EPDK'nın zamlara durun kararını destekleyen STK'lar, Türkiye'nin dünyanın en pahalı akaryakıtını kullandığını belirterek, "Fahiş kârlardan vazgeçin" çağrısı yaptılar.

Petrol fiyatı düşüyor, rafineri fiyatı ucuzluyor, vergi iniyor; ancak petrol dağıtım şirketlerinin kazancı değişmiyor. Petrol fiyatları yerinde sayarken, akaryakıtta peş peşe yapılan zamların durdurulmasına, tüketicilerle ilgili sivil toplum örgütlerinden destek geldi. Dünya piyasalarından her geçen gün petrol fiyatının düşmesine rağmen zam yapılmasına tepki gösteren STK'lar, kartel firmalarının kârlarından vazgeçmesini istedi.

"DÜNYANIN EN PAHALI AKARYAKITINI TÜKETİYORUZ"

Çevre ve Tüketici Haklarını Koruma Derneği (ÇETKODER) Genel Başkanı Mustafa Göktaş, Vakit'e yaptığı açıklamada, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) kararını olumlu bulduğunu; ancak yeterli denetim olmadığı için en kısa sürede yine aynı sürecin yaşanacağı uyarısında bulundu. Türkiye'nin, dünyanın en pahalı akaryakıtını tükettiğini belirten Göktaş, şunları söyledi: "EPDK'nın kararı lokal anestezi gibidir. Yeterli değildir. Akaryakıt istasyonları promosyonları kaldırmalı ve fiyatları gerekli düzeye indirmelidir. Bu konuda en önemli şey denetimdir. Dünyanın her yerinde petrol fiyatları düşüyor. Biz 219 kat fazlaya tüketiyoruz. Kriz falan bahane. Akaryakıt dağıtım şirketlerinin keyfî davranmasının sebebi, denetleme olmamasıdır. Denetimler artırılmalı. Denetleme yapacak adli ve idari ekip kurulmalı. Denetleme olmadığı için 1 liraya aldığı malı 3 liraya satıyor. Bunun adı arsızlık, yüzsüzlüktür. Firmalar çete düzeni kurmuşlar. Toplum olarak herkes bunun karşısında durmalıdır."

PİYASA, 5 BÜYÜK KARTELİN ELİNDE

Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Dinç, EPDK'nın kararını olumlu bulduklarını belirterek, petrol piyasasında 2005 yılındaki özelleştirmeden sonra pazarın yüzde 90'ını elinde tutan 5 büyük firmanın aralarında anlaşarak kartel oluşturduklarını, bu tarihten itibaren akaryakıt fiyatlarının tüketici aleyhine tırmanışa geçtiğini ve akla gelebilecek her türlü gerekçe ile fiyatlara zam yaptıklarını söyledi. İlgili firmaları EPDK'ya şikâyet ettiklerini belirten Dinç, "Artışları hemen fiyatları yansıtıyorlar ama düşüşlerde oralı olmuyorlar. Eğer 20 Haziran'a kadar firmalar bu durumu düzeltmedikleri takdirde, EPDK, firmalar hakkında soruşturma açabilecek, bölgesel ya da ulusal düzeyde fiyat tespitine ve gerekli tedbirlerin alınması yöntemine başvurabilecektir" dedi. Petrol Piyasası Kanunu'na göre; petrol piyasasında rekabeti engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan nitelikteki eylemlerin engellenmesine EPDK'nın yetkili olduğunu belirterek, "Tüketiciler olarak dağıtım şirketlerini, fiyatları geriye çekmesi yönünde uyarıyor. EPDK'nın verdiği sürenin takipçisi olacağımızı hatırlatmak istiyoruz" diye konuştu.

"FİRMALAR FAHİŞ KÂRLARDAN VAZGEÇMELİ"

Tüketiciler Birliği Ankara Şube Başkanı Hakan Tokbaş ise dünya piyasalarında petrolün varil fiyatının 60 Amerikan Doları'na düşmesine rağmen, pompa fiyatlarına zam olarak yansıdığını söyledi. Artışların fiyatlara anında yansımasına rağmen, indirimlerin dikkate alınmaması, dağıtım firmalarının fahiş kâr arzusundan ve sektöre hâkim beş büyük firma arasındaki kartelleşme ile rekabet ihlâlinden kaynaklandığını belirten Tokbaş, "Petrol pazarı, yüzde 90 belli firmaların elinde. Vergilerde düzenlenecek iyileştirme politikası, firmaların fahiş kârdan vazgeçmesi ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun yapacağı fiyat ve kalite denetimleri ile Türkiye tüketicisi olarak dünyanın en pahalı benzinini kullanmaktan kurtulmak istiyoruz" diye konuştu.

PAZARIN EN BÜYÜĞÜ AYDIN DOĞAN

Türkiye'de akaryakıt piyasasına hakim 5 ana dağıtıcı şirket var. Pazarın en büyüğü ise Aydın Doğan'ın sahibi olduğu Petrol Ofisi (PO). PO, pazarın yaklaşık yüzde 32'sine sahip. PO, Shell-Turcas, BP, OPET ve Total, pazarda yüzde 90 paya sahip. Sektörde çoğu bu şirketlere bağlı olmak üzere 12 bin satış istasyonu yer alıyor. Dağıtıcıların bir litre akaryakıtta ortalama 38 kuruş kâr ettiğini göz önünde bulundurursak, sektörün yıllık toplam kârının 5.7 milyar lira olduğu söylenebilir.

Kaya: Türkiye'de hayat pahalı hale getiriliyor
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya, petrolün varili 150 dolara çıktığında 3.60 lira olan benzinin litresinin, varil fiyatının 60 dolar olduğu bugünlerde 3.18 liradan satılmasını anlamanın mümkün olmadığını söyledi. Kaya, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK), akaryakıt fiyatlarının kanuna ve serbest piyasa şartlarına aykırı olduğuna karar verdiğini hatırlattı ve bu konuda firmaları uyardığını bildirdi. EPDK'nın bu hareketinin gecikmeli geldiğini ileri süren Kaya, şunları kaydetti: "Türkiye, akaryakıt fiyatlarında dünya lideri. Bu konuda lider olmak gerçekten üzücü. Ülkemizde akaryakıt fiyatlarının yüksek olduğu bir gerçek. Petrolün varili 150 dolara çıktığında 3.60 lira olan benzinin litresinin, varili 60 dolar olduğu bugünlerde 3.18 liradan satılmasını anlamak mümkün değil. 20 Haziran'a kadar gün verildi. Fiyatların düşeceğine inanıyoruz. 58 kuruşa yurtdışına akaryakıt ihraç eden bir ülkede fiyatların bu kadar yüksekliği şaşırtıcı." Türkiye'nin petrol kaynaklarına yakınlığına rağmen fiyatların bu kadar yüksek olmasını anlayamadıklarını dile getiren Kaya, "Türkiye'de hayat pahalı hale getiriliyor. Zorunlu tüketim maddesi olarak görülüp fazladan haksız kazanç sağlanıyor. Akaryakıt firmaları kontrol altına alınmazsa, benzin ve motorindeki artışlar domates, mobilya ve peynir gibi bütün ürünlere yansıyacak" dedi. Kaya, akaryakıt firmalarının en kısa sürede fiyatlar konusunda ciddi anlamda düzenleme yapmasını beklediklerini bildirdi.

HASAN TOSUN - VAKİT

Etiketler: Akaryakıt  Petrol  Benzin Tüketici hakları EPDK  piyasa pahalı fahiş sektör