Anayasa Mahkemesi üyeleri nasıl emekli olur?
Üyelerin görev süresi 3 şekilde sona eriyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Sadettin Orhan/Bugün
Bu köşeyi takip edenlerin bildiği üzere yazılarımızla, çalışma hayatı ve sosyal güvenliğe dair konularda okurlarımızı aydınlatmaya çalışıyoruz.
Okurlarımızdan gelen sorular genelde kendi çalışma hayatlarına ilişkin olmaktadır. Ancak son günlerde pek çok okurumuz bize, Anayasa Mahkemesi üyelerinin nasıl emekli olacaklarını, herhangi bir makam tarafından resen emekli edilip edilemeyeceklerini soruyor.
Güncel bir mesele olduğunu düşündüğümüzden biz de bu soruya eğilmeyi uygun gördük. İki yıl içinde yaş haddinden 6 üye emekli. Anayasa mahkemesi üyeleri 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na tabi olup, tüm emeklilik işlemleri bu kanun çerçevesinde yürütülmektedir. Bu kanunda ise emeklilik türleri istek üzerine emeklilik, yaş haddinden emeklilik ve resen emeklilik olmak üzere üç başlık halinde düzenlenmiştir. Hizmet yılını ve asgari yaşı tamamlayan AYM üyeleri kendi istekleri ile dilekçe verirlerse emekli olabilirler.
Aksi halde geriye iki ihtimal kalıyor; ya 65 yaşlarını tamamlayacaklar ya da resen emekliye sevk edilecekler. Yaş haddi dikkate alındığında şuan görev yapmakta olan 6 üye iki yıl içinde emekli olacak. Resen emekli etmek mümkün mü?
Üyelerin resen emekliye sevk edilmeleri de mümkün. Ancak bunun için AYM Kanunu'nda yer alan üyelikle bağdaşmayacak hallerin varlığı (md.10), hakimlikten çıkarılmayı gerektirir bir suçtan kesin hüküm giyilmesi, görevini yapmasına sağlık engelinin belgelenmesi veya göreve devamsızlık hallerinin (md.13) varlığı gerekmektedir.
Bu hallerin haricinde AYM üyesi olsun veya olmasın, bir hakimin kendi isteği hilafına görevinden alınması, başka bir göreve atanması veya isteğinden önce emekliye sevkedilmesine, anayasal teminat olan hakimlik teminatı engel oluşturmaktadır. 61 yaş AYM'den döndü! 2003 yılında 3 ay ara ile iki defa, yaş haddinden emekliliği 65'ten 61'e düşüren bir yasal düzenleme yapılmış ancak AYM tarafından iptal edilmişti.
Eğer söz konusu düzenleme iptal edilmemiş olsaydı, bugün itibariyle AYM'nin 7 üyesi emekli olmuştu.
Okur sorularına cevaplar...
Soru: SSK'lı ve Bağ-Kur'lu olarak toplam 8.500 prim günü ile emekli oldum. Yetkililer bazı günlerimin SSK ve Bağ-Kur ile çakıştığını ve çakışan hizmetlerden sadece birinin dikkate alınacağını söylediler. Bu doğru mudur ve emekliliğimde dikkate alınmayan 1.500 günün primini geri alabilir miyim? Y.Hereni
Cevap: Sayın Hereni, farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi geçen hizmetler birleştirilirken, çakışan günlerden sadece birisi dikkate alınır. Yetkililerin verdiği bilgi doğrudur. Çakışan 1.500 günün primini geri almanız mümkün değildir.
Soru: 23 yıl Bağ-Kur sigortam var. Şirketimin kapanması söz konusu. Kalan iki yılımı SSK'ya tabi olarak doldurursam kazancım ya da kaybım olur mu? H.Kandemir
Cevap: Sayın Kandemir, emekliliğinize kalan iki yılı SSK'ya tabi çalışarak ya da isteğe bağlı sigortalı olarak doldurabilirsiniz. Ancak bu durumda yine de Bağ-Kur şartlarında emekli olursunuz. Zira prim ödediğiniz son 7 yılda en fazla hizmetinizin geçtiği kurum şuan ki adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b'li olmaktadır. Bu durumda bir kazancınız ya da kaybınız olmaz.
