İsrail küçük; ama büyük devletlerle önemli ilişkilere sahip bir ilginç devlet sayılır. Amerika ile ilişkilerinin ne kadar güçlü, yakın ve sıkı olduğu herkesin malumu.
Başbakan Olmert bugünlerde bu ilişkileri daha da güçlendirmek için Amerika'da; muhalefet lideri Netanyahu da; o da İran ile ilgili mali müeyyideleri sıkılaştırmak için Amerika'daki ilgili çevrelerle görüşecek.

İsrail; Rusya, Çin ve Hindistan gibi diğer büyük devletler ile de önemli, yakın ilişkiler içinde yıllardır. Nitekim bu çerçevede, bir İsrail savunma heyeti yaklaşık bir haftadır Hindistan'da. İsrail Genelkurmay Başkanı Kaplinsky başkanlığındaki bu heyet 12 Haziran gününden bu yana başta Hindistan Savunma Bakanı Dutt ve kuvvet komutanlarıyla önemli görüşmeler yapıyor, Cammu-Keşmir'de incelemeler yapıyor. Haberlere göre heyet Pakistan sınırındaki Cammu-Keşmir'de İsrail'in geçmiş yıllarda kurduğu elektronik sınır gözetleme ve kontrol donanım ve sistemlerini yerinde incelemiş bulunuyor. Yine bu haberlerde, İsrailli uzmanların Hindistan özel kuvvetler birliklerini düşman hatları gerisinde savaşmak için eğittikleri de belirtiliyor.

Bu son haberlerin de gösterdiği gibi, İsrail-Hindistan ilişkileri genel anlamda her yönde gelişmekle birlikte, bu gelişme kendisini en çok güvenlik ve askerî alanlarda hissettiriyor. Bugün İsrail, Hindistan'a yılda yaklaşık 1 milyar dolar civarında askerî satış yapıyor. Bu satışların içinde çeşitli silahlar, askerî donanımlar ve hizmet satışları da var. İsrail, Hindistan'a yıllardır karadan karaya füzeler (Baraklar), insansız keşif gözetleme uçakları, topçu donanımı, çeşitli cephaneler, radar sistemleri, sabit ve hareketli gözlem istasyonları, sensörler, gelişmiş askerî kamera donanımı, balonlar üzerine monte edilmiş kamera sistemleri ve birçok başka askerî donanımı satıyor.

Radarların arasında 'Yeşil Çam' denen balistik füze, uçak ve insansız uçaklarının havadaki faaliyetlerini izleyen gelişmiş bir radar sistemi var. İsrail 6 yıl kadar önce bu radarlardan iki bataryayı 400 milyon dolar karşılığında Yeni Delhi'ye satmıştı. Bunlar tahminen Keşmir bölgesinde Pakistan'a karşı konuşlandırılmış bulunuyorlar. Ayrıca bu radarlar özel insansız keşif-gözetleme uçaklarıyla koordinasyon içinde çalışıyorlar. İsrail yapımı insansız uçaklardan birisi 2002 yılında Pakistan F-16 uçağı tarafından Pakistan içlerinde düşürülmüştü.

Bu uçak ve radarlara ilaveten Hindistan, İsrail'den 1,2 milyar değerinde Phalcon adlı iki de AWACS benzeri erken uyarı uçağı alacak. İsrail, Hindistan'a bu silahları satarken Hindistan da kendi tersanelerinde İsrail donanması için Devorah-2 adlı özel devriye gemileri inşa ediyor. Bugüne kadar aldığı ve alacağı gelişmiş silah ve donanımlarla yetinmeyen Yeni Delhi, İsrail'den dünyada halen tek çalışır füzesavar sistemi olan Arrow-2 bataryalarından da muhakkak almak istiyor. İsrail-Hindistan ilişkileri şüphesiz sadece askerî-güvenlik alanlarında gelişmiyor; ekonomik, siyasi ve kültürel alanlarda ilişkiler yeni boyutlar kazanıyor. Ekonomik alanda ikili ticaret hacminin en az askerî alan kadar büyük olduğu (2 milyar dolar) söylenebilir.

Bunlara ilaveten İsrail ile Hindistan arasında çok ilginç bir başka gelişme de yaşanıyor. Bu da Hindistan'ın Myanmar(Burma) ve Bangladeş sınırlarına bitişik Mizoam ve Manipur eyaletlerinde yaşayan ve kendilerini İsrail'in kayıp kabilelerinden Bnei Menaşe'nin ahfadı olarak gören bir kabilenin İsrail'e göçü konusu. Bnei Menaşe'den bugüne kadar 1.200 civarında kişi İsrail'e göç etmiş durumda; bunu başkalarının da takip edeceği aşikâr. İsrail-Hindistan ilişkilerini yazılacak kadar önemli bulduğum ve öğrenilmesi gerektiğine inandığım için işte bugün bu konuyu ilgisi dolayısıyla ele aldım.

Fikret Ertan
zaman