10 Aralık tarihi Kudüs için büyük önem taşıyor. Bu tarihte Kudüs'ü ve İslam dünyasını ilgilendiren önemli olaylar vuku buldu. 1917'nin 10 Aralık gününde İngiliz ordularının Kudüs'e girmesiyle 730 yıl aradan sonra bu şehir Hristiyanların eline geçmiş oldu.

10 Aralık 1931'de ise Kudüs'te önemli bir toplantı gerçekleştirildi. 22 İslam ülkesinden çok sayıda temsilci Kudüs'te bir araya gelerek Müslümanlar arasındaki mezhep ayrılıklarının giderilmesi için bir dizi kararlar aldı.

10 Aralık 1949'da ise Birleşmiş Milletler (BM) Kudüs'ün statüsü ile ilgili önemli bir karar aldı. Siyonistlerin Kudüs'ü adım adım işgali karşısında BM Genel Kurulu Kudüs'e özel bir statü verdi ve İsrail'in burayı başkent yapamayacağını kararlaştırdı.

10 ARALIK 1949 BM KARARI: KUDÜS İSRAİL'İN BAŞKENTİ OLAMAZ

Birleşmiş Milletler (BM), İsrail işgal yönetiminin Doğu Kudüs'ü ilhak etmesini tanımayan birtakım kararlar almasına rağmen ilhak işlemlerinin durdurulması, işgalin sona erdirilmesi ve "Yahudileştirme" faaliyetlerinin önlenmesi için bugüne kadar hiçbir tedbir almadı.

BM'nin Kudüs ile ilgili en önemli kararlarından birisi 10 Aralık 1949'da alındı. BM Genel Kurulu'nun 356 sayılı kararı Kudüs'e uluslararası bir statü verildiğini ve İsrail'in burayı başkent ilan edemeyeceğini öngörüyor.

Ancak Siyonist işgal rejiminin 1967'de Doğu Kudüs'ü işgalinden ve şehrin bu kesimini de ilhak kararı almasından sonra BM'nin aldığı kararların çoğu sadece birtakım kınama kararlarından ibaret kaldı. Bu kararların tamamı da kağıt üzerinde kaldı ve İsrail'in Kudüs'le ilgili bütün BM kararlarına muhalif hareket etmesine rağmen ona karşı en ufak bir yaptırım uygulamasına başvurulmadı.

6 Şaban 1350, 10 Aralık 1931 tarihinde Kudüs’te düzenlenen İslam Genel Kongresi’nde de (The General Islamic Congress), İslam inancını ve değerlerini yaymak için etnik köken ve mezhep ayrımı yapılmaksızın Müslümanlar arasında işbirliğini sağlamak ve genel İslam kardeşliğini geliştirmek yönünde çok önemli kararlar alındı.

Aralarında Türkiye, Suriye, İran, Irak, Filistin, Yemen, Tunus, Trablusgarp (Libya), Mısır, Yugoslavya, Endonezya, Doğu Türkistan başta olmak üzere 22 ülkeden/bölgeden 153 delegenin katıldığı konferans, mezhep ayrımı (Sünni, Şia, Alevi, Safii, Hanefi vb.) gözetilmeksizin İslam kardeşliğini geliştirmek ve Müslümanların menfaatlerini birlikte savunmak için İslam ülkelerinin temsilcilerinin kendi iradeleriyle bir araya gelmeleri bakımından çok büyük önem arz etmektedir.

Katılımcılar arasında Ziyaüddün Tabatabaî (eski İran Başbakanı), Hasan Halid Paşa (eski Doğu Ürdün Başbakanı), Reşid Rıza (Mısır el-Ezher Üniversitesi Dekanı), Cezayirli Emir Abdülkadir'in torunu Emir Said el-Cezairi, Şükrü El Kuvvetli (Suriye'nin kuruluşundan sonra ilk devlet başkanı), Riyad El Sulh (Lübnan'ın bağımsızlığından sonraki ilk başbakan) ve Muhammed İkbal (Hindistan-Pakistan)yer alıyordu.

Kongre başkanlığına Hacı Emin el-Hüseyni'nin getirildiği konferansta Muhammed İkbal ise başkan vekili seçildi.

Zamanın Kudüs Müftüsü Hacı Emin el-Hüseynî’nin girişimleriyle Kudüs’te gerçekleştirilen İslam Genel Kongresi’nde alınan kararlar  şöyle:

Madde 1: Dünyanın her yerinden Müslümanların katılımıyla düzenli ve genel bir kongre düzenlenecek ve bu kongre İslam Genel Kongresi olarak anılacaktır.

Madde 2: Kongrenin hedefleri şunlardır:

a) İslam inancını ve değerlerini yaymak için etnik köken ve mezhep ayrımı yapılmaksızın Müslümanlar arasındaki işbirliğini ve genel İslam kardeşliğini geliştirmek.

b) Müslümanların menfaatlerini savunmak ve kutsal mekânlar ile toprakları herhangi bir müdahaleye karşı korumak.

c) Müslümanlar arasındaki Hıristiyan misyonerlerin çabalarına ve kampanyalarına karşı savaşmak;

d) İslam inancı birliği için üniversiteler ve akademik kuruluşlar açmak; Müslüman gençlere Arapça dilinin öğretilmesi için Kudüs’te Mescid-i Aksa Üniversitesi isimli bir üniversite açmak;  

e) Müslümanlar ile ilgili önem taşıyan diğer İslami konuları incelemek…

Madde 3: Sonraki kongrelerdeki katılımcılar şu kişilerden oluşacaktır:

a) Birinci kongreye katılanlar;

b) Hazırlık komitesi tarafından sonraki kongrelere bireysel veya İslami kuruluşların temsilcileri olarak davet edilenler;

c) Kongrenin oturumları esnasında Kongre tarafından bizzat davet edilen Müslümanlar…

Madde 4: Bir kişi Müslümanlar adında kayda değer kültürel veya maddi çeşitli hizmetlerde bulunmuş ise bu kişi oturumlarda bulunmasa bile Kongre tarafında bir üye olarak tanınabilir.

