Hiçbir hizmet ve konuşma bedeli olmaksızın, sabit telefonlara her ay haraç öder gibi para ödüyoruz. Özelleştirilen Türk Telekom, hiçbir hizmet vermeden "sabit ücret" adı altında her ay yaklaşık 19 milyon aboneden KDV ve Özel İletişim Vergisi de ilave edildiğinde 15 YTL alıyor. Bu para bir yılda 3 milyar doları buluyor. 6.5 milyar dolara satılan Telekom'un sadece 2005 yılı kârı 3,5 milyar dolar.
Cep telefonlarında GSM firmalarının hatlı faturalara yansıttığı ÖTV ve KDV'li fahiş fiyatlar vatandaşları, sabit telefonlara yöneltiyor. Ancak burada da dünyada eşi benzeri görülmeyen haraç gibi bir uygulama ile karşı karşıya kalınıyor. Cep vurgunundan kaçıp Sabit telefondaki haraca yakalanan tüketici hakkını aramak için tüketici derneklerini ve mahkemeleri aşındırmaya başlıyor. Ancak mahkemelerin çelişkili kararları vatandaşları da şaşkına çeviriyor. Öyle ki, Telekom'un iptal edilen telefon numaralarına da hiç konuşma yapılmadığı halde sabit ücret bedeli gönderdiği ortaya çıktı. Yapılan satış sözleşmesine göre, Lübnanlı işadamı Hariri'ye geçen Türk Telekom geçen yıl hükümete 1 milyar 310 milyon dolar taksit ödedi. Bu da yıllık kazancının yaklaşık üçte birine tekabül ediyor. Telekom'un sabit ücretin yanına, aldığı KDV ile 17 Ağustos 1999 yılında depremzedeler için 1 yıllığına çıkarılan geçici ÖİV'de eklenince sabit telefonların faturası normal görüşme ücretinin iki katına çıkıyor. Ev veya işyerinde sabit telefon kullanan bir tüketicici, her ay ödediği konuşma bedelinin yanı sıra sabit ücret adı altında, satın aldığı tarifeye göre belli bir miktar parayı da Türk Telekom'a ödemek zorunda. Standart tarife üzerinden sabit telefon hizmeti alan tüketici, KDV dahil her ay 14.17 YTL ücret ödüyor.
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya:
Mantıksız soygun
Sabit ücret alıyorlar, altyapıya yatırım yapmıyorlar, çilesini vatandaş çekiyor. Bunun hiçbir mantığı yoktur. Telekom'un geçen yılki tahsilatı 7 milyar YTL idi. Demek ki yarısını sabit ücretten topluyor. Bu meblağ ile her yıl ülkemize standart 6 bin okul, 300 bin sağlık ocağı yapılabilir. Sabit ücret, herhangi bir hizmet ve konuşma bedeli karşılığı olmaksızın, sadece iletişime hazır bulundurmak için alınıyor. Tüketici, sabit ücrete tepki gösterip kendisinden her ay alınan bu parayı "sabit soygun" olarak görüyor!
6.5 milyar dolara satılmıştı
Türk Telekom'un yüzde 55 hissesi, 2005 yılında Lübnanlı işadamı Muhammed Hariri'nin sahibi olduğu Oger Telekom'a devredilmişti. Açılan ihalede en yüksek teklifi, 6 milyar 550 milyon dolar ile Oger Telekom vermişti. Türk Telekom, 21 yıl boyunca Hariri Telekom ortaklığıyla işletilecek.
SABİT VURGUN YILDA 3 MİLYAR DOLAR
*Türkiye'de 19 milyon sabit hat abonesi bulunuyor.
*Telekom'un yıllık aldığı sabit ücret parası yaklaşık 3 milyar dolar.
*Telekom'un taksitli satış fiyatı ise toplam 6.5 milyar dolar.
*Bu para ile 6 bin okul, 300 bin sağlık ocağı yapılabilir.
*Asgari ücretli 7 milyon aileye bir ay maaş verilebilir.
Hiç bir karşılığı yok!
