Yaklaşık 100 yıldır ABD'de faaliyet gösteren Yahudi lobi grupları zaman zaman ters düşseler de nihai karar almadan önce İsrail'in görüşünü almayı ihmal etmiyor.

ABD'de 5-6 milyon Yahudi olduğu tahmin ediliyor. Bu, İsrail'in nüfusuna eşit, ancak ABD'nin nüfusunda Yahudiler 50'de 1 oranında.

Yahudi cemaatinin etkisi ise nüfus oranının çok üzerinde; Yahudiler ülkedeki önemli şirketlerin sahibi ve ABD'deki zenginler listesinde kendilerine yer buluyor.

Bu özellikler Yahudileri ABD'nin en güçlü cemaati yapıyor. Amerikan Yahudileri İsrail ile de yakın ilişki içinde.

1967'deki 6 Gün Savaşı'ndan bu yana ABD'nin özellikle Ortadoğu politikası İsrail ile ilişkiler üzerinden tanımlanıyor. ABD her yıl İsrail'e 3 milyar dolar yardım yapıyor.

Peki bir süper güç nasıl dış politikasının önemli bir bölümünü Ortadoğu'daki 5.5 milyon nüfuslu İsrail'e endeksli yürütüyor?

İşte bu noktada devreye ülkedeki Yahudi lobileri giriyor. Ülkedeki en güçlü Yahudi lobisi Amerikan - İsrail İlişkileri Komitesi AIPAC.

AIPAC, ünlü Fortune dergisi tarafından tüm Kongre üyelerine yöneltilen "Sizi en çok etkileyen lobi grubu hangisi?" sorusunda, Emekliler Derneği'nden sonra ikinci sırada yer aldı.

Bunun arkasındaki en önemli sebep her Kongre ve başkanlık seçimi döneminde yaptıkları yardımlar...

AIPAC, Kongre üyeleri ve başkan adaylarının kampanyalarına milyarlarca dolar harcıyor. AIPAC lobi faaliyetlerini yasama alanında, yani Amerikan Kongresi'nde yürütüyor.

İkinci güçlü lobi kuruluşu Amerikan Yahudi Örgütleri Başkanları Konferansı. Bu iki güçlü örgütün yanı sıra Amerikan Yahudi Komitesi ve Ermeni soykırımı iddialarına verdiği desteklemesiyle gündeme gelen "İnkarla Mücadele Birliği" geliyor.

Etkili düşünce kuruluşları, American Enterprise Institute ve Hudson Enstitute da Yahudi lobisiyle yakın ilişkiler içinde.

Bu farklı lobi grupları her zaman ortak bir söylem benimsemiyor. Bir kesim İsrail'e kayıtsız şartsız destekten yana. Ancak özellikle sol eğilimli olan daha küçük gruplar İsrail'e karşı daha eleştirel bir söyleme sahip.

İsrail lobisini inceleyen Amerikalı araştırmacılar John Mearsheimer ve Stephen Walt'a göre, bu grupların İsrail'den bağımsız hareket edebildiklerini söylemek hayli güç.

cnn