Bir haftada, iki İran askeri kargo uçağının, Türk savaş uçakları tarafından indirilmesinin ayrıntıları netleşti. İstek Washington'dan... ABD, 'nükleer yük ve silah' taşındığı şüphesiyle NATO üzerinden 'uçakları indirin' talebini iletti. Gerekçe ise BM kararı...

İran'dan Suriye'ye giden 'Antonov' tipi iki kargo uçağının, 15 ve 20 Mart'ta Türk savaş uçakları tarafından Diyarbakır'a indirilmesinin ayrıntıları netleşiyor. Beş gün arayla indirilen iki uçakta yapılan aramalar ilk değil. BM'nin İran'a yönelik yaptırım kararının alındığı 9 Haziran 2010'dan bu yana onlarca İran uçağı 'nükleer yük' şüphesiyle Türkiye'ye inişe zorlanıp, arama yapıldı. Uygulamanın ABD'nin NATO aracılığıyla ilettiği talep üzerine gerçekleştiği ve Türkiye'nin BM kararı gereği uçakları indirmek zorunda kaldığı belirtildi.

ABD 'İSTİHBARAT VAR' DEDİ

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, 15 ve 20 Mart'ta Diyarbakır'a indirilen kargo uçaklarının aranması kararının altında, ABD'nin talebi yatıyor. Uçakların, ABD'nin 'nükleer yük ve silah taşındığı' yönündeki istihbaratı ve NATO aracılığıyla ilettiği 'arama yapılması' talebi çerçevesinde Diyarbakır'a indirildiği öğrenildi.

İRAN BİLGİ VERMİŞTİ AMA...

NATO 'aktarmalı' gelen talep üzerine Ankara ile Washington arasında ilginç bir diplomasi trafiği yaşandı. Ankara, Washington'a, uçakların yükü, rotası, personeli ve hangi saatlerde Türk hava sahasının kullanılacağı yönündeki bilgilerin, uçuş önce İran tarafından bildirildiğini iletti. Ancak bu durum Washington'ın ısrarlı talebine engel olmadı.

'BM KARARI VAR'

Washington, BM'nin İran'a yönelik 'ambargo' kararını anımsattı, talebini yineledi. Ankara da karar nedeniyle uçakları Diyarbakır'a indirmek zorunda kaldı. Durum İran'a bildirildi. Her iki uçakta yapılan aramada nükleer yük ve silaha rastlanmadı. Türkiye bu durumu NATO'nun Brüksel'deki karargahı ve NATO aracılığıyla ABD'ye iletti.

TAHRAN BUNALDI, İPTALLER BAŞLADI

BM'nin İran'a yönelik yaptırım kararının alındığı 9 Haziran 2010'dan bu yana onlarca İran uçağının, NATO aracılığıyla ABD'den gelen talepler üzerine Diyarbakır'a indirildiği belirtildi. Denetimlerden yorulan İran'ın, planlanmış birçok uçuşunu bu nedenle iptal ettiği vurgulanıyor. Diplomatik kaynaklar, İran'ın uçuşları iptal etmesinin ABD tarafından şüpheyle karşılandığını, bu nedenle neredeyse her uçuş için benzeri taleplerin NATO aracılığıyla Türkiye'ye iletildiğini ifade ediyor.

ANKARA SIKINTILI MI?

Hazirandan bu yana, aynı olayın pek çok defa tekrar etmesine karşın, olayın geçen haftaya kadar medyaya yansımaması dikkat çekti. İki uçağın indirilmesine ilişkin bilgilerin medyaya sızması ve Dışişleri'nin bu konuda kamuoyuna açıklama yapması ise 'Ankara ABD'nin tutumundan sıkıntı duymaya başladı' şeklinde yorumlanıyor.

NE OLMUŞTU?

15 Mart akşamı Tahran'dan Halep'e gitmek isteyen İran askeri kargo uçağına 'Diyarbakır inişli olarak üst uçuş izni' verilmiş ve uçak bu kapsamda Diyarbakır havalimanına inmişti. Uçakta nükleer silah araması yapılmıştı. Çalışmaya Diyarbakır Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü'nün Kimyasal Biyolojik Radyolojik ve Nükleer (KBRN) ekibi de katılmıştı. Uçakta herhangi bir gayri nizami unsur bulunmaması üzerine, uçuşun rota dahilinde sürdürülmesine izin verilmişti. 20 Mart'ta da yine benzer olay yaşandı. Yine İran uçağı indirildi, aramalarda herhangi bir sonuca ulaşılamadı.

Akşam