Din ve Vicdan Özgürlüğü

Aylık İzleme

Mayıs 2009

Özel hayata müdahale / Ayrımcılık/Onur Kırıcı Muamele

Bildirildiğine göre Zonguldak Karaelmas Üniversitesi'nde özel bir şirketin ilköğretim öğrencileri için düzenlediği yönlendirme sınavında başörtülü öğrenci velileri yasakla karşılaştı. Velilere başörtülerini çıkarmadıkları takdirde üniversite kapısından içeri alınmayacakları bildirildi. Başörtülü veliler yasak nedeniyle çocuklarını kampus alanı dışında beklemek zorunda kaldı. ^[1]

Başka bir olayda ise boşandığı kocası hakkında açtığı tazminat davasının duruşmasına katılan Naciye Sönmez'in çarşaflı olduğunu gören Mahkeme Başkanı, bildirildiğine göre Sönmez'i önce uyardı, ardından da çarşafını çıkarmasını istedi.

İddia edildiğine göre Hâkim, Naciye Sönmez'in çarşafını çıkarmaması durumunda duruşma yapmayacağını söyledi. Bunun üzerine peçesini açarak yüzünün görünmesini sağlayan Sönmez'in bu durumu Hâkim'i yine tatmin etmedi ve Sönmez'in çarşafını çıkarmayı reddetmesi nedeniyle duruşmanın ertelendiği tutanaklara geçirildi.

Sönmez, Hâkim tarafından hakaretlere maruz kaldığını iddia etti ve yasal yollardan hakkını arayacağını belirtti.^[2]

Kamu görevine katılım/Seçilme hakkı

Bildirildiğine göre, Bursa/İznik İlçe Belediye Meclisi'nin tek kadın üyesi olan AK Partili Zeliha Peşte, artan baskılar yüzünden başörtüsünü çıkarmayı kabul etmeyip meclis üyeliğinden istifa etti.

İznik Belediyesi'nin ikinci olağan meclis toplantısında Zeliha Peşte CHP'li meclis üyelerinin tepkisiyle karşılaşmıştı. CHP'li üyeler başörtülü belediye meclis üyesine karşı MHP'li İlçe Belediye Başkanı Kadri Eryılmaz'a dilekçe vermişlerdi. ^[3]

Vicdani Ret

Anayasa Mahkemesi, vicdani retçilerin sürekli cezalandırılmasına yol açtığı gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Türkiye'yi mahkûm etmesine neden olan "emre itaatsizlikte ısrar" düzenlemesinin iptali istemini reddetti.

AİHM, vicdani retçi Osman Murat Ülke hakkındaki kararında, askerlik yapmak istemediğini belirten Ülke'ye "emre itaatsizlikte ısrar" düzenlemesi nedeniyle sürekli biçimde hapis cezası verilmesini AİHS'ye aykırı bulmuştu. Bu maddeye göre, askerlik yapmayacağını belirten kişiye "emre itaatsizlik" suçundan ceza veriliyor. Aynı kişi, askerlik yapmama iradesini sürdürürse, "emre itaatsizlikte ısrar" suçundan birden çok davaya maruz kalıyor.

Ayrıca 28 Mayıs'ta kabul edilen yeni vatandaşlık yasası ile askerlik yapmamak TC vatandaşlığını kaybetme nedenleri arasından çıkarıldı^[4].

Zirve Yayınevi Davası

Malatya'da 18 Nisan 2007 tarihindeki 1'i Alman toplam 3 kişinin öldürüldüğü Zirve Yayınevi davasının 17. duruşması Malatya 3.Ağır Ceza Mahkemesinde gerçekleşti.

Duruşma sonunda, mahkemenin verdiği ara kararda, tanık Burcu Polat'ın zorla getirilmesine, tanık Hüseyin Yelki'nin tahliyesine ve yurtdışı çıkış yasağı getirilmesine, Hüseyin Yelki'nin banka hesaplarının incelenmesine, tutuklu sanıklarını cezaevinde ziyaret edenlerin listesinin istenmesine, Ergenekon ile Zirve Yayınevinin bağlantılı olup olmadığı yazısının beklenilmesi ve duruşmanın 19 Haziran 2009 tarihine bırakılmasına karar verildi.^[5] 

Rapor

ABD Uluslar arası Din Özgürlüğü Komisyonu Mayıs ayında yayınladığı yıllık raporunda Türkiye'de yaşanan din özgürlüğü ihlallerine değindi.

Raporda dini özgürlüklerin yaşanmasına tam saygı gösterilmesini destekleyecek bir ortam sağlanması için Türkiye'nin daha fazla çaba harcaması gerektiği belirtildi.

Başörtüsü yasağı, dini azınlık grupları, cemaat ve vakıfları ile ilgili sorunlar, Rum Ortodoks Kilisesi ve Ruhban Okulu, Yahova Şahitleri ve Alevilerin dini özgürlük sorunları gibi belli başlı konular raporun ana temalarını oluşturdu.

Raporun tavsiyeler bölümünde hükümete dini özgürlükler alanının geliştirilerek farklı inanç gruplarının endişelerinin giderilmesi için yasal reformların yapılması çağrısında bulunuldu. ^[6]