"Taliban Kabil"e girerse bizim hiçbir müdahalemiz olmayacak. Böyle bir durumda Taliban"a karşı asla savaşmayacağız. Fakat ülke yönetimini ele geçirdikten sonra İslâm"a aykırı uygulamalar yaparlarsa ve insanları öldürmeye kalkışırlarsa o zaman Taliban"a karşı dururuz. Taliban"ın, Kabil"e girmesi için Afganistanlı bütün grupların desteğini alması gerekiyor. Eğer bunu başaramazsa bana göre Taliban"ın Kabil"e girmesi çok zor. Kabil, içeriden destek alınmazsa fethedilecek bir şehir değil." Dış Haberler Muhabirimiz Adem Özköse"nin sorularını cevaplandıran Afganistan eski Cumhurbaşkanı Prof. Dr. Burhaneddin Rabbani, geçmişte bazı hatalar yaptığını söyledi.
SUNUŞ
Ruslara karşı 1979 yılında başlayan ve 9 yıl süren Afgan cihadı zihinlere üç ismi kazıdı. Bu isimlerden biri Hizbi İslâmi"nin lideri Gulbeddin Hikmetyar, diğeri Pençir Aslanı lakaplı Şah Mesud ve Cemiyet-i İslâmi Hareketi"nin lideri Prof. Dr. Burhaneddin Rabbani" Afganistan"ın son 25 yıllık tarihinin en önemli siyasî aktörlerinden olan Rabbani, Ruslara karşı kazanılan savaşın ardından kurulan mücahidler hükümetinin ilk Cumhurbaşkanı oldu. Rabbani"nin ismi 1992-1996 yılları arasında Afganistan"daki mücahitler arasında yaşanan iç savaşta da sıkça anıldı. Muhalifleri, Rabbani"yi Tacik milliyetçiliği yapmakla ve iktidar hırsı taşımakla suçladılar. İslâm Hukuku alanında uzman olan Rabbani, Taliban"ın başkent Kabil"i ele geçirmesinin ardından terk ettiği Kabil"e 4 yıl sonra tekrar girdi. Fakat bu sefer Amerikan tankları ve askerlerinin eşliğinde. Bu davranışı, Rabbani"yi Müslüman halkların gözünden düşürdü. Afgan direnişçiler, Rabbani"yi ABD işbirlikçisi olmakla nitelendirdiler. Benim de çocukluğumun kahramanlarından olan Rabbani ile uzun zamandır görüşmek istiyordum. Milli Görüş Sempozyumu"na katılmak için İstanbul"a gelen Rabbani ile Dedeman Oteli"ndeki odasında bir araya geldik. Kendisine "Siz, Gulbeddin Hikmetyar ve Şah Mesud benim çocukluk kahramanlarımdınız" dedim. Bana "Artık kahramanın değil miyim?" diye sordu. Ben de "Hayır" dedim. Bulunduğumuz odayı uzun bir sessizlik kapladı. Rabbani"nin üzüldüğünü fark ettim. Karşımda NATO ve Amerikan askerleriyle yaptığı işbirliği sebebiyle pişmanlık duyduğunu hissettiğim zavallı halde görülen bir adam vardı. Rabbani ile Taliban"ı, direnişi, Laden"i, Alman askerlerin Bild gazetesinde yayınlanan görüntülerini ve Afganistan"daki son gelişmeleri konuştuk. Soracağım başka sorular da vardı. Fakat uçağa yetişmesi gerektiği için sohbetimizi erken sonlandırdık. İşte Rabbani"nin sorularımıza verdiği cevaplar"
ADEM ÖZKÖSE
-Afganistan son zamanlarda sürekli olarak dünya kamuoyunun gündemine geliyor. Neler oluyor Afganistan"da? Bize, önemli bulduğunuz gelişmeler hakkında bir değerlendirme yapar mısınız?
-Afganistan her geçen gün daha da kötüye gidiyor. NATO"ya bağlı güçler, verdikleri sözlerin hiçbirini tutmadılar. Ekonomi, asayiş Taliban döneminden çok daha kötü" Artık ülkemizin hiçbir yerinde güvenlik yok. NATO güçleri bize terörizmi yok etmek için Afganistan"a geldiklerini söylediler. Fakat durum tam tersi oldu, terörizm daha da arttı. NATO"ya bağlı güçler Afganistan"a ilk geldikleri zaman çok iyi işler yapıyorlardı. Afgan halkına para dağıtıyor, okullar inşa ediyorlardı. Biz de o zamanlar NATO"ya karşı olumlu düşünceler besledik. Hatta NATO"nun Afganistan"ı kalkındıracağını düşündük. Fakat daha sonraki gelişmeler NATO hakkındaki düşüncelerimizi değiştirdi. Hükümetin yönetimini yanlış kişilerin ellerine verdiler. Dinimize, kültürümüze savaş açtılar. Bunun neticesinde Afgan halkında NATO"ya karşı büyük bir öfke oluştu. Biz de NATO"dan umudu tamamen kestik. Afganistan halkı artık NATO"nun ve Amerika"nın topraklarımızı terk etmesini istiyor.