Madde 5: Kongre her iki yılda bir kere toplanacaktır. Arada geçen zaman içinde beklenmedik bir gelişme meydana geldiği takdirde, yönetim kurulu dörtte üçlük bir çoğunlukla, Kongre’yi toplantıya çağırabilir.

Madde 6: Kongrenin toplanma yeri Kudüs’tür. Kongre faaliyetleri için başka bir mekân seçilebilir; her oturumda, bir sonraki oturumun yeri belirlenebilir. Olağanüstü durumlardaki oturumların yeri yönetim kurulu tarafında belirlenir.

Madde 7: Oturum süresince Kongre’yi başkan, dört delege, dört gözlemci ve dört sekreterden oluşan bir kurul yönetir ve bu kurul, Kongre’nin iç tüzüğüne uygun olarak seçilir.

Madde 8: Oturum süresince Kongre, eğer gerekirse, projeleri incelemek ve rapor düzenlemek görevleri için bazı komiteler oluşturabilir.

Madde 9: Kongre, mümkün olduğu kadar çok Müslümanı temsil eden 25 üyenin oluşturduğu bir yönetim kurulunu kendi üyeleri arasından seçecektir. Yönetim kurulunun görevleri şunlardır:

a) Kongre kararlarını uygulamak; komiteleri ve şubeleri denetlemek; 

b) Bir sonraki Kongre’yi düzenlemek için gereken düzenlemeleri yapmak ve bu Kongre’nin gündemini belirlemek;

c) Müslüman topraklarda şubeler açmak ve Kongre’nin hedeflerini anlatmak için yurtdışına çeşitli heyetler göndermek.

Yönetim kurulu, çalışmasını, oturumları ve para durumunu düzenlemek adına iç tüzük oluşturacak ve bu tüzük, Kongre’nin bir sonraki toplantısında sunulacaktır.

Madde 10: Yönetim kurulu, Kongre üyeleri arasından 7 kişilik bir heyet seçecektir. Bu kişiler; bir genel sekreter, yardımcı genel sekreter ve mali yöneticiden oluşacak ve bu kişilerin görevleri şunlar olacaktır:

a) Yönetim kurulunun kararlarını uygulamak;

b) Sekreterlik ve muhasebe işleri ile ilgilenmek;

Genel sekreter, büronun toplantılarını düzenleyebilir ve toplantı kararlarını uygulayabilir. Bürodaki kişilerin tamamı, yönetim kuruluna karşı sorumludur.

Madde 11: Kongre başkanı, toplantıların ve yönetim kurulunun başkanıdır.

Madde 12: Yönetim kurulu ve heyet, bir sonraki Kongre’de yeni bir yönetim kurulu ve dolayısıyla yeni bir heyet seçilecek olan bir sonraki Kongre zamanına kadar göreve devam edecektir. Yönetim kurulunun ve büronun üyeleri yeniden seçilebilir.

Madde 13: Kongre’nin mali ihtiyaçları, üyeliklerden, bağışlardan ve diğer kaynaklardan temin edilecektir.

Madde 14: Mali işler yöneticisi, Kongre’nin bağışlarından, muhasebesinden ve mali işlemlerinden sorumludur. Bütün bunlar her yıl yetkili bir muhasebeci tarafından denetlenecektir.

Madde 15: Kongre adına üyelerin veya komitelerin herhangi biri tarafından alınan bağışlar, defterdara teslim edilmek zorundadır. Masraflar, Kongre’nin ve yönetim kurulunun kararlarına uygun olarak ve yalnızca heyetin izni ile onaylanır. Kongre’ye gelen bağışlar, heyet tarafından Genel İslami Kongre adına açılan bir hesapta tutulur. Defterdarın da aralarında bulunduğu iki büro üyesinin imzası olmadan hiçbir bağış hesaptan çekilemez.   

Madde 16: Bir üye, Kongre’ye karşı bir plan kurarsa veya engel olmaya çalışırsa, mevcut üyeler arasındaki üçte ikilik bir çoğunlukla, Kongre bu kişiyi üyelikten çıkarabilir. Suçlu kişi, kendisini bizzat veya bir temsilci aracılığıyla savunma hakkına sahiptir. 

Madde 17: Bu beyanname yalnızca Kongre üyelerinin katılımında sağlanacak en az üçte ikilik çoğunluğun kararıyla ve söz konusu değişiklik ile bu değişikliğin sebebi, Kongre’den en az iki gün önce Kongre üyelerine bildirilirse değiştirilebilir.

KAYNAKLAR

1) İslam Genel Kongresi’nin tertip heyetinde yer alan Tunuslu Şeyh Abdülaziz es-Sea’libi’nin hazırladığı“Halfiyyâtu’l Mu’temeri’l İslamî bi’l-Kuds” isimli bir eserinin kongrede alınan kararlarla ilgili bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.

2) Prof. Martin Kramer’in doktora tezi olan “Islam Assembled: The Advent of the Muslim Congresses” eserinin İslam Genel Kongresi’yle ilgili bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.

akrafm-dunya bulteni