırgız yetkililer dört günlük çatışmalar sırasında en az 170 kişinin hayatını kaybettiğini açıklamıştı. Ancak Oş'taki polis yetkilisi de, yabancı gözlemciler gibi bu sayının aslında daha yüksek olduğuna inanıyor.

Sınır kapatıldı

Bu süre içinde Kırgızistan'da yaşayan 100 bin Özbek sınırı geçerek Özbekistan'a kaçtı, ancak Özbek yetkililer bu akış karşısında sınırı kapattı.

Birleşmiş Milletler ise Özbekistan'a sınırı açma çağrısında bulunarak, kaçmalarına izin verilmezse, bu insanların ölüme terkedilmiş olabileceğini belirtti. Binlerce kişinin sınır bölgesinde biriktiği haber veriliyor.

BM Genel Sekreter Yardımcısı Lynn Pascoe da, Kırgız ve Özbekler arasındaki çatışmalardan etkilenenlere yardım için Kırgızistan hükümetinin insani yardım koridoru kurması gerektiğini söyledi.

Pascoe, Özbekistan'a da mülteci akını konusunda yardım edebileceklerini belirtiyor.

Rusya ve bölge ülkelerini kapsayan bir güvenlik teşkilatı olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü CSTO, Kırgızistan'a yardım göndermeyi kabul etti.

Bu kapsamda ülkeye helikopter, askeri taşıtlar ve yakıt gönderilecek. Ancak kuruluş ve üyeleri asker göndermeye sıcak bakmadı.

Sokak ayaklanmasıyla iktidara gelen Kırgızistan geçici yönetimi şiddet olaylarından eski Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev'in taraftarlarını sorumlu tutuyor.

Belarus'ta sürgünde bulunan Bakiyev çatışmaların yaşandığı ülkenin güneyinde büyük bir desteğe sahip. Ancak Bakiyev buradaki gerginliğin körüklenmesinde payı olduğu suçlamalarını reddediyor.



Vatandaşlarını tahliye etmek için Türkiye'nin gönderdiği iki uçaktan ilki de 150 yolcuyla İstanbul'a ulaştı.

Kızılay ise bölgeye bir uçakla yardım malzemeleri gönderdi.

Sokaklarda cesetler

BBC'nin Oş'taki muhabiri Reyhan Dimitri, dün gece boyunca çatışmaların sürdüğünü ve şiddetin sona ereceğine dair bir işaret bulunmadığını söylüyor.

Görgü tanıkları Oş ve Celalabad kentlerinde sokaklar boyunca kundaklanmış evler ve sokaklarda yatan cesetler gördüklerini bildiriyor.

Daha önce de BM İnsan Hakları Yetkilisi Navi Pillay, çocuklar da dahil olmak üzere ayrım gözetmeksizin işlenen cinayetler ve tecavüzlere dair kanıtlar bulunduğunu söylemişti.

Özbek mülteciler, Oş'un Özbek mahallelerinde dolaşan zırhlı araçlardan sivillere ateş açıldığını ve arkadan gelen çeteler için yol açıldığını belirtiyor.

Kızılhaç yetkilisi Pascale Meige Wagner de ölü sayısının tahmin edilenin üzerinde olduğunu belirtti.

Wagner, 'Oş ve Celalabad'da kaldırılmayan cesetler olduğu haberlerini alıyoruz. Bu iki kentte durum sakinleştiğinde krizin boyutlarını daha iyi anlayacağımıza inanıyoruz' dedi.

Özbekler 5,5 milyon kişinin yaşadığı Kırgızistan'da nüfusun yüzde 15'ini oluşturuyor.

BM Güvenlik Konseyi'ne Kırgızistan'daki durumla ilgili bilgi veren Genel Sekreter Yardımcısı Pascoe, gazetecilere yaptığı açıklamada 'bölgeye acilen yardım ulaştırılması gerektiğini' vurguladığını söyledi.

Pascoe 'Mültecilerin Özbek sınırını geçip geçemeyecekleri konusu da bizim için büyük bir endişe kaynadığı. Özbekistan'ın gelebilecek daha fazla sayıda mülteciyle rahatça başa çıkması için gerekli yardımları yapmaya çalışıyoruz' dedi.

'Özbeklerin çığlıklarını duyan yok'

İngiliz The Guardian gazetesi, Kırgızistan'daki gelişmelere başyazılarından birini ayırmış. Dikkat çeken satırlar şöyle:

"Bakiyev aşiretinin gidişi ülkenin güneyinde, gelir kaynakları uğruna verilen bir mücadele başlattı. Bölgede yerel pazarları işleten Özbekler, siyasi iktidara el koymakla suçlandı ve muhalif güçlerin bir koalisyonu olan Bişkek'teki zayıf hükümetin bu patlamayı önlemek için çok fazla şey yapamadı.

"Yani herkes başka yana bakıyor; Kırgızistan'dan, Afganistan'daki çıkarları açısından hayati önemdeki bir hava üssü kiralayan Amerikalılar, Ruslar ve Çinliler. Günün kuralı olup biteni kenardan izlemek. Özbekler yardım çığlıkları atıyor. Bu çığlıkları kimsenin duymadığını onlara kim anlatacak?"

Kaynak: BBC ve Ajanslar