“ABD ve maşası İsrail, Türkiye’nin etkin rol oynamasını istemiyor”
“Ankara’nın Suriye ile İsrail arasında dolaylı bağlantı ortamı oluşturmaya çalışarak bu çerçevedeki rolünü kristalleştirmeye çalıştığı herkesçe malum. Fakat buna rağmen İsrail Başbakanı Ehud Olmert, ABD Başkanı George Bush’un gelecek ay içinde çağrısını yaptığı konferansta, masaya işgal altındaki Golan Tepeleri konusunun getirilmesine onay vermeyeceğini Ali Babacan’a bildirerek bu role ağır bir darbe vurmuş oldu.”
HUSAM ADDAVİ
Türkiye Ortadoğu bölgesinde kendisine dengeli bir rol biçiyor, ancak İsrail, Türkiye’den başka bir rol talep ediyor. Tel Aviv, kendi tutumları ve bakış açısı çerçevesinde hareket eden müttefik rolü olmasını istiyor Ankara’nın. Türkiye’nin yeni dışişleri bakanı Ali Babacan’ın Suriye, İsrail, Filistin yönetimi ve Ürdün ziyaretleri öncesi bu rol net değildi. Ziyaretler sonrası netleşti.
TÜRKİYE ETKİN ROL OYNAMAK İSTİYOR, AMA...
Türkiye’nin gerçekleşmesini istediği denge noktası, barışa ulaşmayı hedefleyen müzakereler başlığı altına girecek konularda etkin aracılık rolü oynamak. Ankara’nın Suriye ile İsrail arasında dolaylı bağlantı ortamı oluşturmaya çalışarak bu çerçevedeki rolünü kristalleştirmeye çalıştığı herkesçe malum. Fakat buna karşın İsrail Başbakanı Ehud Olmert, ABD Başkanı George Bush’un gelecek ay içinde çağrısını yaptığı konferansta masaya işgal altındaki Golan Tepeleri konusunun getirilmesine onay vermeyeceğini Ali Babacan’a bildirerek bu role ağır bir darbe vurmuş oldu. Yani Olmert dolaylı yolla Türkiye’nin aracılık rolünü ve Suriye’nin diyalog ve barış istediğine dair Babacan’ın sözlerinin içeriğini reddetti. Türkiye’nin aracılık rolüne yönelik bu İsrail reddi, Amerikan bakış açısı çerçevesine de giriyor. Zira ABD Ankara ile iyi ilişkilere sahip olsa da Türkiye’den denge, diyalog ve aracılık yerine kendisine tam bağlılık içinde olmasını istiyor.
TÜRKİYE KOLAY ROL OYNAYAMAYACAK
Çıkarılacak sonuç şu: Türkiye’nin bölgede dengeli aracı devlet rolü oynaması kolay olmayacak. Çünkü bu rol yukarıda da işaret ettiğimiz üzere Washington gözetimiyle Tel Aviv’in ifade ettiği farklı bir bakış açısına tosluyor. Fakat buna karşın Türkiye’nin İsrail’e müttefik devlet rolü oynaması, İsrail’in çıkarlarına ve eğilimlerine tartışmasız boyun eğme genişliği bulunmamakta. Dolayısıyla Babacan’ın yaptığı ziyaretin sonucu Türkiye’nin aracılık rolünün önünde büyük engeller olduğuna işaret ediyor. Çünkü barış konusu İsrail ve ABD nezdinde minimum derecede gerçekçi bir dengeye sahip değil. Acaba bu durum Türkiye’nin başka bir rol seçeceği anlamına mı geliyor? Nesnel olarak bu aracılık dışında bir rolü ve çıkarı olamaz. Bu rolün uzun vadede bir geleceği olabilir. Fakat şu süreçte bu rol etkisiz şekilde kalacak.
Katar’da yayımlanan El Vatan gazetesi, 13 Ekim 2007 Arapçadan çeviri: Halil Çelik / Vakit