ESKİ MÜCAHİDLER DE DİRENİŞE KATILDI
-Afganistan"daki direniş güçleri ve özellikle de Taliban bir hayli etkili olmaya başladı. Ne oldu da Taliban ve Afganistan"daki direniş birden bire tekrar güçlendi?
-Taliban"ı güçlendiren; Amerika"nın ve NATO"nun Afgan halkına yaptığı zulümler ve verdiği sözleri tutmamasıdır. Yabancılar ülkemizin her yerini hapishanelere çevirdiler. Bugün Bagram"da Afganlılara yapılan zulümler, Irak"taki Ebu Garib Cezaevi"nde yapılanlardan çok daha kötü" Yabancı askerlerin Kabil"de gözaltına aldığı gençlerin hiçbirinden bir daha haber alamıyoruz. NATO"nun zulümleri direnişçileri gün geçtikçe daha da güçlendiriyor. Son aylarda geçmişte Rusya"ya karşı savaşan eski mücahidlerin birçoğu da yabancı askerlere karşı direniş göstermeye başladılar. Amerika"ya ve NATO"ya karşı sadece Taliban direniş göstermiyor.
Taliban"la ilgisi olmayan birçok Afganlı da Amerikan askerlerine saldırılar düzenliyor. Aslında son zamanlarda güçlenen direniş sadece bir grubun değil, Afgan halkının direnişidir. Yabancılara karşı önceden küçük çapta saldırılar oluyordu. Fakat artık cephe savaşına geçildi. Direnişçiler, yabancı askerlerle cephelerde savaşacak güce eriştiler.
-Sizin de içinde bulunduğunuz Kuzey İttifakı"na bağlı bazı komutanların Taliban"la görüştükleri ve birtakım antlaşmalar yaptıkları söyleniyor. Bu iddialar doğru mu?
-Bu iddiaların doğruluk payı var. Bazı gruplar Taliban"la antlaşmalar yaptılar. Fakat biz kesinlikle Taliban"la görüşmüyoruz.
KABİL"E GİRERLERSE SAVAŞMAYIZ
-Taliban eğer önümüzdeki aylarda başkent Kabil"i kuşatırsa grubunuza bağlı silahlı gençlere Taliban"a karşı koymaları için emir verecek misiniz?
-Taliban Kabil"e girerse bizim hiçbir müdahalemiz olmayacak. Böyle bir durumda Taliban"a karşı asla savaşmayacağız. Fakat ülke yönetimini ele geçirdikten sonra İslâm"a aykırı uygulamalar yaparlarsa ve insanları öldürmeye başlarlarsa o zaman Taliban"a karşı dururuz. Taliban"ın, Kabil"e girmesi için Afganistanlı bütün grupların desteğini alması gerekiyor. Eğer bunu başaramazsa bana göre Taliban"ın Kabil"e girmesi çok zor. Kabil, içeriden destek alınmazsa fethedilecek bir şehir değil.
-NATO"ya bağlı güçlerle mücadele etmek için Taliban"la sizin grubunuz arasında bir ittifak oluşturma ihtimali var mı?
-Böyle bir ihtimal şu an söz konusu değil. Çünkü biz Taliban"ın düşüncelerini ve İslâm"ı uygulayış metodunu doğru bulmuyoruz.
ALMAN ASKERLER CEZALANDIRILSIN
-Geçtiğimiz hafta Bild gazetesi, Alman askerlerin, öldürülmüş Afganlıların kafataslarıyla çekilmiş resimlerini yayınladı. Bu olay hakkında neler düşünüyorsunuz?
-Bahsettiğiniz görüntüler yayınlandığında Suudi Arabistan"da umredeydim. Ben de bütün Afganlılar gibi bu resimleri gördüğümde büyük üzüntü duydum. Olayın araştırılmasını istiyoruz. Bu askerlere bir an önce gereken cezalar verilmeli.
-Bu olay resimlerin basına yansıması sebebiyle öğrenildi. Basına yansımayan bu tür olaylar Afganistan"da sıkça yaşanıyor mu?
