ABD Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda yapılan oylamada, Başkan Donald Trump'ın azline yönelik iki suçlamayı içeren dava dosyası onaylanarak, yargılama için Senato'ya gönderildi. Karar sonrası Beyaz Saray'dan yapılan ilk açıklamada "Bugün, milletimiz tarihine Temsilciler Meclisi en utanç verici siyasi bölümlerinden birisi olarak geçmiştir." denildi. 

ABD Temsilciler Meclisi Genel Kurulu, Trump'a yönelik "görevini kötüye kullanmak" ve "Kongrenin işleyişini engellemek" suçlamalarından oluşan iki azil maddesini oyladı.

"Görevini kötüye kullanmak" maddesi Temsilciler Meclisindeki 197 vekilin "hayır" oyuna karşılık,  230 vekilin "evet" oyu ile onaylandı.

"Kongrenin işleyişini engellemek maddesi ise 198 vekilin "hayır" oyuna karşılık 229 vekilin "evet" oyu ile kabul edildi. 

Oylamalarda tüm Cumhuriyetçi vekiller "hayır" oyu verirken, ilk oylamada 2, ikinci oylamada ise 3 Demokrat vekilin "hayır" oyu vermesi dikkatlerden kaçmadı.

Maddelerin yer aldığı dava dosyası, yargılama ve Trump'ın azline yönelik nihai kararın verilmesi için Senato'ya gönderildi. 

Trump, ABD'nin eski başkanları Andrew Johnson ve Bill Clinton'ın ardından Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda hakkında azil maddeleri oylanacak üçüncü başkan oldu.

Dava kapsamındaki ilk duruşmayı gelecek ay başında yapması beklenen Senato'nun ay sonuna kadar davayı sonuçlandırması bekleniyor. 

Trump'ın azli için davanın senatörlerin 3'te 2'sinin (67) desteğini alması gerekiyor ancak senatonun yarısından fazlasını Cumhuriyetçi vekiller oluşturuyor.

Trump'ın azli Temsilciler Meclisi'nde kabul edildi!

BEYAZ SARAY'DAN İLK TEPKİ

Beyaz Saray, Temsilciler Meclisinin Başkan Donald Trump'a yönelik iki azil maddesini onaylamasına ilişkin, "Bugün, milletimiz tarihine Temsilciler Meclisi en utanç verici siyasi bölümlerinden birisi olarak geçmiştir." açıklamasında bulundu.

Beyaz Saray Basın Ofisi, Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda, Trump'a yönelik "görevini kötüye kullanma" ve "Kongre'nin işleyişini engelleme" başlıklarından oluşan azil maddelerini onaylamasının ardından yazılı açıklama yayımladı.

Açıklamada, "Bugün, milletimiz tarihine Temsilciler Meclisi en utanç verici siyasi bölümlerinden birisi olarak geçmiştir." ifadesine yer verildi. 

Söz konusu suçlamaların Cumhuriyetçi vekillerin hiçbirinden destek almadığına işaret edilen açıklamada, ortada "hiçbir yanlış olmamasına rağmen" azil maddelerinin Temsilciler Meclisi Genel Kurulundan geçtiği vurgulandı. 

Temsilciler Meclisi İstihbarat ve Adalet Komitelerindeki azil oturumunda Başkan Trump'a hiçbir şekilde söz hakkı verilmediğinin vurgulandığı açıklamada, "Tüm bu maskaralık, Demokratların bu ülkenin halk için çalışan bir Kongreye ihtiyaç duyduğuna dair görüşlerini kaybettiğini açıkça ortaya koymaktadır. Demokratlar'ın Başkan Trump'a yönelik sınırsız kinleri, 2016 seçim sonuçlarını etkisiz hale getirme ve 2020 seçimlerine uygunsuz şekilde etki etme arzularını besliyor." görüşüne yer verildi. 

"AMERİKAN HALKI BUNLARA KANMIYOR"

Açıklamada, "Amerikan halkı bu utanç verici davranışa kanmıyor. Başkan Trump'ın, Senato'nun Temsilciler Meclisi'ndeki süreç boyunca görmezden gelinen düzen, adalet ve yargı sürecini sağlayacağına dair inancı tam. Trump, bundan sonraki adımlar için hazır ve tamamen aklanacağına güveniyor." ifadeleri kullanıldı.

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

Amerikan Anayasası, Kongre'ye başkanın üç kategoriden en az birinde suç işlediğine kanaat getirilmesi halinde görevden alma yetkisi sunuyor.

Bu suçlar; düşman ülkeye yardım etmek olarak tanımlanan "ihanet", siyasi fayda karşılığında para ya da hediye kabul etmeyi içeren "rüşvet", son olarak da "ağır ve vahim suç" işlemek veya "başka kötü davranışta" bulunmak olarak sıralanıyor.

"Ağır ve vahim suç ya da başka kötü davranış" ile tam olarak neyin kast edildiği yasalarda açıklanmıyor. Bu nedenle hukuk uzmanları, son kategoriye ne tarz eylemlerin alınacağı konusunun net olmadığını belirtiyor.

Uzmanlara göre, genellikle bu kategorideki eylemlerde, kamuoyunun genelini doğrudan etkileyen ağır bir suçun işlenmesi ya da başkana duyulan güvenin ciddi şekilde kırılması kriterleri aranıyor.

