Rusya ile ikinci domates krizi kapıda

Türkiye'den alınan domates, patlıcan, patates, üzüm ve limon dahil olmak üzere beş kalem sebze ve meyvenin ithaline ilişkin yasağın kapsamı da henüz netleşmedi. Türkiye Tarım Bakanlığı yetkilileri ve Türkiye Moskova Büyük elçiliği sorunun yasak başlamadan önce çözülmesi için seferber oldu. Tarım Bakanı Mehdi Eker'in Rusya'ya gelmesi gündemde.

Rusya Bitki Koruma Federal Servisi Rosselhoznadzor'dan İnterfaks'a yapılan açıklamaya göre patlıcan, patates, üzüm, limon ve domates ürünlerinin yasaklanmasının nedeni Türkiye'nin Rusya Federasyonu'nda işleyen hijyenik kurallarının defalarca ihlal edilmesi. Açıklamada, 7 Haziran'dan itibaren uygulamaya konacak yasağın kalkması ve Türk tarım ürünlerinin Rusya pazarına tekrar geçerli vize alabilmeleri için Moskova tarafından Türk üreticiye iletilen standart çizelgesine uyulmasının şart olduğu da vurguladı.

Yetkililer Rusya Karantina Komisyonu'nun açıkladığı yasakla ilgili açıklamada yer alan 'sınırlama' ifadesinin kapsamının da net olmadığına dikkat çekiyor. Buna göre beş kalem malın tüm ithalatına yasak getirilmesinin anlaşılabileceği gibi, sınıra gelen ürünlerin incelemeye tabi tutularak içeriye alınması anlamına gelebileceği de belirtiliyor. Yetkililer Türkiye'nin 1 Mayıs 2006'dan itibaren Rusya'ya gönderilen tüm tarım ürünlerinin belirlenen standartlar çerçevesinde analize tabi tutulduklarını kaydederek Rosselhoznadzor'un kararını eleştiriyor. Türk yetkililer Rusya Tarım Bakanlığı ile gerekli görüşmelerin sağlanmasının ardından soruna çözüm bulunacağı konusunda da ümitli.

Rusya'da geçen hafta gerçekleşen Karma Ekonomik Komisyon toplantıları çerçevesinde ortak işbirliği anlaşmasının imzalanmasının ardından gelen haber endişe ile karşılanıyor. KEK toplantılarında yaş meyve ve sebze ihracatında işbirliğini artırmak için Bitki Karantina ve Bitki Koruma Alanı'nda işbirliğini geliştirmeye yönelik çalışmaların başlatılması öngörülmüştü. Heyette yer alan Türkiye Tarım Bakanlığı yetkililerin verdikleri raporda olumlu olarak karşılanmıştı.

Türkiye Tarım Bakanı Eker 3 yıl önce yaşanan domates krizinde de Moskova'ya gelerek Rusya Tarım Bakanı Aleksey Bordeyev ile görüşmüş ve sorunu çözüme kavuşturmuştu. Eker'in ziyaretinden önce başbakan Recep Tayyip Erdoğan dönemin Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'i telefonla arayarak sorunun çözümü konusunda müzakerede bulunmuştu. Dört ay boyunca devam eden kriz üreticiyi hayli zor durumda bırakmıştı. Türkiye'den gelen ürünlerde 'Akdeniz sineği' olarak adlandırılan zararlıların bulunması nedeni ile yasak getirilmiş, Moskova'da domates fiyaları 8-10 doları bulurken, Türk üreticileri ellerinde kalan mal nedeni ile 300 milyon dolar zarara uğramıştı.