Hazar Denizine kıyısı olan ülkeler toplantısı için İran’a gitmeden önce Almanya’da şansölye Angela Merkel’le görüşen Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin, İran’ın nükleer programının sadece diyalog yoluyla çözülebileceği görüşünü tekrarladı.

Dünkü Alman-Rus danışma toplantısının ardından basına açıklama yapan Putin, Kuzey Kore’ye gösterilen sabrın İran’a çok görülmemesini ve barışçı bir çözüm için çaba harcanmasını isteyerek, “İran’ı korkutmaya çalışmak yarar sağlamaz. Hiçbir şeyden korkmuyorlar’ ifadesini kullandı.

“Hatırlayın, kısa süre önce kaygıyla Kuzey Kore’nin nükleer programını tartışıyorduk. Ama şu anda görüyoruz ki Kore yarımadasında olumlu adımlar atılıyor” diyen Putin, Tahran’la müzakerelerin devamı ve sabır göstermenin başarının anahtarı olduğunu söyledi.

Putin, “Sabırlı olabiliriz ve olmalıyız. Böylelikle bir çıkış yolu bulabiliriz” dedi ve sordu: “İran’ın liderliği ve halkıyla diyalog içinde olmadan bunu yapabilir miyiz?”

Deutsche Welle’nin haberine göre Putin’in Almanya’da verdiği mesajları memnuniyetle karşılayan İran’da ise dikkatler bir türlü bitirilemeyen Buşehr nükleer enerji santralına odaklanmış durumda. İran’ın güneyindeki Rus-İran ortak yapımı santralın 2000 yılı başlarında bitirilmesi öngörülüyordu.

Ancak inşaatın yüzde 95’inin tamamlandığı söylense de nihai adım sürekli erteleniyor. Santralı inşa eden Rus şirket Atomstroiexport ertelemelere mali sorunları gerekçe gösteriyor.

İran siyasi çevreleri ise ertelemenin ardında siyasi hesaplar bulunduğunu düşünüyor. Hatta İran meclisinde Rusya’nın Buşehr santralını siyasi baskı aracı olarak kullandığı, Rusya’nın amacının diğer Batı ülkeleri gibi İran’ı uranyum zenginleştirme programını durdurmaya zorlamak olduğu suçlamaları yüksek sesle dile getiriliyor.

İran Meclis Başkanı Gulamali Haddad Adil, Buşehr projesini İran-Rusya ilişkilerinde bir sembol olarak gördüklerini belirterek, santralın zamanında tamamlanmamasının ikili ilişkileri olumsuz etkileyeceği uyarısında bulundu.

Tahran yönetimi ise Rusya ile ilgili medyada ve milletvekilleri arasında artan kuşkuları yatıştırmaya çalışıyor. Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Buşehr’in tamamlanması konusunda Putin’in kendisine şahsen söz verdiğini her fırsatta yineliyor.

İran Yüksek Güvenlik Konseyi Sekreterliği Basın Komitesi Başkanı Ali Ağa Muhammedi de, Putin’in ziyaretinin Tahran ile Moskova arasındaki ilişkileri daha da güçlendireceğini belirterek, Ruslar’ın Buşehr nükleer enerji santralını planlandığı gibi tamamlama konusunda kararlı olduklarını kaydetti.

Diplomatik kaynaklar ülkede yakıt çubuğu kullanılmasını gerektirecek başka reaktör bulunmadığından Buşehr projesinin İran’ın tartışmalı uranyum zenginleştirme programını sürdürmek için elindeki tek gerekçe olduğu, bu nedenle büyük önem taşıdığı görüşünde.

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Muhammed Ali Hüseyni Putin’in ziyareti öncesinde "Kısa zamanda iyi haberler vereceğimizi umuyoruz’ açıklamasını yaptı. İran tarafı için iyi haber, Putin’in Buşehr’in en kısa zamanda tamamlanması konusunda vereceği söz olacak.