Herhangi bir hizmet ve konuşma bedeli karşılığı olmaksızın, sadece iletişime hazır bulundurmak için alındığı ifade edilen sabit ücretlere ise tüketiciler, "sabit haraç" adını takmış durumda. Hiçbir hizmet ve konuşma bedeli olmaksızın, sabit telefonlara her ay haraç öder gibi para ödüyoruz. Özelleştirilen Türk Telekom, hiçbir hizmet vermeden "sabit ücret" adı altında her ay yaklaşık 19 milyon aboneden KDV ve Özel İletişim Vergisi de ilave edildiğinde ayda 15 YTL'yi bulan bir yılda ise 3 milyar 420 milyon YTL'ye (3 milyar dolar) ulaşan kazanç sağlıyor. Telekom'u satılma fiyatı ise 6.5 milyar dolar'dı! Türk Telekom'un 1999-2005 yılları arasındaki kârı 11 milyar 457 milyon dolar sadece 2005 yılı kârı ise 3 milyar 268 milyon dolardı.
Bu tepkilerin ilk yansımasını geçtiğimiz aylarda medyaya da yansıyan Türkiye'nin değişik yerlerindeki birçok Tüketici Sorunları Hakem Heyeti tarafından "sabit ücretlerin tüketiciye iadesi ve bir daha tahsil edilmemesi" yönünde kararlar verildiğini duyduk. Bu kararlara karşı Türk Telekom tarafından Tüketici Mahkemeleri'ne itirazda bulunuldu. Bu itirazlar üzerine ise mahkemelerin verdiği farklı kararlar, yargının çelişkisini ortaya çıkardı ve tüketici bir kez daha sadece şaşırmakla yetindi. Tüketici Sorunları Beykoz İlçe Hakem Heyeti aldığı kararla sabit ücretlerin iptal edilip, ödenen paraların abonelere iadesini istedi. Telekom itiraz hakkını kullandı. Tüketici Mahkemesi de kararı bozdu.
Bu arada Sanayi Bakanlığı da devreye girip, bütün İl Hakem Heyetleri'ne Telekom lehine birer yazı gönderdi. Yargı tarafından sabit ücretin alınabileceğine ilişkin verilen kararlar, "yargısal faaliyetin sonuç olarak kamu vicdanını tatmin etmek amacına hizmet etmeli" düşüncesiyle çelişiyor ve bu konuda 19 milyon tüketicinin çıkarının neden düşünülmediği soruları ortada kalıyor. Türk Telekom'un işletmesi yüzde 55'i 21 yıllığına özelleştirildi. Şimdi ise geriye kalan yüzde 45'in bir kısmı daha halka arz yöntemi ile özelleştirildi. Satışın yüksek olması için kazancın da yüksek olması gerektiğini düşünen Telekom yönetimi, sabit ücretlerden vazgeçmiyor.
Sabit ücret tarifeleri
Belli bir hizmet karşılığı alınmayan Sabit Ücret, karşılığında hiçbir hizmet sunmadığı için yasal olarak görülmüyor. Mobil telefon operatörlerinin aldıkları ücrete karşılık ayda belli miktarda konuşma hakkı tanıdığını hatırlatan hukukçular, Türk Telekom'un ise konuşma olsa da olmasa da sabit ücret aldığını vurguluyor. Türk Telekom'un sabit ücret tarifeleri şöyle:
ŞirketHATT: 35.49 YTL (Karşılıksız ödeniyor-ÖİV hariç)
KonuşkanHATT: 20.41 YTL (Karşılıksız ödeniyor ÖİV hariç)
StandartHATT: 12.55 YTL (Karşılıksız ödeniyor ÖİV hariç)
HesaplıHATT: 7.90 YTL (ÖİV hariç- Karşılığında 10.62 YTL'lik ücretsiz konuşma hakkı var ancak saat 22:00-07:00 arasında. Kullanmadığınız süre bir sonraki aya devredilmiyor)
YazlıkHATT: 94.75 YTL (ÖİV hariç - Karşılığında 111.52 YTL'lik ücretsiz konuşma hakkı var ancak saat 22:00-07:00 arasında. YazlıkHATT'da sabit ücret de konuşma hakkı da yıllık olarak düzenlenmiş)
Şikayet edin!
