2020’deki İkinci Karabağ Savaşında Azerbaycan’a yenilen ve muhtemel yeni bir savaşı kazanacağa da benzemeyen Ermenistan’ın, Laçin Koridorundaki gerginliği düşürmeye çalışacağı yerde tırmandırması hangi akla hizmettir?

Evvelki gün Ermenistan’ın bile resmen tanımadığı “Artsah (Dağlık Karabağ) Cumhuriyeti”nin “bağımsızlık” yıldönümü münasebetiyle mesaj yayımlayarak ve hele o mesajda “bağımsızlık ilanını gerektiren” şartların halen mevcut olduğunu ileri sürerek yangının üstüne körükle giden Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ne yaptığını biliyor mu?

5 Ağustos 2019’da “Karabağ Ermenistan’dır. Nokta.” deyişiyle başlayan sürecin nereye vardığı ortada iken…

Ve 22 Mayıs 2023’te “Azerbaycan’ın -Dağlık Karabağ’ı da içeren- 86 bin 600 kilometrekarelik toprak bütünlüğünü tanımaya hazırız” deyişiyle yeşeren kalıcı barış ümidi de ortada iken…

Nedir şimdi bu?

Dağlık Karabağ’daki Ermeni ayrılıkçılığını tasvip anlamına gelen o mesajıyla Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü sorgulama pozisyonuna geri dönen Paşinyan neyi murat ediyor?

Elhak; söz konusu açıklamasında, Dağlık Karabağ Ermenilerinin güvenlik ve hakları garanti altına alındığında durumun değişebileceği mesajını da -tam olarak nasıl bir garantiden bahsettiğini belirtmeden- verdi.

Ama ne olursa olsun, 2020’deki acı tecrübeden sonra ve zaten sıkıntılı olan bir barış sürecinin ortasında bile Dağlık Karabağ’ın “bağımsızlık” yıldönümü münasebetiyle mesaj yayımlaması başlı başına gaflet olarak yetmezmiş gibi bir de “bağımsızlık ilanını gerektiren” şartların halen mevcut olduğunu ileri sürmesi, evet, yangının üstüne körükle gitmektir.

En ince diplomasinin elzem olduğu bir ortamda züccaciye dükkânına giren file özendi Paşinyan.

***

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı’nın ilgili açıklamasında Paşinyan’ın mezkûr çıkışının “devam etmekte olan barış sürecine ciddi bir darbe” vurduğu belirtiliyor ve sergilenen yıkıcı tavrın neticesinin Ermenistan için “hüsran” olacağı uyarısında bulunuluyor.

Azerbaycan’ın Berlin Büyükelçisi Nasimi Aghayev’in X’teki mesajı daha açık:

“2019’da Başbakan Paşinyan ‘Karabağ Ermenistan’dır. Nokta.’ demişti. Nasıl sonuçlandığını biliyoruz. Ermenistan kesin olarak Azerbaycan’la 3’üncü savaş için kaşınıyor.”

1990’lı yıllarda Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in yardımcıları arasında yer alan Azerbaycanlı siyasetçi Eldar Namazov’un aynı mecradaki mesajı da dikkate değer:

“Paşinyan 2020’de savaşı, 2023’te barışı kaybetti. ’Karabağ Ermenistan’dır. Nokta.’ demeciyle müzakere sürecini imha ederek 2’nci Karabağ Savaşını kaçınılmaz hale getirmişti. Bugün ise, ayrılıkçı rejimin enkazının ‘bağımsızlığını’ kutlayarak, savaş sonrası müzakere sürecini tamamen sıfırladı ve Azerbaycan’ın Karabağ bölgesindeki yasa dışı silahlı oluşumları silahsızlandırmaya matuf bir askerî harekâtı kaçınılmaz hale getirdi.”

***

“Paşinyan 2020’de savaşı, 2023’te barışı kaybetti.”

Çarpıcı bir cümle ama hemen böyle kestirip atmamak lazım.

İnşaallah barış henüz kaybedilmemiştir ve Paşinyan durumu kurtarmanın yollarını arar.