4 Rabia İşaretinin Anlamı
Yine bir Ramazan gecesiydi. 5 Ağustos 2013. Kahire’de Rabiatül Adaviyye meydanında, bir milyondan fazla insan darbeyi protesto gösterisi düzenliyordu. Firavunlar döneminden bu yana, Mısır halkı ilk kez kendi iradeleriyle bir lider seçmiş, bir yıl geçmeden, askeri bir darbeyle Mursi’yi tutuklamışlardı.
Mısır halkı bunu protesto ediyordu.
Her gece o meydanda kalıyorlardı. Bir milyon insan iftar açıyor, yüz binden fazla insan gece orada yatıyordu.
Tüm dünyaya darbeye karşı Mısır halkının nasıl direndiğini gösteriyorlardı. Anadolu Ajansı, dünya medyasının ambargo koyduğu bu direnişi dünyaya ilk duyuran olmuş ve meydanı ilgi merkezi yapmıştı.
DARBEYE İSYANIN SEMBOLÜ
İşte bu yüzden Rabia meydanına gittiğimde, ajansın adını duyan herkes bizi misafir etmek, ikramda bulunmak istiyordu.
Seyyide Zeynebiye mahallesi gençlerinin kurduğu çadıra girdik. Evlerinden getirdikleri yiyeceklerle beraber iftar yaptık. Sonra da sohbete geçtik. Hepsi AA ekibiyle fotoğraf çektirmek istiyordu. Fotoğraf çektirenlerden biri, iki parmağı ile zafer işareti yapınca, bir diğeri itiraz etti:
“O işareti Tahrir meydanında darbeci Sisi’yi destekleyenler kullanıyor, artık bunu kullanamayız” dedi.
“Peki ne yapacağız?” diye sordu diğeri.
O genç de eliyle bir işaret yapmaya çalıştı ve sonunda dört parmağı ile bugünkü Rabia işaretini yaptı. “İşte bunu yapalım” dedi. Herkes güldü ama benimsedi. Benim çok dikkatimi çekti. “Neden öyle yapacaksınız? dedim.
“Çünkü Rabiatül Adavviye meydanındayız. Rabia dördüncü demek. Bu da dört. Hem biz darbecilerle, onu destekleyenlerle aynı işareti yapamayız. Bizim yeni bir şey yapmamız lazım” dedi o genç adam.
Ve, 5 Ağustos 2013 saat 20.38’de, Rabia Meydanında, adını bilmediğim Mısırlı o gençlerle çektirdiğimiz fotoğrafta, dünyada ilk defa Rabia işareti görülmüş oldu.
İŞARETİN DÜNYAYA YAYILMASI VE SONRASI
Bir hafta sonra Türkiye’ye döndüğümüzde bu işaretin hikayesini haber yapmaya karar verdik. Ancak elimizdeki fotolar yetersizdi. Kahire Muhabiri Kemal Firik tekrar meydana gitti ve on binlerce insana aynı anda bu işareti yaptırdı. Çok sayıda fotoğraf ve video çekti.
Fotoğraflarının çekildiği 14 Ağustos saat 01.05’ten, 5 saat sonra Mısır ordusu, zırhlı araçlarla o meydana girdi. Bizim iftar yaptığımız çadır da dahil, her yeri yakıp yıktılar. Binlerce insan öldürüldü.
Kanlı müdahale sürecinde biz Rabia işaretini unuttuk. 2 gün sonra birden aklımıza o işaret geldi. Kemal Firik Kahire’de fotoğraf ve videoları buldu.
‘Darbe karşıtlarının özgürlük sembolü” başlığı ile Rabia işaretinin hikayesini ilk defa 16 Ağustos 2013, Saat 14.07 haber olarak yayınladık. Daha sonra haber 6 dilde ayrıca yayınlandı.
Görseller ve haber büyük ilgi gördü. İstanbul’da çeşitli ajanslar, bu işaretin grafiğini çizdi ve sosyal medyada yaydı. Bunların içinde bugün kullanılan sarı renkli grafik çok tutuldu. Bunun da haberini yaptık. Sonunda tüm dünyaya yayılmaya başladı. Mısır’daki darbeye karşı olan herkes bu işareti ve sembolü kullandı.
O tarihte Başbakan olan Erdoğan, Bursa’da bir açılış esnasında Mısır’daki darbeyi eleştirdi ve Rabia işareti yaptı. İlk kez bir siyasi liderin Rabia işareti yaptığı bu fotoğrafı yayınladığımızda, tüm dünyada işaret bir anda ilgi odağı oldu. El Cezire bir hafta içinde Yüz Milyon insanın bu işareti sosyal medyada kullandığını duyurdu.
İşte R4BİA işareti böyle doğdu ve bütün dünyaya yayıldı
BU İŞARETİN ANLAMI NEDİR, KİME AİTTİR?
Bu işareti yapan o genci sonradan aradık ama bulamadık. Sanırım şehit olmuştu o gece.
Bu gençlerin İhvan hareketinden olup, olmadığı belli değildi. Ancak darbe karşıtı, özgürlük yanlısı oldukları kesindi.
İşareti bulan gençler, ‘darbe taraftarlarıyla, özgürlük yanlılarının ayrışması için bu işareti yapmalıyız’ demişlerdi.
Rabia işareti, İhvan’ı Müslimin’in işareti değildi. İhvan da bu işareti herkes gibi sonradan öğrendi.
Darbeye karşı duyulan tepki sonucu, işaret Mısır’da doğmuş, Türkiye’deki darbe karşıtları tarafından tanıtılmış ve tüm dünyadaki darbe karşıtları tarafından kullanılmıştı.
Rabia işareti, darbecileri öylesine rahatsız etti ki, Mısır’da bu işareti yapmak yasaklandı ve yapanlar hapse atıldı. Ardından Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Kuveyt’te de yasaklandı.
Mısır’daki darbeden bir hafta sonra, R4BİA işaretini anlatan üç dilde bir site kuruldu ve Rabia şöyle tarif edildi:
“R4BİA, bir özgürlük sembolüdür.
R4BİA, yeni bir dünyanın kuruluş müjdesidir.
R4BİA, adalet, özgürlük ve merhamet demektir.
R4BİA, çürümüş Batı değerleri yerine, herkes için adalettir.
R4BİA, katliamı destekleyen münafıkların sonudur
R4BİA, birliktir, beraberliktir, kardeşliktir
R4BİA, yeni bir dünyadır.”
Sembol, sadece batı dünyasına değil, darbeye destek olan İslam ülkelerine yönelik bir başkaldırının da sembolü oldu.
Bu yüzden işareti sadece yasaklamakla kalmadılar, onun ‘terörizm sembolü’ olduğunu iddia ederek kötülediler ve yayılmasına engel olmaya çalıştılar. Avrupa medyası işaretin özgürlük ve adalet isteyen insanlar tarafından bulunduğunu hiçbir zaman haber yapmadı.
Dünya liderleri arasında sadece Cumhurbaşkanı Erdoğan bu işareti ısrarla kullandı.
Dünyada bu işareti yasaklayan, Suud, BAE, Bahreyn ve Kuveyt liderlerine, Türkiye’de ana muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu katıldı ve Erdoğan’ın bu işareti kullanmamasını istedi.
Rabia işaretinin doğuşuna şahitlik yapanlardan biri olarak, tarihe kaydolması için bu notu buraya düşüyorum.
Kemal Öztürk Karar