Eğitimde reform çalışmaları kapsamında dershanelerin dönüştürüleceğinin açıklanmasının ardından bu işletmelerde çalışan öğretmenlerin durumu da gündeme geldi. Aşırı iş yükünde çok düşük ücretlerle çalışan öğretmenlerin, dönüşümle birlikte kamuda istihdam edilmelerinin önü açılacak. Yıllarca 'stajyer öğretmen' adı altında asgari ücrete emeği sömürülen dershane öğretmenleri günde 12 saat çalışıp haftada en az 50 saat derse giriyor. Genelde iki haftada bir gün tatil yapan öğretmenler, yılda bir imzalanan sözleşmelerle iş başı yapabiliyor.
UĞRAŞTIKLARI YALNIZ DERS DEĞİL
Bir dahaki yıl sözleşme imzalanıp imzalanmayacağının garantisi olmadığı için bütün yıl işsizlik korkusuyla çalışan öğretmenler bir yandan da Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) atanmak için bekliyor. Sendikalara da üye olamayan dershane öğretmenleri test kitaplarına soru yazma, etüt ve ek derslere girme gibi angaryalara da maruz kalıyor. Sınav tercihleri döneminde de çalışan öğretmenler temmuz ayının başından ağustosa kadar sadece bir ay izin kullanabiliyor.
ADETA KABUS YAŞIYORLAR
Türkiye genelinde yaklaşık 4600 özel dershane ve etüt merkezinde çalışan on binlerce öğretmenin kabusu bunlarla da sınırlı değil. İşçilerin özlük haklarıyla ilgili davalara bakan avukat Asker Çatak, 'Türkiye genelinde işçilerin maruz kaldığı hak gaspı örneklerinin en acısı dershanelerde yaşanıyor' dedi. 'Özlük hakları en çok göz ardı edilen, emeği en fazla sömürülen sınıflardan biri de dershane öğretmenleri' diyen Çatak, 'Devlet kademelerindeki emsalleri nispeten daha rahat bir hayat sürerken dershane öğretmenleri bu sektörün mantığı gereği içler acısı pozisyondalar. Eğitimci olmalarına rağmen böyle bir muameleye reva görülmeleri gerçekten çok acı' ifadelerini kullandı.
BOŞ SENET İMZALATTILAR
Yıl başında öğretmenlere imzalanan sözleşmelerle birlikte birçok öğretmene 'istifa etmesinler', 'kıdem tazminatı istemesinler' diye boş senet imzalatıldığını vurgulayan Çatak, 'Bunun birçok örneği var. Mahkemelere yansımış dosyalar var. Mahkemeler böyle bir durumda öğretmeni haklı bulup o yönde karar alıyor, ancak yıllarca öğretmenlik yapan, ahlaklı bireyler yetiştirmeye çalışan öğretmene böyle bir şey yapmak üzücü. O öğretmenler dershanelere verdikleri senedi ödeyebilmek için arabalarını dahi satmak zorunda bırakılabiliyor' diye konuştu.
ÖĞRETMENLERiN HAKKI BÖYLE GASP EDiLiYOR:
- Günde 12 saat çalışıyorlar
- 2 haftada ancak 1 gün izin
- Tazminata karşı boş senet
- Etüt merkezinde yevmiye 25 TL
- 6 yıllık hocanın cebine giren 900 TL
Gündeliği 25 TL
Etüt merkezlerinin de dershanelerden bir farkı yok. Binlerce liraya öğrenci kayıt eden etüt merkezleri öğretmenlerine bu yönde cömert davranmıyor. Gaziosmanpaşa'da bir etüt merkezinde öğretmen olarak çalışan Sinem U. günde 25 TL aldığını belirtiyor. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden mezun olan öğretmen, MEB'e atanmak için bekleyen binlerce 'atanamayan öğretmenden' biri. Dershane öğretmenlerinin maaşlarında bir standart olmaması hak gasplarını da beraberinde getiriyor. En tecrübeli öğretmenler 1500 TL'ye çalışırken bu rakam MEB'de 2600 TL'ye kadar çıkabiliyor.
İşte o sözleşme
İstanbul Anadolu yakasında yıllardır eğitim veren bir dershanede matematik öğretmeni olarak çalışan bir öğretmenin imzaladığı sözleşme dershane hocalarının hangi şartlarda çalıştığını gözler önüne seriyor. Aylık yaklaşık 1200 TL brüt ücret alan dershane öğretmeninin cebine kesintilerle birlikte 900 TL giriyor. Bu sözleşmeyi imzalayan öğretmen 6 yıldır öğrencilere matematik dersi veriyor. Öğretmenin sözleşmedeki görevi ise 'aylık ücretli eğitim personeli...' Sözleşmede öğretmenin ders başına 9 TL alacağı da belirtiliyor. İşini kaybetmemek için isminin açıklanmamasını isteyen öğretmen 'Milli Eğitim'e atanmak için bekliyorum. Sömürü üzerine kurulu bu yapılarda daha fazla çalışmak istemiyorum, ama mecburum' diye konuşuyor.