Onu methetmeye bir gün yetmez. Yarın da devam edeceğiz.

“Ayrıkotu” diye yazın bakalım Yandex’e göreceksiniz. Baştan sona “Ayrıkotu ile nasıl mücadele edilir” onu göreceksiniz. Ayrıkotuna haksızlık ediyoruz. O bir nimet, ama değerini bilmiyoruz. Onu kovuyoruz ama o bizi bırakmıyor. “Özyurdunda garip, öz vatanında parya” muamelesi gören sadece biz değiliz, bizim elimizde “ayrıkotu” da aynı durumda.

Geçen gün Keneviri yazmıştım. Hani şu “topyekûn savaş” ilan ettiğimiz  Kenevir’i! Hatırlayın “Zeytinyağlı yiyemem aman, basma da fistan giyemem aman”. “Tereyağı kokuyor” değil mi, siz “Sana” yiyin. Siz sütünüzü bize verin size süt tozu verelim. Biz size rafine tuz verelim, rafine şeker verelim, zeytinyağınız kanarya sarısı olsun, bize verin kokusunu, tortusunu alalım. Rafine zeytinyağı verelim!? Ayrıkotu “arsız” bir “ot” değil mi? Bu coğrafyanın, bu toprakların çocuğu, bizden daha eski ve bizden daha çok sahip çıkıyor bu toprağa. Başını hiç yukarı kaldırmaz. Mütevazıdır. Bu toprakların her karışına kök salmıştır. Ayrıkotunu hep bilirdim de, onun değerini bana ilk anlatan Adanalı bir ağabey, toprak dostu ve “ayrıkotu babası”, “Narenciye babası” Mehmet Mühür oldu. Ayrıkotu, Anadolu toprağına vurulan bir rahmet ve bereket mührü’dür adeta, bilmem farkında mısınız.

Ayrıkotuna karşı düşmanlığımız cahilliğimizden kaynaklanıyor. Sopayla köpeği öldüresiye döven ya da engelli bir genci yumruklayan geri zekalı gençlerden ne farkımız var dostumuz ayrıkotuna karşı kazma kürek yetmeyince, kimyasallarla üzerine yürüyenlerin. Ayrıkotu’na “terörist” muamelesi yapmak bize yakışıyor mu? İşe bakar mısınız, Avrupa’dan çim getiriyoruz, onu yetiştiriyor ve yaşasın diye bakıyor, suluyor, biçiyoruz, kendi çimimize karşı ise savaş ilan ediyoruz. Hangi akıl bu!

Erdoğan’dan bir ricam var. Beştepe’yi ayrıkotu ile donatalım. Odanızda bir saksıda ayrıkotu yetiştirin. Misafirlerinize “ayrıkotu fidanı” ikram edin, “ayrıkotu çayı”, “ayrıkotu salatası” ikram edin. “Türkiye’nin büyüme, genişleme ve derinleşme stratejisi”ni, canlı bir organizma olarak ayrıkotu ile modelleyin. Ayrıkotu gibi bu toprağa kök salıp onu kucaklayalım. Bu otu örnek alalım.

Niçin mi, bakın anlatayım. Önce ayrıkotunun faydaları: Nezle, grip, soğuk algınlığı, öksürük, boğaz ağrısı için, Covid’19 için çok şifalı bir bitkidir. İdrar söktürücüdür. Böbrekler ve mesanedeki taşlarını eritir. Böbrek yetmezliğine ve sancılarına çok fayda verir. İltihab gidericidir. Vücuda zindelik verir.. Karaciğer rahatsızlıklarında faydalıdır, Kanı temizler.. Mide rahatsızlıklarına iyi gelir. Gastrit için çok faydalıdır. Sarılık için de faydalıdır. Yeşil olarak ve kurutularak yararlanılır. Haşlanır, demlenir, salataya katılabilir. Haşlama, demleme suyu içilebilir. Karaciğer hastalıklarına faydalıdır.. Ayrıca cilt hastalıklarında da kullanılır.. Egzama ve benzeri cilt rahatsızlıklarının iyileşmesine yardım eder.. Romatizmal kaynaklı ya da her ne sebeble olursa olsun  eklem ağrılarını geçirmek için ayrıkotu kaynar suya atılarak birkaç dakika demlendirilir ve ağrıyan yer bu bitkinin suyu ile masaj yapılırsa rahatlama sağlanır.. Boğaz ağrıları için gargara da yapabilirsiniz.

Diüretik (idrar söktürücü), depüratif (kanı temizleyici), sedatif (Kas gevşetici), ekspektonan (balgam söktürücü), antifebril (ateş düşürücü), antihelmintik (bağırsak kurtlarını düşürücü), koleretik (safra akımını sağlayıcı). İltihaplı hastalıklarda rahatlatıcı ve ferahlatıcı olarak kullanılır. Albumini atar. Nefrit ve Nikris’te de faydalıdır. Daha ne yapsın. İdrar yolları enfeksiyonlarını iyileştirir. İshale karşıdır. Mide rahatsızlıklarında tedavi edicidir. Ateşli hastalıklarda hastayı rahatlatır. Ergenlik sivilcelerini geçirici etkisi vardır. Özellikle kireçlenmeye karşı kullanılan oldukça etkili bir bitkidir. Ayrıkotu kökü tek başına veya “Kekik” ile beraber kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilirse kanı ve bedendeki toksik maddeleri temizler. Bu karışım dıştan uygulandığı zaman romatizma ağrılarını hafifletir, egzama ve cilt hastalıklarının iyileştirilmesinde etkili olur. Romatizma ve gut şikayetlerini azaltmaya yardımcı olur. