YDH- Savunma ve Askeri Analiz Araştırmacısı Fabian Hinz'in Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün web sitesinde ''Yemen’s Houthis are going underground'' başlığıyla yayınlanan yazısı, Hamas ve Hizbullah gibi grupların tercih ettiği gizli tünel inşası yöntemine bağlı kalmak yerine uydu görüntülerinde görülebilen büyük tesisler inşa etmeyi tercih eden Husi hareketinin kendini sağlamlaştırmaya ve askeri yeteneklerini güçlendirmeye odaklandığını gösteren yeniliklerini inceliyor.

***

Yemen'deki Ensarullah (Husi) hareketi, yeraltı askeri altyapısını önemli ölçüde arttırarak uzun vadeye hazırlanıyor. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü tarafından analiz edilen son uydu görüntüleri, şu anda ülkenin büyük bir bölümüne hakim olan ve Kızıldeniz'de karışıklıklara neden olan silahlı grubun, yeraltı tesislerini önemli ölçüde genişlettiğini gösteriyor.

Bu inşaat dalgası, Husilerin ticari ve askeri gemilere yönelik saldırılarını engellemeyi amaçlayan ve ABD öncülüğünde devam eden Poseidon Archer askeri operasyonunun başlamasından önce başladı.

Militan bir örgüt olarak ilk günlerinde mağaralara ve ilkel tünellere dayanan Husiler, şimdi daha kapsamlı yeraltı kompleksleri inşa etmeye yöneldi. Savaştan önce Yemen Ordusu tarafından kullanılan mevcut tünel sistemlerini yenilemenin yanı sıra tamamen yeni yeraltı yapıları da inşa ediyorlar.

İnşaat çalışmaları, Husilerin ABD ve müttefik kuvvetlerle askeri çatışmaya girmeden önce bile gelecekteki çatışmalara hazırlandıklarını ve kendilerini güçlendirdiklerini gösteriyor.

Yapı taşları

Husilerin yeraltı tesislerini kullandığına dair ilk işaretler 2004 yılında, Yemen hükümeti ile kuzey Yemen'deki bir isyancı grup arasındaki ilk Saada Savaşları sırasında ortaya çıktı.

O yılın Eylül ayında Yemen ordusu grubun asıl lideri Hüseyin Bedreddin el-Husi'yi ortadan kaldırdı. Husilerin anlattıklarına göre, Yemen ordu güçleri Husi'nin saklandığı mağarayı buldu ve benzin dökerek ateşe verdi.

Bunun üzerine liderlik Hüseyin'in kardeşi Abdul Malik el-Husi'ye geçti ve halen grubun başında o bulunuyor. Bu olay, dönemin cumhurbaşkanı Ali Abdullah el Salih liderliğindeki hükümete karşı altı yılı aşkın bir süredir devam eden isyanın başlangıcı oldu ve ardından Husilerin ilerleyişini durdurmak ve tersine çevirmek için 2015 yılında Yemen'e giren Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyona karşı yedi yıl süren çatışmalar yaşandı.

Bu süre boyunca Husilerin Yemen'in engebeli ve dağlık arazilerindeki doğal mağaraları ve küçük tünelleri yoğun bir şekilde kullandıkları söyleniyor.

Husiler Yemen'de yeraltı tesislerinin kullanılmasına öncülük etmedi. Salih hükümeti (1978-2012), bazıları askeri tesislerle bağlantılı, bazıları da sözde üst düzey hükümet yetkililerinin ve varlıklarının korunması için tasarlanmış kapsamlı yeraltı tesisleri inşa etti.

Salih yönetiminin devrilmesinden sonra bu türden çok sayıda yer ortaya çıkarıldı. Husiler 2014 ve 2015 yıllarında Sana'nın ve kuzey Yemen'in önemli bir bölümünün kontrolünü ele geçirince Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon onlara karşı bir hava saldırısı başlattı.

