Ahmet Kıvanç'ın haberi
Türkiye İstatistik Kurumu ile Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sigortalı çalışan sayısı arasında 1 milyon 72 bin kişilik fark olması şaşırttı. TÜİK Başkanvekili, 'Rakamlarımız kafa karıştırıyorsa, yayımlamayız' dedi
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nin uygulamaya konulmasıyla Türkiye'nin gerçek nüfusunun bilinenden 3.5 milyon daha az olduğunun ortaya çıkması ve TÜİK ile Yüksek Seçim Kurulu'nun ilan ettiği seçmen sayısı arasında 5 milyon dolayında fark bulunmasının ardından, sigortalı çalışan sayısında da TÜİK ile SGK verileri arasında 1 milyon 72 bin kişilik fark olduğu belirlendi.
9 milyon kişi kayıt dışı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) önceki gün 2008 Mart ayına ilişkin Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını yayımladı. TÜİK'in araştırmasına göre, 2008 Mart ayı itibarıyla Türkiye'de toplam 20 milyon 752 bin kişi istihdam ediliyor. Toplam istihdamın yüzde 43.4'ü oranında, yani 9 milyon kişi ise kayıt dışı olarak çalışıyor. Araştırmadan çıkan sonuca göre, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) kayıtlı, yani sigortalı işçi sayısı ise 11 milyon 752 bin.
SGK'nın hesabı ortada
SGK'nın aynı döneme ilişkin verilerine göre, işçi, memur, esnaf gibi çalışmasından dolayı 'zorunlu' sigortalı olan sayısı ise 13 milyon 156 bin 394 kişi. Bu rakamda çıraklık sigortası, topluluk sigortası, isteğe bağlı sigorta, muhtar ve tarımsal sigortalılar yer almıyor. Çünkü TÜİK'in kayıtlı istihdamda kastettiği rakamlar sadece çalışmasından dolayı sigortalı olanlar. SGK yetkilileri, kayıtlarındaki sigortalı içinde, bugüne kadar hiç prim ödememiş 332 bin Bağ-Kur'lunun da yer aldığını belirtti. Bu kişiler de düşüldüğünde SGK'ye göre sigortalı çalışan sayısı 12 milyon 824 bin oluyor.
Bu durumda bile TÜİK ile SGK'nın sigortalı kişi sayısı arasında 1 milyon 72 bin kişilik fark ortaya çıkıyor. Sigortalı sayısında ortaya çıkan bu fark, Hanehalkı İşgücü Araştırması'ndan üretilen kayıt dışı istihdam sayısı, istihdam sayısı, işsiz sayısı, istihdama katılma oranı gibi diğer veriler konusunda da soru işaretleri yarattı.
Tunalı göçe bağladı
İstanbul Koç Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. İnsan Tunalı, TÜİK'in Hanehalkı İşgücü Araştırması'nı yaklaşık 40 bin hane üzerinden yaptığını, araştırma 20 bin hanede yapılsa bile yüzde 95 güvenilirlikte sonuç elde edilebildiğini söyledi.
Bu açıdan bakıldığında ortaya çıkan farkın makul olmadığını belirten Tunalı, TÜİK'in yayınladığı oranın bir şekilde, gerçeğin altında olduğunun göründüğünü ifade etti. Bu farkın, Türkiye'de iç göçün çok yoğun olmasından kaynaklanabileceğine dikkat çeken Tunalı, özetle şöyle konuştu:
'İç göç çok yoğun'
"TÜİK anketi yaparken, belirlemiş olduğu örnek haneye dört defa gidiyor. Her seferinde, toplam hanelerin yüzde 25'i değişiyor. Anketin sağlıklı sonuç verebilmesi için bu gerekli. Fakat Türkiye'de iç göç çok yoğun.
Hele de bu araştırmanın yapıldığı haneler düşünülürse, sabit bir işi olmayan veya işsiz olan insanlar iş aramak için sık sık ikamet değiştiriyor. Bu nedenle daha önce anket yaptığınız haneye ikinci defa gittiğinizde kimseyi bulamazsınız. Bu durumda onun yerine aynı yaş, cinsiyet, iş durumu gibi özelliklere sahip başka bir örnek bulmanız gerekir. O da her zaman mümkün olamaz. Ben anketlerde seçilen örneklemelerde yaşanan bu duruma 'kayıpranma' diyorum. Bir kere insanlar kayboluyorlar, daha önce gördüğünüz kişileri bulamıyorsunuz; kayıp oradan geliyor. İkincisi sizin örneğiniz yıpranıyor, dolayısıyla bir kayıpranma ortaya çıkıyor. Bu istatistik çalışmalarında sık rastlanan bir sorundur."
TÜİK'in Hanehalkı İşgücü Araştırması'nda kullandığı örnek çerçevenin sorunlu olduğunu sanmadığını, çünkü bu anketin 1988 yılından beri yapıldığını ifade eden Tunalı, "Çok öğrendiler bu işi, yapılabilecek en iyi şeyi yapıyorlar" diye konuştu.
'Bu sorunlar kalkacak'
Öte yandan TÜİK Sosyal İstatistikler Daire Başkanı Enver Taştı ise çalışmaları devam eden Ulusal İşgücü Piyasası Veri Tabanı ile bu tür sorunların ortadan kalkacağını belirtti. Taştı, bu veri tabanına, konuyla ilgili kurumlardaki tüm resmi rakamların gireceğini, dolayısıyla resmi veri bulunan alanda anket çalışması yapılmasına gerek kalmayacağını anlattı.
'Veriler örtüşüyor'
TÜİK: Uyarı kabul ediyoruz
TÜİK Başkanlığına vekaleten atanan Ömer Toprak, TÜİK'in örneklemeye dayalı olarak anket yaptığını, anket çalışmasının ağırlıklandırılmasından ortaya çıkan oranlara göre toplam nüfus üzerinden Türkiye tahminlerine ulaştıklarını anlattı. TÜİK'in Hanehalkı İşgücü Araştırması'nın dünya ile karşılaştırılabilir en önemli çalışmalarından biri olduğunu ifade eden Toprak, istatistik kurumlarının esas olarak kayıtlı veri bulunmayan alanlarda anket çalışması yapması gerektiğini, Türkiye'de bugüne kadar kayıt sistemi oturmamış olduğu için araştırmalarla veri üretmek zorunda kaldıklarını belirtti.
'Yan veri'Ancak artık bir çok kurumun kendi kayıtlarını kendileri tutabildiğini dile getiren Toprak, idari kaydı bulunan alanlarda veri üretmekten vazgeçeceklerini bildirdi. Kayıtlı ve kayıtdışı istihdam verilerinin işgücü araştırmasının ana çıktılarından biri olmadığını, yan çıktı olduğunu anlatan Toprak, "Demekki resmi istatistik programına uyum konusunda birtakım eksikliklerimiz varki, kafa karışıklığına yol açmışız. Yayımladığımız veri kafa karıştırıyorsa yayımlamayız. İşimiz, kayıtlı resmi veri bulunmayan alanlarda veri üretmek" dedi. Toprak, konunun gündem olmasından memnuniyet duyduğunu, bu tür haberleri uyarı saydıklarını bir eksiklik varsa gidereceklerini söyledi.
(Radikal)