Sigarada Zehir Aldatmacası

Doğuş Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Aslı Çarkoğlu ve Erdem Pulcu'nun 6 ay süren araştırması sonucunda, sigara paketlerine yazılan nikotin, karbonmonoksit ve zifir oranlarıyla incelenen sigaralardaki oranlar arasında tam 3 kat fark çıktı.

Sigara paketlerinde yazılan zehir oranlarının çok daha düşük gösterilmesi, 35 milyon sigara tiryakisinin bulunduğu Türkiye'de yeni bir sağlık skandalını daha ortaya çıkardı.

SADECE 2 MARKADA VAR

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Kazım Çalışkan, Türkiye'de denetimsiz, standarta uygun olmayan sigaraların pazara arzının mümkün olmadığını belirterek, "Burası, Patagonya değil" dedi. Çalışkan, her firmanın en çok satan ürünlerini Tekel Laboratuvarlarında analiz ettiklerini, sadece 2 markada belirtilenden fazla zifir bulunduğunu açıkladı.

İlgili firmaların, bu sonuca itiraz ettilerini de belirten Çalışkan şöyle dedi:

"Firmaların itirazı üzerine, bu defa 2 ürünü uluslararası akredite laboratuvarına analize gönderdik. Bu kez değerler, kendi limitleri içinde çıktı, bu ürünlerde sapma bulunmadığı sonucunu verdi. Bu nedenle de firmalara herhangi bir yaptırım uygulanmadı. Medyada da yer alan araştırmanın bilimsel kriterlere uygun yapılıp yapılmadığı, araştırmada hangi değerleme yöntemleri kullanıldığı, hangi standartlarda numuneler alındığı ve hangi ölçüm tekniklerinin uygulandığı yönünde bir bilgilerinin bulunmadığını kaydeden Çalışkan, TAPDK'da görevlendirilen uzmanların bu araştırmayı yapanlarla görüşmelerde bulunacaklarını ifade etti. Eğer anlatıldığı şekilde bir durum varsa biz zaten gereğini yaparız. Bu işleri de uluslararası akredite laboratuvarlarda veya TEKEL'in sigara sanayi laboratuvarlarında gerçekleştirdiklerini kaydeden Çalışkan, Tekel'in özelleştirilmesinin ardından bu işlemde artık Tekel laboratuvarlarının kullanılmayacağını ifade etti."

Araştırmayı yürüten Yrd. Doç. Dr. Çarkoğlu, nikotin, karbonmonoksit ve zifir oranı belirleme testinin yeni bir şeklinin de dünyadaki ilk denemelerinden biri olduğunu söylerek, bu yeni test metodunun, gerçek insan içimine çok daha yakın ölçümler yapmayı hedeflediğini belirtti.

Çarkoğlu şöyle devam etti:

Sigaranın içerik bilgileri üreticilerin kendi laboratuarlarında yaptıkları testlere dayanarak bildirilmektedir. Bu bildirimlerin ne oranda tutarlı ve bağımsız kurumlar tarafından yapılan testlerle uyumlu olup olmadığına bakmak üzere İngiliz Kanser Araştırma Vakfı (Cancer Research UK)' nın sponsorluğunda Prof. Ann McNeill (Nottingham Üniversitesi Epidemioloji ve Toplum Sağlığı Bölümü), Erdem Pulcu ve Yrd.Doç. Aslı Çarkoğlu'nun (Doğuş Üniversitesi Psikoloji Bölümü) yaptıkları bir araştırmanın ilk etabında ülkemizde yaygınlıkla satılan sigara markalarının akredite bir uluslar arası laboratuar tarafında testini yaptırmışlardır. Nikotin, zifir ve/veya karbon monoksit oranlarında paket üzerinde belirtilenlerden istatistiki olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu bulgular 150'den fazla sigara markası satılan ülkemizde acilen bir uluslar arası akreditasyona sahip, sigara üreticilerinden bağımsız bir test laboratuarının kurulmasının gerekliliğine işaret etmektedir. Örneğin, nikotin oranı bildiriminde yapılan 0,03 mg.lık bir sapma tek bir sigara için önemsiz gibi görünse de 20 sigaralık bir pakette ortalama bir sigaranın içerdiği kadar nikotinin yasal boşlukların ardına sığınarak kullanıcıya iletilmesi anlamına gelebilir.

Araştırmaya dahil edilen 6 markada eski teste göre ortalama olarak 0,77 mg. nikotin, 9,10 mg. karbonmonoksit ve 9,40 mg. zifir bulunurken, insan içimi parametrelerine göre yapılan testlerde bu miktarların 2mg. nikotin, 25,03 mg. karbonmonoksit ve 27,38 mg. zifir olarak ölçüldüğü tespit edilmiştir. Bu farklılıklar, kullanıcının paket üstünde okuyarak düşündüğünden çok daha fazla (yaklaşık 3 kat fazla) nikotin, zift ve karbonmonoksite maruz kaldığını göstermektedir.