İbrahim Karagül
Kandil'e mi giriyoruz yoksa Suriye'ye mi?
Suriye'ye verilen ültimatom bitmek üzere. "Şiddete son ver" uyarısının ardından Hama'dan çekilen tanklar şimdi Lazkiye'deki Filistin mülteci kamplarını bombalıyor. Onlarca öle, binlerce insan bölgeden kaçıyor.
PKK'nın saldırıları hızla artıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan; "Ramazan diye sabrediyoruz. Bıçak kemiğe dayandı" sözleri, durumun vahametini ortaya koymanın ötesinde, Türkiye genelinde "Bayram sonrası sınır ötesi operasyon yapılacak" beklentisi oluşturdu.
İran haftalardır Kandil'i vuruyor ve denetim altına alıyor. İran ile PKK'nın İran şubesi PJAK arasındaki çatışma İran'ın Kandil'de daimi denetimine doğru gidiyor. İran operasyon yaparken, Türkiye ile ne kadar koordinasyon içindeydi, bilemiyoruz.
İddialar Türk özel birliklerin de o operasyonun içinde yer aldığı şeklinde. Önceki yıllarda iki ülke bu tür operasyonlarda sıkı işbirliği yapıyorlardı.
İşte tam bu sırada, İran Kandil'e operasyonlarını sürdürürken, Suriye iç savaş yaşarken ve kriz Türkiye'yi hızla içine çekerken Tahran "2 numarayı ele geçirdiğini" önce duyurdu sonra yalanladı. Haber, Türkiye'yi oldukça heyecanlandırdı. Yalanlama ise "ortada bir pazarlık var" şüphesin oluşturdu.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu; "şiddet sürerse iş biter" diyerek Suriye'ye son uyarıyı verirken, ABD tarafı Türkiye ile ortak kanaatlerini açıkladı. Ankara-Washington arasında Suriye üzerinde iyi işleyen bir istişare mekanizmasının bulunduğu.
Ve dün.. İran'ın Ankara Büyükelçisi Bahman Hüseyinpur Başbakanlık binasına geldi ve Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ ile görüştü. Hemen ardından ABD Büyükelçisi binaya girdi ve Bozdağ ile görüştü.
Neler oluyor?
Konu PKK mı, Karayılan mı, Suriye mi? Bu görüşmelerde hangisi konuşuldu? Hepsi olabilir ve hepsi birbiriyle bağlantılı. Bozdağ, büyükelçilerle görüşmeleri yaparken Başbakan Tayyip Erdoğan da kuvvet komutanları ve Jandarma Genel Komutanı'nı kabul etti.
Son iki hafta bölge için çok önemliydi. İki hafta Suriye'de iç savaşın (bence artık iç savaş yaşanıyor) farklı aşamalarını gördük. Aynı dönemde İran'ın Kandil operasyonlarını izledik. Aynı dönemde PKK saldırıları alabildiğine arttı. Yine aynı dönemde Irak'ta ağır saldırılar gerçekleşti, çok insan öldü.
Sanki Irak işgali öncesi bir durum görüntüsü var. ABD'nin bu buhran döneminde işini gücünü bırakıp Suriye'ye saldırması zor. Ama imkansız değil. Mecbur bırakılabilir. Ya da bu işe Türkiye'ye ihale eder.
Son dönemde Türkiye'nin bölgedeki duruşu eskisinden farklı sanki. Daha buyurgan, daha otoriter, daha yönlendirici hatta zorlayıcı. "Bölgenin Amerika"sı demek sağlıklı bir benzetme olmayabilir ama böyle de bir durum var.
Bu yüzden Suriye konusunda ne olacaksa Türkiye üzerinden olacak. Barış da savaş da Türkiye üzerinden olacak. Barışa şans vermediler, Suriye tankları artık kendi şehirlerini dövüyor. İran ve Suudi Arabistan, Suriye üzerinde bilek güreşiyor. Suriye düğümü çözüldüğü anda bütün bölge çözülecek. Bu yüzden oyun çok dikkatli ve acımasız oynanıyor.
Ankara ile İran arasında iki mesele var; Suriye ve PKK. Tahran kendi operasyonunu yapıyor PKK'ya karşı. Aynı Tahran, Suriye yönetimini korumak için yoğun gayret sarfediyor ve Ankara ile pazarlık yapıyor.
Suriye giderse İran'ın da çözüleceğini bilen Tahran, Suriye-Lübnan hattının korunması ve ABD cephesinde yer aldığı için PKK'nın tasfiye edilmesini istiyor. İran'ın iki öncelikli hesabı bu.
İran ve Türkiye PKK konusunda hemfikir ve koordinasyon uzunca bir süredir iyi çalışıyor. Ama Suriye denklemi bozmuşa bu koordinasyon da bozulacak demektir. Karayılan tartışmasında da gördüğümüz bu. İki ülke, PKK ile savaşlarını birbirinin Suriye politikasına endekslemiş durumda.
Sanırım önümüzdeki hafta daha hareketli geçecek. Bayram sonrası ciddi bölgesel hareketlilik göreceğiz. PKK'ya karşı İran benzeri bir operasyon olabilir mi, bence olur. Türkiye ve İran Kandil'e ortak harekat düzenler..
Büyük çıkış PKK ve Kandil'e yönelik olacak.
Ama ya sürpriz olur, Kandil'e değil Suriye'ye yapılırsa bu operasyon!
Olmaz demeyin, olur. Dünya için büyük şok olur, bölgede bütün taşları yerinden oynatır.. Sanki oraya doğru sürükleniyoruz..
yenişafak