Rus ABD Dalaşı Kutuplarda

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Tom Casey, “Metalik veya plastik bir bayrak ya da deniz tabanına bir bayrak serip sermediklerini bilmiyorum. Ancak bunun Buz Denizi'ndeki doğal zenginlikler üzerinde hak iddia etmek konusunda hiçbir anlamı yok” diye konuştu. ABD'nin, Rusya'nın 1997'de onayladığı ve ülkelere egemenliklerini 200 deniz milinin ötesine yayabilmelerine olanak sağlayan BM Sözleşmesi'ni imzalamadığını belirten Casey, karasularını genişletmek isteyen ülkelerin karasal uzantılarının deniz altında da devam ettiğini bilimsel olarak ispat etmek zorunda olduklarını söyledi. Casey, “Bayrak dikmek bilimsel kanıt değil” dedi.

KANADA'DAN DA ELEŞTİRİ

Rusya'nın bu bölgedeki rakiplerinden Kanada da Rusya'nın ekonomik amaçlı bilimsel araştırmasını eleştirdi. Kanada Dışişleri Bakanı Peter MacKay, “15. yüzyılda yaşamıyoruz. Dünya'nın bir yerine gidip, bayrak dikip, burası benim diyemezsiniz” diye konuştu.

RUSYA HAK İDDİA EDİYOR

Kuzey Buz Denizi'nde 10 milyar ton civarında petrol ve doğal gaz rezervi bulunduğunu düşünen Rusya, aralarında ABD'nin de olduğu diğer önemli güçlere meydan okuyarak, bu bölgede geniş bir alanda hak iddia ediyor. 2001'de Birleşmiş Milletler'e yaptığı başvuruda kuzey kıyılarının karasularının karadaki topraklarının devamı olduğunu iddia eden Rusya, bölgede denizaltında bulunan ve Lomosonov Sıradağları olarak bilinen jeolojik oluşumun kendi karasal topraklarının uzantısı olduğu görüşünü dile getiriyor.

Deniz Hukuku Sözleşmesi, devletlere bazen daha da genişletilebilen, ülke açıklarında 200 deniz mili uzunluğunda bir ekonomik bölgeye sahip olmalarına izin veriyor.

Bu alanı genişletmek için bir ülkenin denizaltındaki kaya tabakası yapısının, topraklarındaki jeolojik yapıya benzer olduğunu ispat etmesi gerekiyor.

Şimdiye dek hiçbir ülkenin karasal uzantısı Kuzey Kutbu'na uzanmadığından, Kutup çevresindeki uluslararası bölge Uluslararası Denizyatağı Yönetimi adlı bir kuruluş tarafından idare ediliyor.


KUZEY BUZ DENİZİ, RUSYA'YI ABD VE KANADA İLE KARŞI KARŞIYA GETİRİYOR

Kuzey Buz Denizi'nde önemli miktarda hak iddia eden Moskova, 2002'de yaptığı başvuruyu kanıt yetersizliği nedeniyle reddeden BM'ye 2009'da yeni bir başvuruda bulunmaya hazırlanıyor.

ABD'nin Kuzey Buz Denizi Araştırma Komsiyonu'nun eski Başkanı George Newton, Rusların Kuzey Buz Denizi bölgesinin yüzde 45'inde hak iddia ettiklerini belirterek, Rusya'nın bu yeni “saldırgan” araştırma programıyla elde ettiği yeni verileri doğrulaması halinde BM'ye yapacağı başvuruda kullanacağını kaydediyor.

Danimarka ise Lomosonov Sıradağları'nın Rusya'nın değil kendi toprağı olan Grönland'ın uzantısı olduğunun kanıtlanmasını umarken, Kanada da bölgedeki etkinliğini kaybetmemek ve egemenliğini korumak için 7 milyar dolar harcamayı ve 8 adet yeni buzkıran devriye gemisi inşa etmeyi planlıyor.

Rusya'nın Kuzey Buz Denizi'ndeki diğer ve en büyük rakibi ABD de buradaki varlığını ve egemenliğini artırmak için harekete geçti. Amerikan Kongresi, bunun için 8,7 milyar dolarlık bir bütçe ayırmaya, eldeki üç buzkıran gemisinin çalışır halde tutulması ve yeni gemiler inşa edilmesi amacıyla da 100 milyon dolar harcamaya izin verecek yasa çıkarmaya hazırlanıyor.

RUSYA, BATI'NIN ALAYCI TEPKİSİNDEN ŞAŞKIN

Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kanada ve ABD'nin; Rusya'nın Kuzey Kutbu deniz yatağına bayrak dikmesine verdiği alaycı tepkinin “şaşırtıcı” olduğunu ifade etti.

Kanada Dışişleri Bakanı Peter MacKay dün yaptığı açıklamada, “15. yüzyılda değiliz. Bayrak dikmekle toprak sahibi olunmaz” diye konuşmuştu. ABD ise, bu adımın hukuki bir geçerliliğinin olmadığını belirtmişti. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Tom Casey, “Ruslar metal bir bayrak mı, plastik bir bayrak mı dikti veya bunu deniz tabanında bir yatağa mı dikti emin değilim” şeklinde konuşmuştu.

Lavrov yaptığı açıklamada, gelen alaycı tepkilerin kendisini şaşırttığını belirtti.

Bu arada Rus gazeteleri Kuzey Kutbu'na yönelik gerçekleştirilen ve bir hafta süren keşif gezisini “kutuplardaki petrol mücadelesi”nin ilk adımı olarak niteledi.

Devlet yayın organiı Rossiiskaya Gazeta daha da ileri giderek, Kuzey Kutbu'ndaki bu mücadelenin “dünyanın yeniden dağılımının başlangıçı” olarak yorumladı.

Ekonomi gazetesi Vedomosti ise İskandinav ülkeleri ve ABD'nin tepkisine değinerek, Danimarka ve ABD'nin de hak iddiasıyla Kuzey Kutbu'na keşifler yapmyaı planladığını yazdı.

Rus keşif ekibi buzkıran gemisi eşliğinde bir haftalık yolculuktan sonra Kuzey Kutbu'na ulaşmış ve iki mini denizaltıyı denize bırakmıştı. Mir-1 isimli denizaltı ise 4 bin 302 metre derinliğindeki deniz yatağına 1 metre uzunluğunda titanyumdan yapılmış Rus bayrağını dikmişti.

Kuzey Kutbu'nda zengin petrol, doğalgaz ve maden rezervleri bulunduğu tahmin ediliyor.

Moskova 2001 yılında bir BM komisyonuna başvurarak kuzey kıyıları açığındaki karasuların kendisine ait olduğunu iddia etmişti. Ruslar bu iddiayı, denizaltındaki Lomonosov sıradağlarının, Rusya topraklarının bir uzantısı olduğu savına dayandırmıştı. Moskova'nın iddiası reddedilmiş ve daha fazla kanıt getirmesi istenmişti.

Yenişafak