Fransa Laikliği Tekmelerken; TC Laikleri N'Yapacaklar?

Osmanlı’nın son asırları ile T. C. dönemindeki ‘yabancılaşma’ çaba ve cereyanlarının yönü Fransa’ya dönüktür.. Ziyâ Paşâ, 125 yıl öncelerde, ‘Mösyö.. Pardon.. diyerek eyler isen feth-i kelâm (söze başlarsan), / Denilir her sözüne, aynen keramet gibidir.. / Londra, Paris, Berlin ve Viyana’yı görmek, / Kâbetullah ile Aqsâ’yı görmek gibidir..’ derken, o günkü ‘mustagrib’lerin (Batı çarpılmışlarının) ortak özelliğini yansıtır.
Bizim toplumumuzun son 150 yılında, ‘hak-hukuk, hürriyet, sosyal adalet, eşitlik..’ gibi terimler ve özellikle idare hukuku terimleri fransız uygulamasından alınmadır. Medeniyetin, kültür, edebiyat ve güzel san’atların, moda ve yüksek sosyete çılgınlıklarının ve insanı sihirleyen teknolojik icâdlar kadar, sosyal cereyan ve ideolojilerin de diyarıydı, Paris..
Ferdinand de Lesseps isimli bir fr. mühendis, -yazık ki, Osmanlı’nın asırlarca akıl edemediği bir şeyi-, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan Suveyş Kanalı’nı 1869’da açarken, o şaşaalı açılış töreninde, âdetâ sihirlenmiş gibi, ‘...Biz görüyorduk, biz harekete geçtik, biz sonuçlandırdık.. Bizi hiç bir şey durduramaz.. Şimdi, Haç, ‘Hilâl’i, yukardan gururla seyrediyor.. Ayak takımı için, esir uluslar için.. İsâ’yı tanımamış olanlar için..’ derken; Osmanlı’nın, kendilerini münevver/aydın olarak niteleyen kesimleri de, daha bir aşağılık duygusuna kapılıyorlar ve bir ‘garblılaşma’ histerisinin hecme ve pençelerinde kıvranıyordu..
Mısır’da 25 yıl İng. Gen. Valiliği yapan Lord Cromer (Mısır’daki deyimle, Cromer Paşa) Oxford Üni.de 1907’de yaptığı konuşmada, ‘Biz Batılıların, gittiğimiz topraklarda mes’uliyetlerimiz vardır.. O ülkeler için buralarda Batı’nın valiler, yöneticiler, yargıçlar, prof.lar, papaz ve hukukçular yetiştirip göndermeliyiz..’ diyor, ‘ilkel toplumları yönetmek için katlandıkları(!) zahmetleri’ dile getiriyordu..

Yazının Tamamı İçin TIKLAYINIZ