Özürlü Çocuğu Olan Kadın Erken Emekli Olacak/Fatih Aksu Sosyal güvenlik uzmanı
Ülkemizde 5510 sayılı kanunla gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformu bu zamana kadar bildiğimiz ezberlerimizin bir çoğunu bozdu. Sosyal güvenlik reformuyla birlikte iş ve çalışma hayatımıza bir çok yenilikler ve değişiklikler getirildi. Anılan reformla birlikte çalışma hayatımıza gelen en önemli yeniliklerden birisi de, malül çocuğu olan kadın sigortalıların erken emekli olabilme imkanıdır.
Sosyal güvenlik reform yasasının yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008'den önce uygulamada olan Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı mevzuatlarında özürlü çocuğu olan kadın sigortalılara verilmiş böyle bir imkan ve hak yoktu. Dolaysıyla böyle bir erken emeklilik hakkı, 1 Ekim 2008'den itibaren kadın sigortalılara ilk defa verilmiştir.
Peki özürlü çocuğu olan kadın sigortalılar erken emeklilik imkanından nasıl yararlanacaklardır? Şimdi bu sorunun cevabını verelim. İster SSK'lı, ister Bağ-Kur'lu isterse T.C. Emekli Sandığı mensubu kadın sigortalılarından, başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede malül çocuğu bulunanların 1 Ekim 2008'den sonraki prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayılarının toplamına eklenecek ve prim ödeme gün sayılarının dörtte biri emeklilik yaş hadlerinden indirilecektir.
Örnek olarak, ev hanımı olan ve başkasının sürekli bakımına muhtaç malül çocuğu bulunan Ayşe teyze isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemektedir. Ayşe teyze 1 Ekim 2008'den sonra 2010 yılının Ocak ayına kadar primlerini ödemiştir. Ayşe teyzemiz, 1 Ekim 2008-31 Ocak 2010 tarihleri arası toplam 450 gün prim ödemiştir. 450 günün dörtte birisi, ortalama 112 gün yapmaktadır. İşte Ayşe teyzemiz, Sosyal Güvenlik Kurumu'na talepte bulunması halinde, hem prim ödeme gün sayısı bakımından hem de emeklilik yaşı bakımından diğer normal koşullardaki emeklilikten 112 gün daha erken emekli olabilecektir.
Malül çocuğu bulunan kadın sigortalıların, başkasının sürekli bakımına muhtaç malül çocuklarının bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi ve SGK tarafından raporların kabul edilmesi gerekmektedir. Başkasının sürekli bakımına muhtaç çocuğu bulunan kadın sigortalıların erken emeklilik imkanı, yalnızca emeklilik ve yaşlılık aylıkları için geçerli olup, ölüm aylıkları ve malullük aylıkları için geçerli değildir. Yani, özürlü çocuğu olan kadın sigortalı öldüğünde geride kalan çocuklarına dul ve yetim aylığı bağlanması için vefat eden kadının hizmet süresi yetmediğinde, müteveffa kadının özürlü çocuğu olduğu için ilave prim ödeme gün sayısı verilmemektedir. Özürlü çocuğu olan kadın sigortalının malullük aylığı talebinde de, özürlü çocuktan dolayı ilave prim ödeme gün sayısı verilmemektedir.
Okurlara Cevaplar
SORU 1: Bir kamu kurumunda pilot olarak çalışmaktayım. Günümüz itibariyle emekli hizmetim doldu ancak yaşım dolmadı. Şu anda işyerindeki görevimden ayrılsam emekli ikramiyemi alabilir miyim? (Mehmet Susmaz/İstanbul)
CEVAP 1 : Emekli ikramiyesi, emeklilik koşullarını yaş ve hizmet olarak yerine getirip te emekli olan kişilere verilen bir ikramiyedir. Ancak, sizin emekli olmanız için yaş koşulunuz henüz yerine gelmediğinden, memuriyet görevinden ayrılsanız bile emekliliği hak etmediğiniz sürece tarafınıza emekli ikramiyesi verilmeyecektir.
SORU 2: Eşim bundan iki ay önce SSK emeklisi iken vefat etti. Ben de devlet memurluğundan emekliyim. Eşimin maaşını ben hangi şartlarda alabilirim? (Nedret Alagöz/Ankara)
CEVAP 2 : Hayatta olan eşin vefat etmiş eş üzerinden dul aylığı almasının tek şartı evlenmemesidir. Dolaysıyla siz de evlenmediğiniz sürece, diğer hiçbir koşulu yerine getirip getirmediğinize bakılmaksızın tarafınıza dul aylığı bağlanacaktır.
NOT: İş dünyası ve çalışma hayatında karşılaştığınız sorunlara ve sosyal güvenlikle ilgili sorularınıza çözüm bulmak üzere, her hafta Perşembe günleri bu köşede sizlerle birlikte olacağız. Soru sormak için iletişim adresimiz; fatihaksu11@gmail.com