Üniversitelerdeki rektörlük seçimleri, dün tamamlandı. 21 üniversitenin çoğunda mevcut rektörler en fazla oyu aldı. Görev süresi dolan rektörlerin de işaret ettiği isimler kazandı. Dikkat çekici bu örneklerden biri Gazi'de, diğeri Dicle Üniversitesi'nde yaşandı.

Gazi Üniversitesi rektörü, geçen seçimde 366 oy alarak ikinci olmuştu. Bu seçim de oy oranını 732'ye çıkardı. Üniversitelerdeki saltanatın ikinci örneği Dicle Üniversitesi'nde. Daha önce Kocaeli Üniversitesi'nde 8 yıl süren kocasının rektörlüğünden sonra rektörlüğe atanan Sezer Komsuoğlu örneğinin benzeri Dicle Üniversitesi'nde yaşanıyor.

Dicle Üniversitesi'nde 8 yıldır rektörlük yapan Fikri Canoruç, kanunen aday olamayınca yerine eşi Naime Canoruç'u aday gösterdi. Naime Canoruç, 148 oyla birinci oldu. Şimdi herkes 'Tartışma doğuran bu sonuçlar nasıl alındı?' sorusunun cevabını arıyor. Gazi Üniversitesi'nin eski rektörü Prof. Dr. Rıza Ayhan'a göre işin sırrı rektörlerin kadrolaşmasında: "4 yıl önce 336 oy alan rektör adayı, göreve başladıktan sonra üniversitede 400'ü aşkın yardımcı doçent kadrosu ilan etti. 100'e yakın da dışarıdan profesör ve doçent getirdi."

Her üniversite, oy sıralamasına göre ilk 6 ismi YÖK'e gönderdi. YÖK bu sayıyı 3'e indirerek Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e verecek. Eski cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kendisine gelen isimlerin oy oranından çok ideolojisine bakıyordu. Sezer, Gazi Üniversitesi'nde bin 64 oy alan ismi atamak yerine 366 oy alan Prof. Dr. Kadri Yamaç'ı rektör yapmıştı. Rektör Kadri Yamaç önceki gün yapılan seçimde 732 oy alarak birinci oldu. 4 yıl önce bin 64 oy ile birinci olduğu halde atanmayan Prof. Dr. Rıza Ayhan, Yamaç'ın kadrolaşma sayesinde bu oyu aldığını ileri sürdü. Ayhan şöyle dedi: "Rektörler kadrolaşma yaptılar. Atanan rektörlere bakmak lazım. Gazi Üniversitesi'nde mevcut rektörün aldığı oy oranı bu süreç içinde yaptığı kadrolaşma ile tam örtüşüyor. Rektör atandıktan sonra bugüne kadar 400'ü aşkın yardımcı doçent kadrosu ilan etti, 100 kadar da dışarıdan profesör ve doçent getirdi. Şimdi bu rakamlar aldığı oyu açıklıyor."

Trakya, Cumhuriyet, Karadeniz Teknik, Yıldız Teknik, Çukurova, Akdeniz ve İTÜ'de de rektörler yeniden birinci seçildi. Trakya Üniversitesi'nde geçen dönem 109 oy alarak ikinci olduğu halde eski Cumhurbaşkanı Sezer tarafından atanan Rektör Prof. Dr. Enver Duran'ın bu seçimdeki oyu 233. Daha önce 228 oy alan Akdeniz Üniversitesi Rektörü Mustafa Akaydın destek oranını 293'e çıkardı. Cumhuriyet Üniversitesi'nde geçen dönem 115 oy alıp ikinci olmasına rağmen rektör atanan Prof. Mehmet Bakır oylarını 205'e yükseltti. 4 yıl önce 188 oy alan Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörü İbrahim Özen şimdi 464 oy aldı.

MUHALİFLER DOÇENT YAPILMIYOR

Üniversitelerdeki kadrolaşma, seçimlerdeki sonucu da doğrudan etkiliyor. Rektöre yakın olan ve seçimlerde oy kullanacak kişiler anında öğretim üyesi yapılırken bazı akademisyenler Yükseköğretim Kurulu'ndan (YÖK) doçentlik unvanı almasına rağmen 10 seneye yakındır araştırma görevlisi kadrosunda tutuluyor. Muğla Üniversitesi öğretim elemanlarından Dr. Selçuk Özdağ, kadro alamamasını rektöre oy vermemesi ve aynı görüşü paylaşmamasına bağlıyor. Özdağ, rektörlerin kadrolaşırken kendilerine oy verecek kişileri göreve getirdiği görüşünde: "7 yıldır atanmıyorum. 2 fakülte bitirdim, mastırım, doktoram var. Dil sınavından 86 puan aldım. Kitaplarım ve onlarca makalem var. Ancak öğretim üyeliği için bunlar yeterli olmuyor."