Bu harekatın başlangıcında, Husilerin elinde bulunan eski Yemen askeri tesisleri, Salih döneminden kalma birçok yeraltı tesisinin girişlerini kayda değer bir isabetle hedef alan muhalif koalisyon güçleri için kilit hedefler haline geldi.

Husilerin inşa çabaları 2010'ların sonlarında hız kazandı ve koalisyonun hava saldırılarında kayda değer bir azalmaya denk geldi.

Husi güçleri daha küçük tünel tasarımlarına odaklanmak yerine dikkatlerini Salih döneminden kalma yeraltı tesislerini yenilemeye yöneltti. Uydu görüntüleri tünel girişlerindeki molozların temizlendiğini, tünellere giden yeni araç izlerinin varlığını ve el-Hafa askeri üssü, eski Başkanlık Binası, Sana'daki Yemen televizyonu yerleşkesi ve ad-Dabr yakınlarındaki askeri depo tesisi gibi çeşitli yerlerde inşaat araçlarının kullanıldığını ortaya koyuyor.

Kazı atıklarının ya da molozların birikmesi, el-Hafa'daki çalışmaların orijinal tesisin önemli ölçüde genişletilmesini içeriyor olabileceğini düşündürmektedir. İlginç bir şekilde, bu sahalardaki yenilenen inşaat faaliyetleri, Suudi liderliğindeki koalisyonun hem 2020 hem de 2021'de el-Hafa ve Yemen televizyon yerleşkesine ek hava saldırıları düzenlemesine neden oldu.

İnşaat patlaması

Nisan 2022'de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonla varılan ateşkes anlaşmasının ardından Husiler, Salih döneminden kalma mevcut yeraltı tesislerinin sadece yenilenmesi ve genişletilmesini aşan kapsamlı bir inşaat projesine girişti.

Son uydu görüntüleri grubun en az iki yeni yeraltı tesisi inşa ettiğini ortaya koyuyor. Husiler 2022 yılının sonlarına doğru Saada'daki kalelerine yakın bir vadide yeni bir tesis inşa etmeye başladı.

Şubat 2024 itibariyle uydu görüntülerinde ağır vasıtaların geçebileceği genişlikte üç tünel girişi ve bölgede önemli miktarda hafriyat atığı yığını görülüyor. Buna ek olarak, Saada yakınlarındaki diğer iki alan, kesin bir tanımlama yapılamasa da, askeri yeraltı tesislerinin inşası ile tutarlı özellikler sergilemektedir.

Sana'a'daki Cebel Attan'da bulunan eski bir Yemen Ordusu Scud füze üssünde de çalışmalar yapıldı. Husiler 2023'ün ilk yarısında büyük bir tünel inşa etmeye başladı ve bu da büyük bir yeraltı tesisi üzerinde çalışıldığını gösteriyor.

Savaş için temel

Husilerin Suudi liderliğindeki koalisyonla ateşkes anlaşmasının ardından büyük yeni tesisler inşa etmeye başlaması, grubun kendini sağlamlaştırmaya ve askeri yeteneklerini güçlendirmeye odaklandığını gösteriyor. Bu tesislerin Suudi ve koalisyon ortaklarının hava saldırıları karşısındaki dayanıklılığı Husilerin bu tesislere olan ilgisini daha da arttırmış olabilir.

Grup, Hamas ve Hizbullah gibi grupların tercih ettiği gizli tünel inşası yöntemine bağlı kalmak yerine uydu görüntülerinde görülebilen büyük tesisler inşa etmeyi tercih etti.

Girişlerin ağır araçların geçebileceği büyüklükte olması, yenilenen ve yeni inşa edilen bu yeraltı tesislerinin Husilerin stratejik füze ve İHA cephaneliğinin bir kısmını gizlemek için kullanılıp kullanılamayacağı konusunda soru işaretleri yaratıyor.

Yeraltı tesislerinin dayanıklılığı şu anda test ediliyor. ABD Savunma Bakanlığı, Poseidon Archer operasyonu kapsamında yeraltı hedeflerini vurduğunu açıkladı.

Çeviri: YDH