Esad'dan Türkiye Açıklaması: Suriye, Söz Değil, İcraat Bekliyor
Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü
Türkiye'de Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın potansiyel olarak görüşebileceği konuşulurken Esad da Suriye basınına "Türkiye'yle ikili görüşmelerin seviyesinin artırılacağını" söyledi. Esad, “Suriye, Türkiye’den söz değil, icraat bekliyor" ifadelerini kullandı.
Syrian Observar'da yer alan habere göre, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Suriye medyasına iç ve dış politikada son duruma ilişkin açıklamalarda bulundu. Suriye’nin komşu ülkelerle ilişkilerine değinilen söyleşide Esad, Türkiye’yle “istihbarat düzeyinde” toplantıların gerçekleştiğini ancak ikili görüşmelerin seviyesinin “yakında artırılacağını” söyledi.
Suriye Devlet Başkanı Esad, “Türkiye, Suriye’nin taleplerini karşılamaya hazır olduğunu gösterdi” dedi ve ekledi: “Suriye, Türkiye’den söz değil, icraat bekliyor.”
Esad’ın Suriyeli gazetecilere Türkiye’yle duruma ilişkin açıklamaları şöyle devam etti:
“Ankara, siyasi yöneliminde bazı Arap ülkelerinden daha kararlı olabilir. Ancak Türkiye'nin tutumunun samimi mi yoksa sadece siyasi bir manevra mı olduğunu yargılamak mümkün değil. Gazeteciler ve araştırmacıların herhangi bir ülkenin politika değişikliğini personel değişimleri üzerinden ölçmesi yanlıştır.”
Esad, Türkiye tarafından yapılan olumlu açıklamaların arkasında “açıklamalar yapmak karşılığında beklenti içinde olma” ihtimali olduğunu söyledi.
Erdoğan'dan Esad'la görüşme açıklamasıCumhurbaşkanı Erdoğan geçen hafta Erdoğan partisinin grup toplantısının çıkışında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Esad ve Sisi ile görüşme olur mu sorusuna Erdoğan, "Olabilir" dedi. İ"kinci görüşme ne zaman olur, tarih verilir mi" sorusuna da "Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız." yanıtını verdi. Bahçeli: Esad’la görüşülmeliMHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, dün partisinin grup toplantısında Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daha önce "darbeci" dediği Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin Katar’da el sıkıştığı fotoğrafa ilişkin olarak, "Sayın Cumhurbaşkanımızın Sisi ile kurduğu temas doğru bir temastır." değerlendirmesini yaptı. Bahçeli, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'la da görüşülmesi gerektiğini belirtti. Erdoğan da Endonezya dönüşü, "Türkiye Körfez ülkeleriyle ilişkileri normalleştirdi. Mısır’la da çözüm noktasında diplomasi çalışmaları var. Siz ‘Vakti, saati geldiğinde Esad’la da görüşebiliriz’ demiştiniz. Bu açıklamanızın ardından Rusya ‘Böyle bir görüşme olursa, ev sahipliği biz yapabiliriz’ demişti. Bu iki ülke ile ilgili son gelişmeler ne durumda?" sorusuna, "Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, zamanı geldiği anda oturur, değerlendirir, ona göre de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu konularda sıkıntılı olduğumuz ülkelerle ilişkileri yeniden ele alabiliriz. Hele hele Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna göre de yolumuza inşallah o şekilde devam edebiliriz." yanıtını vermişti. |
Ne olmuştu?
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve hala devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası dönemin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam yönetiminin Batı dünyasıyla bağlantısını kopardı. Şam’ın ülkenin bazı bölümlerinde kontrolü kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD gibi radikal İslamcı gruplar da savaşın tarafı haline geldi.
Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif gruplara destek verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD saldırıları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı.
Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin kontrol etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le mücadele ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington hattında bir gerginlik konusu.
Türkiye 2016'dan bu yana Suriye'nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016'da Cerablus, El-Bab ve Halep'e yapılan Fırat Kalkanı, 2018'de Afrin ve Halep'e yapılan Zeytin Dalı, 2019'da Rasulayn ve Tel Abyad'a yapılan Barış Pınarı, 2020'de İdlib'e yapılan Bahar Kalkanı harekatları.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad karşıtı birçok söylem kullandı, Suriye liderine “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu dönemde birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı.
2022’de Türk dış politikası İsrail, Mısır ve Ermenistan gibi geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle normalleşme sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de normalleşme sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı.
Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 liderler zirvesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” şeklinde konuşmuştu.
Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı grup toplantısında da, "Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız" dedi.
Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü.