Tüketici kuruluşları, vatandaşların ısrarla Türk Telekom'un tekelci mantıkla uyguladığı sabit ücret ve ADSL bağlantısında hat mecburiyeti getirmesine tepki için şikayette bulunmasını, Türk Telekom'a dilekçe ile başvurmasını tavsiye ediyor. Buradan gelen cevaba göre de tüketici mahkemelerine gitmenin ve bu konuda bir tüketici derneğine başvurmanın faydalı olacağını kaydediyor. Tüketici mahkemeleri için bireysel değil toplumsal olarak dernek tarafından dava açılma imkanı doğması halinde de açılan davaların birleştirilmesi ihtimalinin sonuç almak için daha iyi olacağı belirtiliyor.
100 HEDİYE KONTÖR DE YOK!
Telekom abonelerden 5 farklı tarife için farklı sabit ücret alıyor. Telekom'un sabit ücret adı altında herhangi bir hizmet karşılığı olmadan aldığı tutar, yıllık ortalama 3 milyar doları buluyor. Türk Telekom aldığı sabit ücretler karşılığında 100 kontör görüşme hizmeti vermeyi 1 Mart 2007 tarihinde sona erdirdi. Hukukçular, 1 Mart 2007 tarihinden bu yana uygulanan sabit ücretler karşılığında herhangi bir hizmet verilmemiş olması nedeniyle uygulamanın iptalinin ve alınan bedellerin iadesinin gerektiğini vurguluyor.
Telekom abonelerden 5 farklı tarife için farklı sabit ücret alıyor. Telekom'un sabit ücret adı altında herhangi bir hizmet karşılığı olmadan aldığı tutar, yıllık ortalama 4 milyon YTL'yi buluyor. Bu tarifelerden sadece Yazlık Hat ve Hesaplı Hat için alınan sabit ücrete belli bir konuşma hakkı tanınıyor, Standart, Konuşkan ve Şirket hatları için ise herhangi bir hizmet karşılığı olmadan sabit ücret alınıyor. Türk Telekom aldığı sabit ücretler karşılığında 100 kontör görüşme hizmeti vermeyi 1 Mart 2007 tarihinde sona erdirdi. Hukukçular, 1 Mart 2007 tarihinden bu yana uygulanan sabit ücretler karşılığından herhangi bir hizmet verilmemiş olması nedeniyle iptali ve alınan bedellerin iadesinin gerektiğini vurguluyor.
SABİT ÜCRET NİÇİN ALINAMAZ?
1 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 6. maddesi sözleşmelerdeki 'Haksız Şartları' düzenlemektedir. Haksız şart; "Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır. Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.
2 Danıştay 10. Dairesi 2000/1522 [Karar S1 - S2 - S3] sayılı sabit ücretlerin iptali yönündeki kararıdır. Danıştay iptal kararında; "Yapılan iş ve hizmetler karşılığı belirlenip alınacak ücretlerin dışında, belirlenen tarifede değişiklik yapılmaksızın ilgililerden ayrıca, karşılığında konuşma hakkı da tanınmadan ayrı bir ücret istenilmesine yasal olanak bulunmamaktadır. Bu nedenle Telefon abonelerinden aylık sabit ücret alınmasına ilişkin bu uygulamanın iptaline" şeklinde karar verildiğinden alınamaz.
1.4077 sayılı Tüketicinin Korunmasına Hakkında Kanunun 6. maddesi sözleşmelerdeki 'Haksız Şartları' düzenlemektedir. Haksız şart; "Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır. Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir."
2.Danıştay 10. Dairesi 2000/1522 [Karar S1 - S2 - S3] sayılı sabit ücretlerin iptali yönündeki kararıdır. Danıştay iptal kararında; "Yapılan iş ve hizmetler karşılığı belirlenip alınacak ücretlerin dışında, belirlenen tarifede değişiklik yapılmaksızın ilgililerden ayrıca, karşılığında konuşma hakkı da tanınmadan ayrı bir ücret istenilmesine yasal olanak bulunmamaktadır. Bu nedenle Telefon abonelerinden aylık sabit ücret alınmasına ilişkin bu uygulamanın iptaline" şeklinde karar verildiğinden alınamaz.
Abdullah Menkeze: (Minibüs şoförü)
Çocuklarımın nafakası telefona gidiyor!
