İsrail'e Boykot Etkili Oluyor
Gazze saldırısı sonrası Türkiye'deki İsrail protestoları Yahudi karşıtlığını da beraberinde getiriyor.
Türkiye'nin dört bir yanında yapılan gösterilerde Yahudi mallarını boykot çağrıları yapılıyor. Kimileri işi dükkanlarının camına "Yahudiler giremez" yazılı dövizler asmaya kadar vardırıyor. Türkiye'de yaşayan Yahudiler, tepkilerin ırkçılığa dönüşmesinden endişe ederken, iki ülke ticareti de protestolardan olumsuz etkileniyor. Yaşanan süreçten en çok, yıllık 700 bin İsrail'li turisti ağırlayan turizm sektörünün etkilenmesi bekleniyor.
Protestolar, Yahudi işadamlarını da endişelendiriyor. İsrail'deki Türkiyeliler Birliği Basın Sözcüsü ve işadamı Rafael Sadi, Türkiye'ye ilişkin en güncel korkunun İsrail karşıtlığının Yahudi karşıtlığına ve fiili saldırılara dönüşmesi olduğunu söylüyor. İsrail Türk İş Konseyi Başkanı Menashe Canmon ise İsrail iş dünyasının hayal kırıklığı yaşadığını söylüyor.
Başbakan Tayyip Erdoğan'a İsrail gezilerinde eşlik eden üniversiteden sınıf arkadaşı Sadi'ye göre Türkiye'nin tutumu ve protestolar geçici. Gazze saldırısının toprak temelli bir savaş olduğuna dikkat çeken Sadi "Burada din meselesi ön plana çıkarılıyor. Oysa Ortadoğu'da ne zaman problem olsa borsa hareketlenir, petrol fiyatları yükselir. Birileri ölürken birileri de para kazanır bu işten" diyor.
Menashe Canmon ise İsrail iş dünyasının Türkiye'de oluşan politik tepkiyi beklediklerinden daha olumsuz bulduğunu aktarıyor. İş dünyasının yaşanan krizden sonra sorunların üstesinden gelecek tecrübeye sahip olduğunu da ekliyor.
Ticaret olumsuz etkileniyor
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2008 Ocak-Kasım verilerine göre, Türkiye 'nin İsrail 'den ithalatı 1 milyar 334 milyon 976 dolar. Türkiye 'nin İsrail'e ihracatı da 1 milyar 808 milyon 286 dolar seviyesinde. Rafael Sadi, iki ülke arasında ticaret açısından bir muhtaçlık söz konusu olmadığı için protestoların ticari ilişkileri yansımasının da "öldürücü" sonuçlar doğurmayacağını belirtiyor. Boykot çağrılarını yersiz bulun Sadi, "Eğer illa İsrail malını boykot etmek isteyen varsa cep telefonlarını ve bilgisayarlarını kapatsın, almasın da. İkisi de İsrail teknolojisi. İlaç kullanmayı da bıraksınlar. İlaç sektöründe de İsrail ve Yahudi teknolojisi var" diyor.
Canmon da ekonomik krizin tüm dünyayı kasıp kavurduğu bir dönemde ticareti baltalayıcı girişimlerin her iki ülkeye de zarar vereceğine vurgu yapıyor ve ekliyor: "İsrail'in Türkiye ile yaptığı ticaret İsrail için yalnızca rakam değil içerik olarak da önemli. İki taraf da birbirini tamamlayıcı ürünlerle işbirliği yapıyor"
Türk turizmi baltalanıyor
İsrail'le Türkiye'nin ticari ilişkilerinde turizm de önemli bir yer tutuyor. TÜİK 'in 2007 rakamlarına göre İsrail 'den Türkiye'ye gelen turist sayısı 511 bin 435. 2008 rakamı kesin olmamakla birlikte 700 bin civarında. Eylül 2008 itibariyle Türkiye 'den çıkış yapan turistler ocak-eylül döneminde kişi başına ortalama 700 dolar harcama yapmış görünüyor. Bu da yaklaşık 500 milyon dolarlık bir gelire tekabül ediyor.
Rafael Sadi de İsrail'den gelen 700 bin turiste karşılık Türkiye'den İsrail'e 50 bin turist gittiğini anımsatıyor ve gerginliğin Türk turizmini baltalayacağına dikkat çekiyor. Canmon ise İsraillilerin genellikle dini bayramlarda Türkiye'ye geldiğini, bunun da turizmin ölü sezonlarında otellerin dolması anlamına geldiğini söylüyor.
Askeri anlaşmalara devam
Sıkça tartışmalara konu olan İsrail ile Türkiye arasındaki askeri anlaşmaların sayısı ve kapsadığı rakamlar ise net değil. Ancak, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) internet sitesinde yer alan bilgilere göre savunma sanayi göz önüne alındığında iki ülke arasındaki ticaret dengesi İsrail lehine. Bilinen üç güncel ve önemli anlaşmadan biri 141 milyon dolarlık ve uydudan fotoğraf çekmeye uygun aparatların ihalesini içeriyor. Diğeri de teslimatı süren 200 milyon dolarlık insansız hava aracı Heron ihalesi. M-60 tanklarının modernizasyonu ihalesi ise 700 milyon doları bulmuş durumda.
referans
