21. yüzyılın projesi olarak nitelendirilen ve Rusya'nın Avrupa'daki gaz tekelinin kırılmasını sağlayacak olan Nabucco Projesi, 5 milyar Euro'luk en büyük dış yatırım, 15 bin kişiye iş imkanı ve ucuz doğalgaz tedariki dışında Türkiye'ye uluslararası piyasalarda önemli bir kazanım daha sağladı. Nabucco Projesi'nde, güvenliğin AB'nin oluşturacağı özel güvenlik birimi tarafından sağlanacağı sürprizinin ardından ikinci sürpriz düzenlemenin de 'darbe kriterinde' yaşandığı belirlendi. Yıllardır 'darbe' riski yüzünden uluslararası piyasalarda risk pirimi ödeyen Türkiye, yüzyılın projesi Nabucco'yla bu statüden kurtuldu. AK Parti Hükümeti'nin AB üyeliği yolunda aldığı kararlar ve sivilleşme yolunda attığı adımlar nedeniyle 'darbe' Nabucco Projesi'nde olası riskler arasında yer almadı. Oysa 20. yüzyılın projesi olarak nitelendirilen Bakü Tiflis Ceyhan (BTC) Boru Hattı Projesi'nde ise, projeyi tehdit edebilecek unsurlar arasında darbe ihtimali de risk olarak sayılmıştı.

BTC'DE RİSK SAYILDI

BTC anlaşmasının 12'inci maddesinin 1'inci fıkrasında darbe ile ilgili hüküm şu şekilde yer almıştı: 'Tüm proje boyunca devlet makamları tüm kişilerin güvenliğini sağlayacak, tesisler ve kişileri iç savaş sabotaj, abluka, ihtilal, ayaklanma, isyan, karışıklık, terörizm, adam kaçırma, ticari zorbalık, organize suç veya diğer tahripkar olaylardan kaynaklanan tüm zarar ve ziyana karşı koruyacaktır.' Yani Türkiye, 'ihtilal' durumunda BTC için yüklü tazminat ödemek zorunda kalma riski bulunurken, bu durum Nabucco'da değişti. Nabucco Projesi'nin, anlaşma metinlerinin hazırlanmasında BTC anlaşmasının metinleri baz alınırken Nabucco'nun önündeki riskler tartışıldı. AB bu kez, metnin hazırlıkları sırasında, darbeyi projenin önündeki riskler arasında kabul edilmesi yönünde bir talepte bulunmadı. Doğal afet ve savaş durumu gibi diğer beklenmedik olaylar ise 'mücbir sebep' olarak anlaşmada yer aldı.

Türkiye'ye bakışları değişti

Ekonomi bürokratları, AB'nin Türkiye'ye bakışının da değiştiğini bildirdiler. Yetkililer, Nabucco ile AB'nin darbeyi risk primi dışına çıkarmasının Türkiye'nin demokrasisi açısından da büyük bir dönüm noktası olduğunu vurguladılar.

STAR