Telekom sabit ücret uygulamasıyla bizleri soyuyor. Faturalarımız, KDV, ÖTV ve üstüne bir de sabit ücret eklenince kabarık geliyor. Ben de yıllardır kullandığım ev telefonumu kapattım. Faturalarda konuştuğumdan daha fazla bir sabit ücret ödediğimi gördükçe, çocuklarımın nafakasını haksız yere Telekom'a verdiğim için üzüntü duydum. Ancak bu benim durdurabildiğim bireysel bir soygundu. Devletin bu soygunlara son vermesi gerekiyor."
Mustafa Demir: (Kurye)
10 yıllık hattımı kapattım!
Konuşmadığım halde ev telefonuma gelen fahiş faturalar canıma tak etti. Sabit ücret'i, bir soygun ve Türk Telekom'un halka kesmiş olduğu ceza olarak görüyorum. Buna son vermek için 10 yıldır kullandığım ev telefonu hattımı kapattım. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir uygulama olduğunu sanmıyorum. Bu soygun düzeni ancak Türkiye'ye özgü bir şey olsa gerek."
ADSL İÇİN TELEFON MECBURİ!
Türk Telekom'un sabit ücret haracı kadar vahim olan ve dünyada eşi benzeri olmayan diğer bir uygulaması ise internete girmek için kullanılan ADSL hizmetinin yanında telefon hattını bağlama mecburiyetinin olması. Telekom'un alt yapısı telefon bağlamadan ADSL hizmeti verebilecek yeterlilikte olmasına karşın, Telekom ısrarla internet hizmeti almak isteyenlere sabit hat bağlatmasını mecburi tutuyor. Birçok özel şirket ADSL hizmetini telefon hattı mecburiyeti getirmeden aboneye sunuyor.
Türk Telekom'un (TT) sabit ücret haracı kadar vahim olan ve dünyada eşi benzeri olmayan diğer bir uygulaması ise internete girmek için kullanılan ADSL hizmetinin yanında telefon hattını bağlama mecburiyetinin olması. Telekom'un alt yapısı telefon bağlamadan ADSL hizmeti verebilecek yeterlilikte olmasına karşın, Telekom ısrarla internet hizmeti almak isteyenlere sabit hat bağlatmasını mecburi tutuyor. Birçok özel şirket ADSL hizmetini telefon hattı mecburiyeti getirmeden aboneye sunuyor. Örneğin evinde telefon bulunmayan bir kişi, sadece internete girebilmek için aylık en ucuz tarife olan 29. YTL'den ADSL aboneliğine başvurduğu anda ayda yaklaşık 10 YTL de sabit telefon ücreti ödemek zorunda.
Türk telekom: Sabit ücrete devam!
Türk Telekom bu tekel'den vazgeçmeye yanaşmıyor. Tahsil ettiği rakam aylık 200-250 milyon YTL civarında. Türk Telekom ise ısrarla, sabit ücret alınmasının 406 Sayılı Telgraf ve Telefon Kanununa uygun olduğunu, mahkemelerin hata ile kararlar aldığını ve şirketin sabit ücret almakta haklı olduğunu açıklıyor. Türk Telekom İstanbul 4. Tüketici Mahkemesi'nin sabit ücret aleyhine verdiği kararın da hatalı olduğunu belirterek uygulamasına devam ediyor.
Tüketiciler Birliği: Sabit soyguna son
Tüketiciler Birliği, geçtiğimiz aylarda Sabit Telefon Hizmetinde Alınan Sabit Ücretin Kaldırılması için Türkiye genelinde "Sabit soyguna son" başlıklı imza kampanyası başlattı. 29 Mart'ta başlatılan ''Sabit Soyguna Son'' kampanyasında toplanan imzalar 200 bini aştı.Kampanya'ya http://www.sabitsoygun.org/ adresinden katılmak mümkün. Kampanya'ya katılan ve "Sabit ücret"in tüketicilerin lehinde olacak şekilde sonuçlanmasını isteyen vatandaşlar, "konuşmamızın karşılığını zaten ödüyoruz. Ancak sabit ücret hangi hizmetin karşılığında alıyorlar" diyerek tepkilerini dile getirdi.
Milli Gazete