Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda gerçekleştirilen Mahalle Baskısı konferansında konuşan Prof. Dr. Şerif Mardin "Başbakan 'laikliği tartışmıyoruz' dediği zaman bunun çok derin bir seviyede doğru olduğunu düşünüyorum. Laikliği tartışmaktan korkuyoruz. Yani laikliği tartışırsanız günlerinizi hapiste geçirebilirsiniz" dedi. Prof. Dr. Şerif Mardin, 'mahalle baskısı' ifadesinin AK Parti karşıtı slogana dönüştürülmesine de üzüldüğünü söyledi.

Sabancı Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Şerif Mardin, kendisi tarafından daha önce ortaya koyduğu 'mahalle baskısı' ifadesinin yanlış anlaşıldığını belirterek, "Ben bilimsel bir kavramı tartışmaya açtım. Sanki baskıyı sadece Müslümanlar yapıyormuş gibi lanse etmek ve onlara mal etmek son derece yanlış." dedi

SORAR tarafından Cemil Reşit Rey Salonu'nda düzenlenen Mahalle Baskısı Paneli'nde, ünlü sosyolog Şerif Mardin'in gündeme getirdiği kavram tartışıldı. İlk defa ortaya atıldığında uzun bir süre tartışılan mahalle baskısı kavramı bizzat kavramı ortaya atan Prof. Dr. Şerif Mardin'in de katıldığı akademisyenler tarafından yeniden ele alındı. Mardin, konuyu ilk defa kamuoyuna açtığında bazı kesimlerin karşı tarafa saldırmak için malzeme yapıldığı üzerinde dururken, akademisyenler ise baskının tek taraflı olmadığının altını çizdiler.

Panelde konuşan Şerif Mardin, 'mahalle baskısı' kavramının bugün tartışıldığı şekliyle algılanmasının yanlış olduğunu dile getirdi. Mardin, 'Kavramı bir süreç içerisinde incelemek gerekir. Bu süreç biraz da mahalle baskısının ötesinde bir durum. En başında AK Parti'ye karşı mahalle baskısı kavramını kullanmak beni rahatsız etti. Çünkü kavramın kapsamı yok edilmiş oldu. Bu işi siyasi bir söylemin sloganı yapmak yerine neye dayandığını anlamak gerekir' dedi. Herkesin kendi dünyasında bir mahallesi bulunduğunu vurgulayan Şerif Mardin, 'Sanki bu baskıyı sadece Müslümanlar yapıyormuş gibi lanse etmek ve onlara mal etmek son derece yanlıştır. Aynı baskıyı diğer kesimler de pekala yapabilir' diye konuştu.

Prof. Dr. Şerif Mardin, "(Mahalle baskısı) kavramını politik sürecin içine sokmadan önce kavramın kendisini anlamak lazım" diye konuştu. Mardin, mahallenin sosyal bir süreç olduğunu belirterek, Osmanlı İmparatorluğunda mahallenin gerçek bir birim olduğunu ve mahallenin o dönem ayrıntılı biçimde insan yaşayışının bir alanını ortaya çıkardığını söyledi.

Tartışmaya katılan bir izleyicinin "İslami yükseliş, laik toplumun çöküşü olur mu?" şeklindeki sorusu üzerine Mardin, şu yanıtı verdi:

"Türkiye'de hiçbir konuyu sonuna kadar tartışma geleneği yoktur. Başbakan 'laikliği tartışmıyoruz' dediği zaman bunun çok derin bir seviyede doğru olduğunu düşünüyorum. Laikliği tartışmaktan korkuyoruz. Yani laikliği tartışırsanız günlerinizi hapiste geçirebilirsiniz."

Mardin, Avrupa'da yüzyıllarca insanların, özellikle laik grubun "iyi", "doğru" ve "güzel" kavramları konusunda tartıştığını ve bu konularda birikim oluşturduğunu kaydederek, "Bizde 'iyi', 'doğru' ve 'güzel'in derinlemesine bir tartışması yok. Orada binlerce sayfa bulamazsınız. Bunları bulamadığınız zaman göz kalıyor. Göz ve bakma, paradoksal olarak mahalle baskısı unsurlarından biri gibi geliyor" dedi.

Türkiye'deki modernleşme çabalarının muhafazakarlar tarafından çok daha hızlı bir şekilde içselleştirildiği üzerinde duran Prof. Fuat Keyman, "Türkiye'de muhafazakar kesimin modernleşmesi Ak Parti'nin de gerisinde başlayan bir süreçtir. Türkiye Osmanlı'dan beri bir modernleşme süreci yaşıyor. Türkiye'de bir toplumsal modernleşme bir de devlet eksenli bir modernleşme var. Ak Parti olayı da aslında toplum temelli modernleşmenin çok daha hızlı gittiğini gösteriyor" dedi.

Ak Parti'nin Türkiye'deki muhafazakar modernleşmenin aktörü mü yoksa parçası mı olacağının önemli bir soru olduğunu belirten Keyman, "1994'den bugüne kadar yaşanan değişime baktığımızda nasıl oluyor da RP, Ak Parti sürecinde İslâmi kesimin değişimi bu kadar başarılı oluyor. Burada çok hızlı bir değişim süreci var. Bu aynı zamanda çok da güçlü bir süreç" şeklinde konuştu. Keyman, muhafazakar kesimde yaşanan modernleşme başarısını, İslâmi düşünce yapısının küreselleşme ve serbest piyasa ekonomisiyle olan uyumuna bağladı.