Üniversitelerdeki kadrolaşma sebebiyle birçok öğretim üyesi ya başka üniversitelere veya yurtdışına giderek rektörün görev süresinin sona ermesini bekliyor. Bunun en çarpıcı örneklerinden biri Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi'nde yaşanıyor. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Zootekni Bölümü'nde araştırma görevlisi olan Murat Çimen, Fizik Bölümü'nden Rıza Erdem ve Ziraat Fakültesi'nden Mehmet Ali Sakin, 1998 yılında doktoralarını bitirmelerine rağmen yardımcı doçent kadrosu verilmeyen üç akademisyen. Çimen, Erdem ve Sakin, 2 yıl önce doçentlik unvanı almalarına rağmen hâlâ araştırma görevlisi kadrosunda çalıştırılıyor.

Türk Eğitim-Sen İstanbul Başkanı Yard. Doç. Dr. Hanefi Bostan, son 10 yıl içinde üniversitelerde yandaşlık, adam kayırmacılık ve ideolojik yakınlıkların öne çıkarılarak kadroların dağıtıldığını ifade ediyor. Bostan, şunları kaydediyor: "Kadrolaşmanın neticesinde rektörler veya işaret ettiği kişiler şimdi seçimlerde en fazla oyu alıyor. Bu ne ahlakidir ne de bilime faydası var."

GÖREVE GELENİN OYU ARTIYOR

Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emin Alıcı, 2000 seçiminde 389 oyla ikinci, 2004'te 746 oyla birinci olup rektörlüğe atandı.

İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Hilmioğlu, 2000'de 104 oyla ikinci olmuş, Cumhurbaşkanı'na gönderilen listenin başına konulmuştu. Cumhurbaşkanı da Hilmioğlu'nu rektör atamıştı. 2004'te ise Hilmioğlu 200 oyla bu kez birinci oldu.

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ferit Bernay, 2000'de 71 oy ile üçüncü, 2004'te de 415 oy ile birinci olarak rektörlüğe atandı.

Ege Üniversitesi Rektörü Ülkü Bayındır, 2000'de 320 oy ile, 2004'te ise 469 oyla seçimlerden birinci çıkarak, rektörlüğe atandı.

Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Akaydın, geçen dönem seçimlerde en çok oyu aldı.

Çukurova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alper Akınoğlu ilk rektör olduğu 2004 yılındaki seçimlerde 369 oy alarak birinci olmuş ve ataması yapılmıştı.

Bursa Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Yurtkuran, 2000'de oyların yüzde 58'ini alarak rektör seçilmişti. Yurtkuran, 2004'te yapılan seçimlerde destek oranını yüzde 85'e çıkararak göreve getirilmişti.

26 YENİ ÜNİVERSİTEYE REKTÖR ARANIYOR

Üniversitelerde boşalan 21 rektörlük için seçimler yapılıyor. Ancak geçen yıl kurulan 17 üniversite ile bu sene kurulması kararlaştırılan 7 üniversitenin de henüz rektörü belirlenmiş değil. Geçmiş yıllarda yeni kurulan üniversitelerin rektörleri milli eğitim bakanı ve başbakanın teklif ettiği adaylar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanıyordu. Bu durum AK Parti iktidarında sorun olmuş, çıkarılan 4 kanun ya Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilmiş veya Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.

Meclis'te önceki gün kabul edilen kanunun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylanması durumunda yeni üniversitelere rektör atanması sorunu da çözümlenmiş olacak. Kanuna göre yeni üniversitelere rektör olmak isteyen profesörler YÖK'e başvuracak. Adayları mülakata alacak YÖK Genel Kurulu, üç ismi Cumhurbaşkanı'na sunacak. YÖK, kanunun Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp yürürlüğe girmesinin ardından 26 yeni üniversiteye rektör belirlemek için süreç başlatacak. Önce rektör adaylarının başvurusu için duyuruya çıkacak olan müracaat eden isimlerden her üniversite için 3 aday belirleyecek. Sonra bu isimler Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e sunulacak.

Önceki gün Meclis Genel Kurulu'ndan geçen kanun, yeni üniversitelere öğretim üyesi temini için bir avantaj sağlıyor. Kanuna göre, öğretim üyelerinin 67 olan emeklilik yaşı, yeni kurulan devlet üniversitelerinde görev almaları şartıyla 72'ye çıkarılacak. Bu uygulama, 31 Aralık 2015'e kadar devam edecek. Kanuna göre vakıflar, herhangi bir üniversiteye veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın, meslek yüksekokulu kurabilecek. 

Zaman