Anayasa Mahkemesi'nin, 5903 sayılı Türkiye ile Suriye Arasındaki Kara Sınırı Boyunca Yapılacak Mayın Temizleme Faaliyetleri ile İhale İşlemleri Hakkında Kanun'un, bazı hükümlerin yürürlüğünü durdurma, bazı hükümlerin yürürlüğünü durdurma isteminin reddine ilişkin kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Anayasa Mahkemesi, TBMM'deki tüm muhalefet partili milletvekillerinin imzasıyla açılan davada, yürürlüğün durdurulması istemini 23 Temmuzda karara bağlamıştı.

Yüksek mahkeme, kanunun 2. maddesinin 3 numaralı fıkrasının 1, 2, 4. ve 6. tümcelerinin yürürlüklerinin durdurulmasına karar vermişti. Söz konusu tümceler şöyle:

''Birinci ve ikinci fıkralar hükümleri çerçevesinde mayın temizleme işinin yaptırılamaması halinde, 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmaksızın Hazineye ait ya da Maliye Bakanlığınca idare edilen mayından temizlenecek alanlar ile müstakil kullanımı mümkün olmayan ve bu taşınmazlarla bütünlük teşkil eden Hazineye ait diğer taşınmazların, tarımsal faaliyetlerde kullandırılması karşılığında, kullanım süresinden en fazla indirimi teklif edene ihale edilmek suretiyle yaptırılır.

Ayrıca, söz konusu alanda bulunan ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan taşınmazlar da aynı yöntemle Maliye Bakanlığı tarafından ihale edilir.

Bu fıkranın uygulanması halinde, ihale komisyonlarının oluşumu ve çalışmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.

Muayene ve kabul komisyonlarının görevleri ile çalışma esas ve usulleri aynı komisyonca belirlenir.''

Anayasa Mahkemesi, kanunun 3. maddesinin 1 numaralı fıkrasında yer alan, ''...taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullandırılması süresi ise...'' ibaresinin de yürürlüğünü durdurmuştu.

Bu fıkranın tamamı, ''Maliye Bakanlığınca yapılacak kullanım karşılığı temizleme ihalesinde mayın temizleme süresi taşınmazların yükleniciye tesliminden itibaren 5 yılı, taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullandırılması süresi ise kabul işlemlerinin yapılmasından itibaren 44 yılı geçemeyeceğini'' öngörüyor.

Anayasa Mahkemesi'nin kararında, bu hükümlerin ''Anayasa'ya aykırılığı konusunda güçlü belirtiler bulunduğu ve uygulanmaları halinde sonradan giderilmesi güç veya olanaksız durum ve zararların doğabileceği gözetilerek esas hakkında karar verilinceye kadar yürürlüklerinin durdurulmasına oy birliğiyle'' karar verildiği belirtildi.

RET KARARLARI

Anayasa Mahkemesi, kanunun, ''amaç ve kapsamını'' düzenleyen 1. maddesinin 1. tümcesinde yer alan ''...ve bu suretle elde edilecek arazilerin, tarımsal amaçlı kullanılması...'' ibaresinin yürürlüğünün durdurulması istemini oy birliğiyle reddetmişti.

Yüksek Mahkeme, ''ihale işlemleri'' başlığıyla düzenlenen 2. maddesinin 1. numaralı fıkrasının yürürlüğünün durdurulması isteminin de reddine oy birliğiyle karar vermişti. Bu hüküm mayın temizleme işinin Kamu İhale Kanunu'nun ''istisnalar'' başlıklı 3. maddesinin (b) fıkrasında belirtilen, istisna hükümlere göre Milli Savunma Bakanlığınca yaptırılacağını düzenliyor.

Yüksek Mahkeme, yine aynı maddenin 2 numaralı fıkrasının 3. ve 5. tümcelerinin yürürlüğünün durdurulması isteminin de oy çokluğuyla reddini kararlaştırmıştı. Reddine karar verilen 3. tümce, ''ihale komisyonlarının oluşumu ve çalışmasına ilişkin esas ve usullerin Maliye Bakanlığı tarafından belirleneceğini'', 5. tümce ise ''muayene ve kabul komisyonlarının görevleri ele çalışma esas ve usullerinin oluşturulacak komisyonca belirleneceğini'' öngörüyor.

Anayasa Mahkemesi'nin kararında, bu hükümlere yönelik yürürlüğü durdurma koşullarının oluşmadığına işaret edildi.

Anayasa Mahkemesi, davayı daha sonra esastan karara bağlayacak