Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü CIA 1948'de, "Örtülü Operasyonlar Bölümü" de bir yıl sonra kuruldu. CIA, bu tarihten 1987'ye kadar dünyanın birçok ülkesinde rejimleri değiştirdi ve çok kanlı darbelerin yolunu hazırladı. CIA'nın kurguladığı, tetiklediği veya düzenlediği darbeler sonucu dünyada "altı milyon" insanın yaşamını yitirdiği tahmin ediliyor.

Darbeler şöyle gelirdi...

Bir ülkede faaliyet gösteren Amerikan şirketleri yönetimde bulunan hükümetlerin uygulamalarından zarar görürse ya da solcu veya sol tandanslı partiler seçimle iktidara gelirse bu CIA'nın hiç hoşuna gitmezdi.


CIA kitaplardaki bütün "kirli" oyunlara başvururdu. Sağcı ölüm çetelerine destek çıkılır, haraç ve şantaj kullanılır, cinsel entrikalar devreye sokulur, siyasi partilere para aktarılır ve medyanın kamuoyu etkisinden yararlanılırdı. Sonuçta, seçimle gelenler "cebir ve zor ile" gider, sağcı askeri diktatörlükler kurulur ve insan hakları ihlal edilirdi.

CIA'nın Latin Amerika ülkeleri için "diktatör ve darbeci yetiştiren" bir okulu bile vardı. Bu okul 90'lı yıllarda kapatıldı.

Gelin kısa bir tarih turu yapalım...

-İtalya, 1948 - Komünist Parti seçimleri kazanacak. CIA devreye girdi. Oylar için para verildi, yayınla propaganda yapıldı, örgütlere sızıldı, tehdit ve baskı uygulandı. Komünistler seçimi kaybetti.

-İran, 1953 - İran Başbakanı Muhammed Musaddık petrolü millileştirmek istiyor. Bu durum Batılı petrol şirketlerini kaygılandırdı. CIA, askeri darbe ile Musaddık'ın devrilmesini sağladı. Şah rejimi kuruldu. Şah'ın gizli polisi SAVAK'ın Gestapo'dan farksız olduğu çok kısa bir sürede ortaya çıktı.

-Guatemala, 1954 - Seçimle işbaşına gelen Jacobo Arbenz askeri darbeyle gitti. Arbenz, Amerikan "United Fruit" Şirketi'ni millileştirme tehdidinde bulunmuştu. Ülkede sağcı dikta rejimleri birbirini izledi. 100 bin insan bu rejimlerin kurbanı oldu.

-Laos, 1957 - CIA, solcu Pathet Lao'ya karşı neredeyse 20 yıl boyunca ve sık sık darbelerin düzenleticisi oldu.

-Haiti, 1959 - CIA destekli "Papa Doc" Duvalier ülkenin diktatörü oldu. Duvalier, dehşet veren "Tonton Makut" adlı bir polis gücü yarattı. Bu polis gücü 100 bin kişiyi katletti.

-Dominik Cumhuriyeti, 1961 - CIA, iktidarını desteklediği Rafael Trujillo'yu bir suikast sonucu saf dışı bıraktı. Diktatör Trujillo o kadar güçlenmişti ki ülke ekonomisinin yüzde 60'ına hükmediyordu. Trujillo'nun çıkarları ABD şirketlerinin çıkarları ile çelişmeye başlamıştı.

-Ekvador, 1961 - CIA destekli askeri güçler seçimle işbaşına gelen Başkan Jose Velasco'yu istifaya zorladı.

-Kongo, 1961 - Seçimle göreve gelen Patrice Lumumba CIA tarafından öldürüldü. Ülke dört yıl siyasi çalkantıyla sarsıldı.

-Dominik Cumhuriyeti, 1963 - Seçimle gelen Devlet Başkanı Juan Mosch devrildi. CIA askeri bir yönetim kurdurdu.

-Ekvador, 1963 - CIA destekli askeri darbe. Başkan Arosemana devrildi.

-Brezilya, 1964 - Seçimle gelen Joaoa Goulart Hükümeti askeri darbeyle gitti. CIA darbecileri destekledi.

-Endonezya, 1965 - Seçimle gelen Sukarno askeri darbeyle gitti. CIA yıllardır bunun için çalışıyordu. Yerine gelen General Suharto en az 500 bin kişiyi katletti.

-Yunanistan, 1967 - Seçimlerden iki gün önce CIA destekli askeri darbe gerçekleşti. "Albaylar Cuntası" altı yıl ve Türkiye'nin Kıbrıs Barış Harekatı ile devrildi.

-Vietnam, 1967 - "Operation Phoenix" ile Güney Vietnam köylüleri arasındaki "Viet Kong" mensupları ve sempatizanları arandı. Bu operasyon 20 bin kişinin ölümüyle sonuçlandı.

-Uruguay, 1969 - "CIA işkencecisi" olarak bilinen Dan Mitrione ile işkence yaşamın "rutin" bir uygulaması haline geldi.

-Kamboçya, 1970 - CIA, Prens Sihanuk'u devirdi.

-Bolivya, 1971 - CIA kurgulu askeri darbe. Solcu başkan Juan Torres devrildi.

-Şili, 1973 - CIA destekli askeri darbe Şili'yi tam bir karanlığa gömdü. Seçimle işbaşına gelen Sosyalist Başkan Salvador Allende öldürüldü ve yerini General Augusto Pinochet aldı. Şili toplumu hala bu yıllarca süren ve binlerce kişinin yok olduğu kanlı ve acılı dönemin yaralarını tam sarabilmiş değil.

-Avustralya, 1975 - Sol eğilimli Başbakan Edward Whitham'ın devrilmesinde CIA parmağı vardı. CIA, İngiltere Kraliçesi'nin atadığı Vali John Kerr'i kullanarak bu değişimi gerçekleştirdi.

İran Şahı'nın 1979'da devrileceğini göremeyen CIA, 80'li yıllarda Orta Amerika'da özellikle El Salvador ve Nikaragua'da rejim değişiklikleri için çalıştı. Skandallar patlak verdi. 1989'da ve "Baba Bush" döneminde Panama işgal edildi ve yıllarca CIA'dan destek alan uyuşturucu kaçakçısı diktatör General Noriega yakalanarak ABD'ye getirildi