Bugüne kadar, üç başkan hakkında Kongre'de görevden azil süreci (impeachment) başlatıldı. Ancak tarihte bu süreç sonunda Kongre tarafından azledilen ve görevden alınan bir başkan yok.

Sürecin başlatılması için Kongre'nin iki kanadından biri olan Temsilciler Meclisi'ndeki herhangi bir üyenin girişimde bulunması gerekiyor.

Azil başvurusu daha sonra Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi'nin önüne gidiyor. Burada azil sürecinin devam edip etmeyeceği kararı oy çokluğuyla alınıyor.

Bugüne kadar birçok başkan hakkında bireysel olarak azil süreci başlatma başvurusu yapıldı. Ancak bu başvurular genellikle Adalet Komitesi'nde reddedildi ve süreç de bu aşamada noktalandı.

Adalet Komitesi'nin onay vermesi halinde Temsilciler Meclisi'nde de sürece ilişkin oylama yapılıyor.

Salt çoğunluğun kabul etmesi durumunda azil süreci Senato'ya aktarılıyor.

Burada davaya benzer bir süreç işletiliyor.

Başkanın azledilme talebine ilişkin kanıtlar ortaya konuyor, tanıklar dinleniyor. Başkan da ayrıca kendi savunmasını yapıyor.

Senatörler de jüri görevi üstlenerek, nihai kararı veriyor. Bir başkanın azledilmesi için Senato'da üçte iki çoğunluk gerekiyor.

TARİHTE 3 ÖRNEK VAR

Bugüne kadar üç Amerikan Başkanı hakkında "ağır ve vahim suçlar" veya "diğer başka suçlar" çerçevesinde azil süreci başlatıldı.

Bu başkanlardan ilki olan Andrew Johnson. Başkan Johnson hakkında 1868 yılında, görevi Kongre tarafından çıkarılan bir yasayla teminat altına alınan dönemin Savaş Bakanı Edwin McMasters Stanton'ı yasaya aykırı bir şekilde görevden aldığı için azil süreci başlatıldı. Ancak Johnson, Senato'da üçte iki çoğunluk sağlanamayınca görevinde kaldı.

Bundan 106 yıl sonra, 1972'de Cumhuriyetçi Başkan Richard Nixon, kendisine yakın bazı kişilerin Watergate iş merkezindeki Demokrat Parti'nin ofisine dinleme cihazı yerleştirdiklerinin ortaya çıkmasıyla patlak veren skandalda yargıyı yanıltmak ve delil karartmakla suçlandı.

Nixon süreç tamamlanmadan görevinden istifa etti. O dönemde yaygın olan kanı Nixon istifa etmeseydi, zaten azledileceği yönündeydi.

Nixon'dan 27 yıl sonra bu kez Demokrat Başkan Bill Clinton hakkında Beyaz Saray stajeri Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişkiyle ilgili yeminli ifadesinde yalan söylediği iddiasıyla azil süreci başlatıldı.

Clinton, Senato'da yapılan oylama sonunda beraat ederek, görevinde kaldı.

SENATO TRUMP'I AZLEDERSE NE OLACAK?

Trump'ın Senato tarafından görevden alınması durumunda Başkan Yardımcısı Mike Pence, başkanlık seçiminin ardından yeni başkanın görevi teslim alacağı resmi tarih olan 20 Ocak 2021'e kadar görevde kalacak. Başkanlık seçimleri 3 Ocak 2020 tarihinde gerçekleşecek.

TRUMP'A MI YARIYOR?

Son anketler Başkan Trump'ın Demokratların 2020 başkanlık seçimlerindeki olası adaylarının hepsinden önde olduğunu gösteriyor.

USA Today'in anketine göre Trump en büyük rakibi olarak görülen eski Başkan Yardımcısı Joe Biden'ı bile yüzde 44'e yüzde 41 oyla mağlup ediyor. Son ankete göre Trump, Bernie Sanders'a yüzde 5, Elizabeth Warren'a yüzde 8, Michael Bloomberg'e yüzde 9, Pete Buttibieg'e ise yüzde 10 fark atıyor.

Trump'a yönelik azil soruşturması

Eylülde basına sızan ve 25 Temmuz'da yaptıkları telefon görüşmesinde Trump'ın, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'e, rakibi Joe Biden ve ailesini soruşturması durumunda ABD'nin ülkesine yardım edeceğini söylediğini iddia eden muhbir raporu, azil soruşturmasının fitilini ateşlemişti.

Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, 24 Eylül'de "ABD'nin ulusal güvenliğine zarar verdiği" ve "Başkanlık yeminine ihanet ettiği" gerekçesiyle Trump'a yönelik azil soruşturması sürecini başlattıklarını açıklamıştı.

Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesindeki kamuya açık oturumlar 13-21 Kasım'da yapılmış, Komite daha sonra 300 sayfalık rapor hazırlayarak Adalet Komitesine göndermişti.

Adalet Komitesi, cuma günü "Görevini kötüye kullanmak" ve "Kongrenin işleyişini engellemek" başlığından oluşan azil maddelerini onaylamıştı.