-Mutlaka yaşanıyordur. Birçok olay hakkında biz de bilgi edinemiyoruz. NATO askerlerini kimse denetleyemiyor. Mevcut Afgan hükümeti başta olmak üzere yabancı askerlere hiçbir şekilde kimse söz geçiremiyor. Zaten Karzai hükümeti çok etkisiz. NATO birçok yetkiyi mevcut Afgan hükümetinin elinden aldı.
YANLIŞLAR YAPMIŞ OLABİLİRİM
-İsminiz, mücahit liderlerin kendi aralarında meydana gelen iç çatışmalarda da sık sık anıldı. Kendi kendinize bir özeleştiri yaptığınızda "Burhaneddin Rabbani şu olaylarda hatalı davrandı" diyor musunuz?
-Ben de bir insanım. Bütün insanlar gibi zaman zaman yanlışlar yapmış olabilirim. Fakat geçmişte Afganistan"da meydana gelen iç karışıklıkların sorumlusu ben değilim. Bu karışıklıklara, komşu ülkeler ve Batılı istihbarat örgütlerinin oyunlarına gelenler sebep oldular.
-NATO güçlerine bağlı yabancı askerlere karşı sürdürülen Afganistan"daki direnişte Taliban"la birlikte hareket eden El Kaide"nin de etkili olduğu belirtiliyor. Sizin, El Kaide ve lideri Usame Bin Laden hakkındaki fikirlerinizi öğrenebilir miyim?
-El Kaide, Rusya"ya karşı verdiğimiz cihat döneminde Afganistan"a gelen Arap savaşçılardan oluştu. O dönem bu insanlar İslâm ve Afgan halkı için büyük fedakârlıklar yaptılar. Ailelerini, işlerini, ülkelerini terk edip bizimle birlikte Ruslara karşı savaştılar. Ben Usame Bin Laden"i o dönemler tanıdım. Rusları Afganistan"dan çıkarmamızda büyük etkisi oldu ve halkımızın sevgisini kazandı.
Fakat Usame, Ruslar Afganistan"dan çıktıktan sonra mücahid gruplar arasında meydana gelen çatışmalarda taraf olmamalıydı. Laden"in ve yanındaki savaşçıların Taliban"la birlikte hareket etmelerini ben büyük bir hata olarak görüyorum. Laden"in problemi daha çok Amerika ile" O, Amerika"yı yıkmaya çalışıyor. Afgan halkıyla bir problemi yok.
-Tıpkı Irak"ta olduğu gibi Afganistan"da da yabancı askerlere yönelik canlı bomba eylemleri arttı. Bu tür eylemlere nasıl bakıyorsunuz?
-İyi bakmıyoruz. Çünkü canlı bomba eylemlerinde yabancı askerlerin yanında Afganlılar da ölüyor. Yapılan saldırılardan kadın ve çocuklarımız çok zarar görüyor. Taliban bu tür eylemlere bir an önce son vermeli. Biz artık Afganlıların ölmesini istemiyoruz. Halkımız savaştan ve cinayetlerden bıkmış durumda"
Türk askeri Kabil dışına çıkmamalı
-NATO, Kabil"de konuşlanan Türk askerlerinin güney bölgelerdeki direnişçilere karşı mücadele etmesini istiyor. Hatta NATO Avrupa Kuvvetleri Başkomutanı Orgeneral James Jones, geçtiğimiz haftalarda yaptığı bir açıklamayla bunu kamuoyuna ilan etti. Sizce Türk askeri Kabil dışına çıkmalı mı?
-Kesinlikle çıkmamalı. Çünkü Kabil dışındaki bölgeler çok riskli. Özellikle güney bölgelerde güvenlik hiç yok. Afgan halkı Türk askerini çok seviyor. Bu sevginin sebebi de Türk askerinin Müslüman olmasıdır. Sizin askerleriniz direnişçilerle karşı karşıya gelirse bu sevgi zarar görür. Türk askeri Kabil"de yaptığı çalışmalarla Afgan halkının sevgisini kazandı. Ülkemize dışarıdan gelen yabancı askerler arasında Afganistan"da en rahat gezen Türk askeridir.
"NATO"ya bağlı güçler Afganistan"a ilk geldikleri zaman çok iyi işler yapıyorlardı. Afgan halkına para dağıtıyor, okullar inşa ediyorlardı. Biz de o zamanlar NATO"ya karşı olumlu düşünceler besledik. Fakat daha sonraki gelişmeler NATO hakkındaki düşüncelerimizi değiştirdi. Hükümetin yönetimini yanlış kişilerin ellerine verdiler. Dinimize, kültürümüze savaş açtılar. Bunun neticesinde Afgan halkında NATO"ya karşı büyük bir öfke oluştu. Afganistan halkı artık NATO"nun ve Amerika"nın topraklarımızı terk etmesini istiyor."

Vakit Gazetesi