İskilipli Atıf Hoca'nın Mahkeme Tutanağı

Atıf Hoca'nın idam edilirken "Zalimlerle elbet mahşerde hesaplaşağız" sözü bu yüzleşmenin...

Batılıların minare kılıfına sığmadığında yada insanların konuşmaya cesaret edemediği bir durumda birinin çıkıp gerçekleri söylemesi anında ifade ettikleri "Kral Çıplak" değimini Anadolu ağzı ile söylersek "Dovlet anadan uryan" halinde olduğumuz şu günlerde yeri gelmişken "mim" konulması gereken bir yer de İskilipli Atıf Hoca'nın mahkeme kayıtlarıdır.

Hayır, mim konulacak yer Atıf Hoca'nın alçak ve şerefsizce mazlumen idam edilmesinden öte meşhur bir cemaatin silsilesinde önemli bir yer tutan Ali Haydar Efendi'nin de aynı davadan yargılanırken verdiği ifadeler ve ilerleyen süreçtir. Mahkeme başkanı Zalim Kel Ali'nin karşısında şapka davasından yargılanırken şapka-sarık konusuna girmek şöyle dursun Atıf Hoca'nın ilmen düşük olduğunu ve tarikat karşıtı bir adam olduğunu beyan eden Ali Haydar Efendi şaşırtıcı bir uslüpla mahkemeye ifade vermektedir.

Fakih Atıf Hoca'yı düşük bir insan gibi lanse eden Ali Haydar Efendi ile Atıf Hoca bir sonraki celsede yüzleşeceklerdir ve yüzleşirler. Ancak ne hikmetse(!) bir sonraki celsenin kayıtları meclis arşivinden yırtılarak yok edilmiştir. Atıf Hoca, Ali Haydar Efendi'ye ne demiştir cevap ne gelmiştir şu an bilinmiyor ya da belgelenemiyor. Ama Atıf Hoca'nın idam edilirken "Zalimlerle elbet mahşerde hesaplaşağız" sözü bu yüzleşmenin mahşerde İlahi mahkemede de olacağını daha şimdiden haber veriyor.

Yok edilen yüzleşme kayıtlarını Atıf Hoca'nın fıkıh alimi olduğunu bilerek kurgulayacak olursak, fıkıhçı bir göz ile tahmini bir yüzleşme cümlesi kuracak olursak Allahu Alem şöyle bir soru cümlesi dilden dökülebilir; Ey Ali Haydar Efendi! Hadi ben zahirciyim, fıkıhçıyım ya sen? Hangi ehl-i sufinin düsturunda sarık çıkarıp şapka giymek vardır?"

Tarihin acı cilvesidir ki sarık için idam edilen ekol zalim mahkemede aşağılanırken bu gün sarığın müdafası diğer ekolde kalmış gibi görünüyor. Her ne kadar 28 Şubat gibi zorlu dönemlerde yukarıdan gelen bir emirle sarıkların cübbe altına gizlenip takkeye dönüşmesine şahit olsak da...

Aşağıda bahsi geçen mahkeme kayıtlarını latin alfabesi ile birlikte belge kaynak nolarını da göstererek veriyoruz:

IV-KARAR

1.CELSE (3 Şubat 1926 Çarşanba)

MAHKEME HEYETİ

Reis Savcı Azalar

(Kel) Ali (Çetinkaya) Necib Ali (Küçüka) (Kılıç) Ali Reşid Galib

Afyon Mebusu Denizli Mebusu Antep ve Aydın Mebusu

Not: 1.Celse'de İskilipli Hoca Atıf ve Babaeski eski müftüsü Ali Rıza Efendi hakkında salben idam kararı alınmıştır.

Kararın devamında;

Çeşitli bölgelerde meydana gelen isyan hadiseleriyle ilgili oldukları iddiasıyla Uşaklı saatçi Mustafa Asım, gazete muharirlerinden Ömer Rıza, Nuriosmaniye Camii İmamı Hafız Osman, Rize'den Gevelizade Yahya, yüzbaşılıktan emekli Hazer,oğlu Muhyiddin, Maarif Vekaleti mümeyyizlerinden İhsan, Dağıstanlı Seyyid Tahir, Aziz bin Mahmud, Balıkçı Mustafa ve biraderi Hüseyin, Kitapçı Aziz, Cihan Kütüphanesi sahibi Mihran, Şeyh Ali Haydar, Berber Mustafa, Saatçi Hafız Nafıiz, Gostuvarlı Hasan, Uşaktan saatçi emekli Teğmen Halid, Sürmeneli Hafız Ali, Tahiru'l Mevlevi, Erzurumlu Cafer Beyler'in haklarında iddia olunan fiillere karıştıklarına dair vicdani kanaat temin edecek kanuni deliller bulunamadığından beraatlerine ve başka bir sebeble tutuklu değillerse salıverilmelerine oy birliği ile karar verildi.

İşbu zabıt (onüç defterden) dörtyüz iki sahifeden ibarettir

8 / 2/ (1)927

(Ankara İstiklal Mahkemesi)

mühür imza

Aşağıdaki belge Ali Haydar Efendi'nin Salıverilmesi Kararıdır: