Tacikistan'dan Rusya'ya sert tavır

Tacik lider, Moskova'da yapılacak Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) ve Avrasya Ekonomik Topluluğu (AET) zirvelerine de katılmayacak. Medvedev'in Özbekistan ziyaretinde Tacikistan'la ilgili yaptığı değerlendirmelerin Duşanbe'yi rahatsız ettiği ve Rahman'ın Rusya'ya karşı sert tavır olmasına sebep olduğu kaydediliyor.

Medvedev Özbekistan temaslarında komşu ülkelerin rızası olmadan Orta Asya'da elektrik santralleri inşa etmeyeceklerinin belirtmişti. Rusya ve Tacikistan'ın birlikte inşa etmeyi planladıkları Rogun elektrik santrali böylece riske girdi. Özbekistan santralin kurulması ile kendi topraklarına gelen suyun kesilmesinden endişe ediyor. Kommersant'ın iddiasına göre Rus tarafının açıklamaları Tacikistan liderini kararından vazgeçirmek için yeterli olmamış. Gazete 4 Şubat'ta Moskova'da gerçekleşecek KGAÖ zirvesinin önemli olduğunu, bu toplantıda olası çatışmalara anından cevap verebilecek çevik kuvvetlerin oluşturulmasına ilişkin kararların alınacağını hatırlattı.

Tacikistan liderinin Moskova ziyaretini iptal edeceği bir hafta önceden tahmin ediliyordu. Tacik tarafı Moskova'yı, Cumhurbaşkanı Rahman'ın Başkan Medvedev'le görüşmek için Moskova'ya gelmeyeceğini konusunda bilgilendirmişti. Fakat Duşanbe 4 Şubat'ta Moskova'da yapılacak KGAÖ ve AET zirvelerine Rahman'ın mutlaka katılacağını da kaydetmişti. Ancak Tacikistan Cumhurbaşkanı'nın son anda zirvelere katılmaktan da vazgeçtiği belirtildi.

Tacikistan Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi Başkanı Davlat Nazri, basına yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Rahman'ın Tacikistan'da yaşanan enerji krizi nedeniyle Moskova'ya gidemeyeceğini bildirdi. Nazri, "Cumhurbaşkanı Rahman, ülkede yaşanan enerji krizi nedeniyle Moskova'ya gidemeyecek. Şubat'ın ilk günlerinde planlanan ziyaretler iptal edildi." dedi.

16 yıldır ilk kez Tacik lider Rahman Moskova'da düzenlenecek bir zirveye katılmıyor. Uzmanlar Rusya ve Tacikistan ilişkilerinin birkaç aydır sorunlu olduğunu kaydediyor. Özellikle taraflar Tacikistan'da yapılacak Rogun elektrik santralinin ortak inşaatı ve ülkedeki Rus askeri üssünün varlığı konusuyla ilgili sorunlar yaşıyor.

TACİKİSTAN'IN ROTASI DEĞİŞEBİLİR

Uluslararası Carnegie Araştırma Merkezi Moskova şubesi uzmanı Aleksey Malaşenko, "Rahman'ın 'protestosu' beklenen bir olaydı. Duşanbe Rusya'nın fiiliyatta Tacikistan'ı önemsemediğini düşünüyor. Kırgızistan'a ekonomik destek sağlanıyor. Özbekistan'la anlaşmalar imzalanıyor. Bu Duşanbe'yi rahatsız etti." değerlendirmesinde bulundu.

Rus uzman Malaşenko, Duşanbe'nin Moskova ile ilişkilerin gerginleşmesi durumunda siyasi rotasını da değiştirebileceğini iddia etti. Malaşenko, "Tacikistan'ın Amerika ile işbirliği yapma perspektifi var. ABD Afganistan operasyonu için Tacik havaalanlarından birini kullanıyor. Ayrıca Çin de burada aktif. Duşanbe-Hodjent yolunu Çin inşa etti." dedi. Rus uzman, Tacik lideri Rahman'ın önümüzdeki günlerde Avrupa Komisyonu toplantısına katılacağına ve Avrupa Birliği (AB) üyesi Baltık ülkelerine ziyaretler gerçekleştireceğine dikkat çekti.