Yahudilerin geniş kitleler halinde Filistin topraklarına göçünü teşvik etmek ve uluslararası alanda Siyonizmin güçlü savunuculuğunu yapmak suretiyle İsrail'in bir devlet olarak ortaya çıkmasını sağlayan Dünya Siyonist Organizasyonu, tarihinin en büyük kriziyle yüzyüze kaldı.

İngiliz The Observer gazetesinde yer alan bir youmda, faaliyetlerini dünya genelinde dolar olarak aldığı bağışlarla devam ettiren teşkilatın, küresel piyasalardaki dalgalanma nedeniyle doların değerinde meydana gelen ciddi düşüşten dolayı mali kriz yaşadığı belirtildi.

Öte yandan 1929'da kurulan örgütün artık geleneksel olarak meşgul olduğu Yahudi göçünü teşvik ve finanse etme işinden uzaklaşarak faaliyetlerini sadece bir eğitim kurumu olarak devam ettirmesi talepleri de giderek güç kazanıyor.

Dolardaki kan kaybının ardından örgüt, Siyonizmin tarihi önceliklerinden sayılan Yahudi göçünü finanse etme faaliyetini yeniden düşünmek zorunda kaldı. Halihazırda örgütün 320 milyon dolarlık bütçesinin yarısı, Yahudi göçünü teşvik amacıyla kullanılıyor. Örgütün siyaete fazla bulaştığına yönelik endişelerinin de özellikle Amerika'daki bağışları azalttığı belirtiliyor.

YÜZBİNLERCE YAHUDİYİ FİLİSTİN'E TAŞIDI

Dünya Siyonist Organizasyonu, Milletler Cemiyeti tarafından dünya genelindeki Yahudilerin temsilcisi olarak resmen tanınmış ve 1930'larda Almanya'da yaşayan 50 bin Yahudinin Filistine göçüne yardım etmişti. Daha sonra İngiliz mandasındaki Filistine yönelik Yahudi göçüne kısıtlamalar getirilmesi üzerine örgüt yasadışı yollardan Avrupa'daki Yahudileri taşımaya devam etti.

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından İsrail için Yahudi Ajansı adıyla tanınan örgüt, İsrail'in devlet olarak kurulması için verilen mücadelenin başını çekti. Bağımsızlığın ardından örgütün başkanı David Ben-Gurion, İsrail'in de ilk başbakanı oldu. Kuruluşun şimdiye kadar İsrail'e yüzbinlerce Yahudinin göçünü organize ettiği belirtiliyor.

YOLUN SONU MU?

Örgüt bünyesindeki sorunlar ve bölünmelerin ilk işareti, Haaretz gazetesinde yer alan bir haberle günyüzüne çıktı. Haberde, köklü yeniden yapılandırma projesi çerçevesinde tarihi önemi olan Göç ve Kaynaştırma Bölümü'nün kapatılmasını planlandığı belirtildi.

Haaretz'e göre alternatif mali kaynaklar bulunmasına yönelik çabalar da sonuç vermedi. Yahudi asıllı Rus milyarder Arcadi Gaydamak'ın 50 milyon dolarlık bağışının sonuçsuz kaldığı, Evanjelik çevrelerin 45 milyon dolarlıklık bağış vaadinin ise tehlikede olduğu kaydedildi.

Bütçedeki ciddi kesinti hakkında değerlendirmelerde bulunan bir örgüt yetkilisi, muhtemel gelişmeler olarak, 'yeni planın örgüte farklı bir kimlik kazandırabileceği ya da yolun sonuna geldikleri anlamına geleceğine' işaret etti.