Yemen'de 3000 Yıllık Gökdelenler

Tarihi 3000 yıl öncesine dayanan evlerin en genci ise 800 yıllık. Karşınızda 3 bin yıllık 15 katlı bir evi görünce inanamıyorsunuz. İşte bu evler insanlık tarihinin ilk site evleri, ilk apartmanları...

Tarihi 3000 yıl öncesine dayanan evlerin en genci ise 800 yıllık. Karşınızda 3 bin yıllık 15 katlı bir evi görünce inanamıyorsunuz. İşte bu evler insanlık tarihinin ilk site evleri, ilk apartmanları...

Kur'an-ı Kerim'de inşa ettikleri yüksek binalarla tarif edilen Ad kavminin yaşadığı ülke olan Yemen, toprak ve kerpiçten yapılmasına rağmen yüzyıllardan beri ayakta kalabilen ve içinde hala yaşamın sürdüğü ilk gökdelenlere ev sahipliği yapıyor.

Yemen denilince ilk akla gelen de Ad kavmine gönderilen Hud Aleyhisselam oluyor. Hz. Hud, Nuh Aleyhisselam'ın oğlu Sâm'ın neslinden. Ad kavmi yüksek kayalara yaptıkları çok katlı evlerle biliniyor. Helak olan Ad kavminin bu evleri o helak anında topraklarla doluyor.

Bugün UNESCO korumasında olan 3 bin yıllık Yemen evlerine özellikle başkent Sana'a ve Hadramut şehirlerinde rastlıyorsunuz. O günün imkanlarıyla çok katlı (apartman) evlerin yapılması sizi çok şaşırtıyor. Çünkü ne demir, ne tuğla, ne kolon ne de tuğla var. Evler tamamen toprak ve kerpiçten yapılma...

Başkent San'a mükemmel... Özellikle Yemenlilerin de Kadim Sana dediği etrafı yüksek duvarlarla çevrili olan eski San'a tarihi Yemen evleriyle dolu. Bu kadim şehre Bab-el Yemen kapısından giriyorsunuz ve sizi o büyüleyici Yemen evleri karşılıyor. Yani eski San'aya girmiş oluyorsunuz.

İnsanlık tarihinde bilinen ilk ''site şehri'' olma özelliği taşıyan ve Hz. Nuh'un oğlu Sam tarafından kurulduğu rivayet edilen adını da San'a koyduğu şehir tarihi dokusundan hiçbir şey kaybetmemiş.

Tarihi 2 bin 500 yıl öncesine uzanan ve bazı kaynaklarda ''Altmış dört minareli şehir'' olarak isimlendirilen eski Sana şehrini yüksek bir yerden seyrettiğiniz zaman adeta tarihi doku içinde kayboluyorsunuz.

Evler üzerinde çanak antenler sokak aralarında dolaşan motosikletleri de görmeseniz tam 3 bin yıl öncesinde hissediyorsunuz kendinizi...

UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınan şehir, her ne kadar son yıllarda tarihi dokusuna uymayan yeni binaların yükselmesiyle bozulsa da Bab el-Yemen, Yemen'in sembolü olmaya ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeye devam ediyor.

Aslında turist çekiyor ama biz pek fazla turiste rastlamadık. Çünkü ülkedeki kaos turistleri ürkütüyor. İnsan içinden 'bu şehirde huzur ve güven olsa turistten adam atamazsın' diye geçirmiyor değil! Öte yandan Bab-el Yemen'in son onarım ve restorasyonunu 2. Abdulhamid'in gerçekleştirdiğini öğreniyoruz.

Çöl ortasında yükselen yüzlerce yıllık evler, mimari tarihin yüz aklarından biri. Tamamen el emeği, kaymaktaşlarıyla süslenmiş bu evlerin zamana yenik düşmesini önlemeye çalışan Yemenliler, atalarından kalan bu mirasa sahip çıkıyor. Evlerin kapı, pencere gibi noktaların da işlemelerle süslenmesi de ayrı bir güzellik katıyor.

Kadim Sana'ya “Bab el-Yemen”den yani Yemen’in Kapısı’ndan giriş yapılıyor.

Taştan yapılı dar sokakları, kerpiçten yapılmış yüksek binaları, diğer yanda Yemenlilerin geleneksel hançerlerinin (Cembiye) ve takılarının satıldığı sağlı sollu dükkanlar bulunuyor.

Ebrehe bilindiği gibi Kabe'yı yıkmaya giden ama Ebabil kuşlarının saldırısına maruz kalarak tekrar Yemen'e geri dönen bir misyoner. Ebrehe'nin mezarı da San'a içinde ama şehrin tüm kanalizasyonu buraya yani Ebrehe'nin mezarına akıyormuş.

Yemen'de çok özel bir yeri de ziyaret ederek dua ediyoruz. Türk-Yemen Şehitliği. 2011'de Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün ziyaretinde açılmış.

Sonrasında da türkü bile yazıldı. 'Ah o Yemen'dir. Gülü çemendir. Giden gelmiyor. Acep nedendir' denildi. Osmanlı gençleri daha hayatlarının baharında buralara gelerek şehadet mertebesine ulaştı.