Bu köşeyi takip edenlerin bildiği üzere yazılarımızla, çalışma hayatı ve sosyal güvenliğe dair konularda okurlarımızı aydınlatmaya çalışıyoruz.
Okurlarımızdan gelen sorular genelde kendi çalışma hayatlarına ilişkin olmaktadır. Ancak son günlerde pek çok okurumuz bize, Anayasa Mahkemesi üyelerinin nasıl emekli olacaklarını, herhangi bir makam tarafından resen emekli edilip edilemeyeceklerini soruyor.
Güncel bir mesele olduğunu düşündüğümüzden biz de bu soruya eğilmeyi uygun gördük. İki yıl içinde yaş haddinden 6 üye emekli. Anayasa mahkemesi üyeleri 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'na tabi olup, tüm emeklilik işlemleri bu kanun çerçevesinde yürütülmektedir. Bu kanunda ise emeklilik türleri istek üzerine emeklilik, yaş haddinden emeklilik ve resen emeklilik olmak üzere üç başlık halinde düzenlenmiştir. Hizmet yılını ve asgari yaşı tamamlayan AYM üyeleri kendi istekleri ile dilekçe verirlerse emekli olabilirler.
Aksi halde geriye iki ihtimal kalıyor; ya 65 yaşlarını tamamlayacaklar ya da resen emekliye sevk edilecekler. Yaş haddi dikkate alındığında şuan görev yapmakta olan 6 üye iki yıl içinde emekli olacak. Resen emekli etmek mümkün mü?
Üyelerin resen emekliye sevk edilmeleri de mümkün. Ancak bunun için AYM Kanunu'nda yer alan üyelikle bağdaşmayacak hallerin varlığı (md.10), hakimlikten çıkarılmayı gerektirir bir suçtan kesin hüküm giyilmesi, görevini yapmasına sağlık engelinin belgelenmesi veya göreve devamsızlık hallerinin (md.13) varlığı gerekmektedir.
Bu hallerin haricinde AYM üyesi olsun veya olmasın, bir hakimin kendi isteği hilafına görevinden alınması, başka bir göreve atanması veya isteğinden önce emekliye sevkedilmesine, anayasal teminat olan hakimlik teminatı engel oluşturmaktadır. 61 yaş AYM'den döndü! 2003 yılında 3 ay ara ile iki defa, yaş haddinden emekliliği 65'ten 61'e düşüren bir yasal düzenleme yapılmış ancak AYM tarafından iptal edilmişti.
Eğer söz konusu düzenleme iptal edilmemiş olsaydı, bugün itibariyle AYM'nin 7 üyesi emekli olmuştu.
Okur sorularına cevaplar...
Soru: SSK'lı ve Bağ-Kur'lu olarak toplam 8.500 prim günü ile emekli oldum. Yetkililer bazı günlerimin SSK ve Bağ-Kur ile çakıştığını ve çakışan hizmetlerden sadece birinin dikkate alınacağını söylediler. Bu doğru mudur ve emekliliğimde dikkate alınmayan 1.500 günün primini geri alabilir miyim? Y.Hereni
Cevap: Sayın Hereni, farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi geçen hizmetler birleştirilirken, çakışan günlerden sadece birisi dikkate alınır. Yetkililerin verdiği bilgi doğrudur. Çakışan 1.500 günün primini geri almanız mümkün değildir.
Soru: 23 yıl Bağ-Kur sigortam var. Şirketimin kapanması söz konusu. Kalan iki yılımı SSK'ya tabi olarak doldurursam kazancım ya da kaybım olur mu? H.Kandemir
Cevap: Sayın Kandemir, emekliliğinize kalan iki yılı SSK'ya tabi çalışarak ya da isteğe bağlı sigortalı olarak doldurabilirsiniz. Ancak bu durumda yine de Bağ-Kur şartlarında emekli olursunuz. Zira prim ödediğiniz son 7 yılda en fazla hizmetinizin geçtiği kurum şuan ki adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b'li olmaktadır. Bu durumda bir kazancınız ya da kaybınız olmaz.
