Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulunun gayrimenkul sektöründeki yaptığı denetimler, krize rağmen lüks konut satışlarında sıkıntı çekmeyen büyük inşaat şirketlerinin iş vergi ödemeye gelince satış tutarını düşük göstererek ya da maliyetleri şişirerek, ciddi oranlarda vergi kaçırdığını ortaya koydu. 

Hesap Uzmanları Kurulu'nun önceki yıl gayrimenkul sektöründe başlattığı vergi denetimleri geçen yıl da devam etti. Ankara, İstanbul ve İzmir'de Grup Başkanlıkları, diğer illerde ise turneye çıkan ekiplerce gerçekleştirilen incelemeler için önce tapu kayıtları tarandı. Kayıtlarda satış adedi fazla olan inşaat firmaları ve müteahhitler ile bunlardan gayrimenkul alanlar belirlendi. Daha sonra da bu kişilerin banka kayıtları ile kendileri ve yakınlarının para transferleri çıkarıldı.

Bu ön hazırlığın ardından da seçilen mükelleflere yönelik kapsamlı bir vergi incelemesi başlatıldı.

382 MİLYON LİRALIK VERGİ VE CEZA

Hesap uzmanları, 2008 yılında bu çerçevede 141 inşaat şirketi ve müteahhit nezdinde incelemede bulundu. İncelemeler sonucunda da 908 rapor düzenlendi.

Bu raporlarda 141 mükellefin devlete 8 milyar 348 milyon 731 milyon 965 lira gelir beyan ettiği, buna karşılık 2 milyar 710 milyon 522 bin 494 lirayı devletten kaçırdığı bildirildi.

Ankara'da incelenen 26 mükellefin beyan ettiği gelir 1 milyar 331 milyon 743 bin 193 lira, kaçırdıkları gelir 200 milyon 58 bin 898 lira, İstanbul'da incelenen 15 mükellefin beyan ettiği gelir 3 milyar 969 milyon 635 bin 713 lira, kaçırdıkları gelir de 832 milyon 848 bin 27 lira olarak saptandı.

3 mükellefle ilgili incelemenin sonuçlandırıldığı İzmir'de ise beyan edilen gelir 317 milyon 51 bin 305 lira, kaçırılan tutar 75 milyon 529 bin 540 lira olarak tespit edildi.

Böylece 3 büyük ilde 5 milyar 618 milyon 430 bin 211 liralık beyana karşılık 1 milyar 108 milyon 436 bin 465 liralık kaçakla karşı karşıya kalınırken, ekiplerin incelemelerinde de beyan edilen gelir 2 milyar 730 milyon 301 bin 754 lira, kaçırılan gelir 1 milyar 602 milyon 86 bin 29 lira oldu.

Söz konusu incelemelerde Ankara'da yüzde 15, İstanbul'da yüzde 21, İzmir'de yüzde 23,8, genelde ise yüzde 32,5'luk bir kaçak oranına ulaşıldı.

Hesap Uzmanlarının incelemeleri, kaçak işlemine en fazla satış fiyatı düşük gösterilerek, tapuda başvurulduğunu ortaya çıkardı. Bunu giderleri yüksek göstererek vergi kaçırma yöntemi takip etti.

İncelemeler sonucunda gelirini gizleyerek vergi kaçıran inşaat şirketleri ve müteahhitlere, 190 milyon 947 bin 948 lira vergi tahakkuk ettirildi, ayrıca aynı miktarda ceza uygulandı.

YABANCILARA MÜLK SATIŞI

Hesap uzmanları, gayrimenkul piyasasındaki sektör denetimlerinin yanı sıra, geçen yıl Antalya, Kuşadası ve Bodrum'da yabancılara satılan gayrimenkullere yönelik de inceleme gerekleştirdi.

38 mükellef için 132 raporun düzenlendiği bu incelemelerde, mükelleflerin devlete yabancılara 158 milyon 21 bin 866 liralık mülk sattıkları yönünde beyanda bulundukları ortaya kondu. Buna karşılık 209 milyon 419 bin 251 liranın kasaya girdiği halde, devlete bildirilmediği belirtildi.

Hesap uzmanları, tapuda düşük beyan sonucu oluşan bu fark için mükelleflere 19 milyon 121 bin 673 lira vergi çıkardı, 19 milyon 307 bin 891 lira da ceza kesti.

Yabancılara mülk satışında Antalya, adeta vergi kaçırma merkezi oldu. Bu ilde her 3 liralık satışın sadece 1 lirası devlete beyan edildi. Antalya'da incelenen 47 milyon 559 bin 228 liralık matrahta, 144 milyon 487 bin 866 liralık fark bulundu.

Antalya'da yüzde yüzde 303,8 olan kaçak oranı, Kuşadası'nda yüzde 77,3, Bodrum'da ise yüzde 38,3 olarak hesaplandı.

Kuşadası'nda 57 milyon 998 bin liralık beyana karşılık 44 milyon 850 bin 153 lira, Bodrum'da ise 52 milyon 464 bin 638 liralık beyana karşılık 20 milyon 81 bin 232 liralık kaçak tespit edildi.

İNCELEME SONUÇLARI

Hesap uzmanlarının 2008 yılında gayrimenkul piyasasında gerçekleştirdiği incelemelerin sonuçları şöyle:

.            MÜKELLEF   BEYAN EDİLEN    KAÇIRILAN       VERGİ         KESİLEN İNCELEMELER   SAYISI     GELİR (TL)     GELİR (TL)     FARKI (TL)     CEZA (TL)--------      -----  -------------   -------------  ------------   ------------BÜYÜK FİRMALAR 141    8.348.731.965   2.710.522.494  190.947.948    190.947.948YABANCILARA SATIŞ-Antalya         9       47.559.228     144.487.866   14.657.386     14.783.676-Kuşadası       16       57.998.000      44.850.153    2.113.241      2.173.169-Bodrum         13       52.464.638      20.081.232    2.351.046      2.351.046-Toplam         38      158.021.866     209.419.251   19.121.673     19.307.891