Türkiye'de geçen yıl kurulan İran sermayeli şirket sayısında rekor artış yaşandı. 2011'de kurulan şirket sayısını bir önceki yıla göre en çok arttıran ülke de, yüzde 41'le İran oldu. Geçen yıl İran sermayeli 590 şirketin kurulduğu Türkiye'de faaliyette bulunan İran ortaklı girişim sayısı ise toplamda 2 bin 140'a ulaştı.

"Uluslararası Sermayeli Şirket" istatistiklerinden derlediği bilgilere göre, 2011 Aralık ayında 97 uluslararası sermayeli şirket kuruldu, 23 adet yerli sermayeli şirkete uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşti.

Geçen yıl sonu itibariyle de, 3 bin 278 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulurken, 556 yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki sağlandı.

Böylece geçen yıl kurulan uluslararası sermayeli şirket sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 15,9 arttı. 2010 yılında Türkiye'de 3 bin 309 yabancı sermayeli şirket kurulmuştu.

2011 yılında kurulan 3 bin 834 uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile ulaştırma, haberleşme ve depolama sektörlerinde faaliyette bulundukları görüldü.

Bu şirketlerin 347'sinin kayıtlı sermayesi 500 bin doların üzerinde gerçekleşti.

İmalat sanayiinde faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirketlerde kimyasal madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı ile makine ve teçhizat imalatı izledi.

Uluslararası sermayeli şirketlerin bin 547'si AB ülkeleri, bin 245'i Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 412'si ise diğer Avrupa ülkeleri kaynaklı sermayeyle kuruldu.


Sayısal ve oransal artış rekoru İran'da


Türkiye'de geçen yıl ülke bazında ise en çok şirket İran sermayesiyle kuruldu. 2010 yılında 418 olan İran sermayesiyle kurulmuş şirket sayısı, 2011 yılında yüzde 41 oranında artarak 590'a ulaştı. 2011'de bir önceki yıla göre şirket sayısını sayısal ve oransal olarak en çok arttıran ülke de yine İran oldu. Türkiye'de faaliyette bulunan İran sermayeli toplam şirket sayısı ise, 2 bin 140'a ulaştı.

Bu süre içinde İran'dan sonra en çok yabancı şirket Almanya sermayesiyle kuruldu. Almanya sermayesiyle kurulan şirket sayısı 2011'de bir önceki yıla göre yüzde 14 artarak, 534'e çıktı.

2011 yılında Azerbaycan sermayeli 190, İngiltere sermayeli 164, Hollanda sermayeli 156, Irak sermayeli 148, ABD sermayeli 143, İtalya sermayeli 92, Çin sermayeli 40, Kanada sermayeli 26, Güney Kore sermayeli 13 şirket kuruldu.


İranlılar toplam şirket sayısında Amerikalılar'ın iki katına yaklaştı

2011 sonu itibariyle Türkiye'de 23 bin 979 uluslararası sermayeli şirket ve şube kuruldu, 5 bin 304 yerli sermayeli şirkete uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşti. Böylece Türkiye'de faaliyet gösteren uluslararası sermayeli şirket sayısı 29 bin 283'e ulaştı.

Bu şirketlerin yüzde 78,1'i limited şirketlerden, yüzde 19,7'si anonim şirketlerden, yüzde 2,2'lik bölümü ise şube ve komandit, kolektif, adi şirket, iş ortaklığı ve adi komandit şirketlerden oluşuyor.

Uluslararası sermayeli şirketler, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere, imalat sanayi, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerinde faaliyette bulunuyor. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı ile tekstil ürünleri imalatı izliyor.

Söz konusu 29 bin 283 şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise, AB ülkeleri ortaklı girişim sayısı 15 bin 273 ile birinci sırada yer alıyor. AB ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 4 bin 779 şirketle birinci sırayı alırken, Almanya'yı 2 bin 234 şirketle İngiltere, bin 975 şirketle Hollanda izliyor.

Türkiye'de faaliyet gösteren Yakın ve Ortadoğu ülkeleri ortaklı girişim sayısı 6 bin 105, AB hariç diğer Avrupa ülkeleri ortaklı girişim sayısı ise 3 bin 326'ya çıktı.

Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı sermayeli şirketlerin kaynak ülkelerine bakıldığında ise, Almanya ve İngiltere'nin ardından üçüncü sırayı 2 bin 140 şirketle İran alıyor. Türkiye'de ABD sermayeli bin 210, Azerbaycan sermayeli bin 49, İtalya sermayeli 906 şirket faaliyet gösteriyor.


En çok yabancı sermayeli şirket İstanbul'da


Uluslararası sermayeli şirketlerin illere göre dağılımında ise, ilk sırada 16 bin 516 şirketle İstanbul bulunuyor. İstanbul'u, 3 bin 510 şirketle Antalya, bin 936 şirketle Ankara, bin 682 şirketle de İzmir, bin 413 şirketle Muğla takip ediyor.

Teşvik kapsamında 2,7 milyar dolar yabancı yatırım

2011 Aralık ayında yatırım teşvik belgesi düzenlenen 23 proje kapsamında yaklaşık 1 milyar 142,5 milyon dolar tutarında yatırım yapılması öngörülüyor. Böylece 2011 yılında belgelendirilen yatırım projesi sayısı 229'a, belge kapsamındaki yatırımların tutarı ise 5,96 milyar dolara ulaştı. Söz konusu yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yatırım tutarının yüzde 45,5'i uluslararası ortaklar tarafından karşılanacak.

Yatırım teşvik belgelerinin 166'sı imalat, 32'si hizmetler, 9'u madencilik ve taşocakçılığı, 18'i elektrik, gaz ve su, 4'ü de tarım ve ormancılık sektörlerinde düzenlendi.

Türkiye, Batı'ya açılan kapı

İranlı şirketlerin Türkiye'ye olan ilgisini hurriyet.com.tr'ye yorumlayan İTO Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Çınar, Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik gelişimin çekici bir rol oynadığına işaret ederek "İranlı şirketler Türkiye'yi, Batı'ya açılan kapı olarak görüyor. Bu ilginin temelinde bu yaklaşım olduğunu düşünüyorum" dedi.