Duvar- Birleşik Kamu İş Konfederasyonu’nun Ar-Ge birimi KAMU-AR, faiz indirimlerinin başladığı Eylül 2021'den bu yana gıda sepetindeki değişimi mercek altına aldı. Araştırmada, Ankara'da halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir sepetin esas alınarak hazırlanan gıda fiyatları endeksinin aralık ayı sonuçları açıklandı.

ANKA'nın aktardığına göre; açıklamada öne çıkan bulgular şöyle:

* Aralıkta bir önceki aya göre yüzde 8,3 oranında artan gıda fiyatlarında geçen yılın aralık ayına göre ise yüzde 137,3 oranında artış oldu. Vatandaşlar, faiz indirimlerinin başladığı geçen yıl eylül ayında 100 liraya satın aldığı bir gıda sepetine bu yıl aralık ayında 334,4 lira ödemek zorunda kaldı.

* Son bir yılda kamu çalışanları ve kamu emeklilerinin ücret ve aylıkları enflasyon farkları da dahil yüzde 85,6 oranında arttı. Asgari ücretteki artış yüzde 94,6 oldu, işçi ve bağımsız çalışanların emekli aylıkları ise yüzde 78,61 oranında arttı. Faiz indirimleriyle Türkiye’nin, yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği eylül ayında 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl aralık ayında 334,4 lira ödemek gerekirken, kamu çalışanı ve emeklisinin Eylül 2021’deki 100 liralık geliri bugün 185,6 lira, asgari ücretlininki 194,6 lira, işçi ve bağımsız çalışan emeklisininki ise 178,6 lira oldu.

* Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, aralıkta bir önceki aya göre yüzde 6,4 oranında artış kaydetti. Et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 13,7 oranında artış yaşanan aralık ayında süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları ise yüzde 2,8 oranında yükseldi. Yağ fiyatlarında da yine yüzde 2,8 oranında artış oldu. Meyve fiyatlarının yüzde 5 oranında arttığı aralıkta sebze fiyatlarında, bir önceki aya göre ortalama yüzde 19,2 oranında artış yaşandı.

* Bakliyat fiyatlarının yüzde 1,6 arttığı aralıkta, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 2,1 oranında artış kaydedildi. Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için aralıkta, bir önceki aya göre yüzde 8,3 oranında daha fazla para ödedi.

* Geçen yıl aralık ayında gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 21 oranında artmıştı. Bu artış endeks dışında kaldığı için bu yıl kasım ayında yüzde 167,4 olan bir önceki yılın aynı ayına göre artış oranı, bu baz etkisiyle aralıkta yüzde 137,3’e indi. Yıllık fiyat artışında yaşanan bu düşüş, gıda fiyatlarında yaşanan düşüşten değil, geçen yıl yüzde 21 olan aylık artış hızının bu yıl yüzde 8,3’e gerilemesinden kaynaklandı. Bu nedenle geçen yıl eylül ayında 100 olan bir gıda sepeti için ödenmesi gereken tutar, bu yıl aralık ayında 334,4 liraya kadar yükseldi. Fiyatlar düşmedikçe, aylık artış hızı ne kadar yavaşlarsa yavaşlasın, aynı mal ve hizmeti almak için vatandaşların ödemek zorunda olduğu tutar her geçen ay biraz daha yükselecek.

TARIM GİRDİ MALİYETLERİ ÜÇ HANELİ ENFLASYONU İŞARET EDİYOR

* Bu yıl aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 134,7, et-balık fiyatlarında 79, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 97,2 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 42,8 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 228,4, sebze fiyatları ise yüzde 381,4 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 71,3, diğer gıda fiyatları ise yüzde 116,9 oranında zamlandı. Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.

* Gıda fiyatlarındaki yıllık ortalama fiyatlar esas alınarak yapılan hesaplamaya göre ise 2022 yılında fiyatlar 2021 yılına göre yüzde 150,5 oranında artış kaydetti. Diğer bir ifadeyle vatandaşlar 2022 yılında 2021 yılına göre aynı gıda sepeti için yüzde 150,4 oranında daha fazla para ödediler. (EKONOMİ SERVİSİ)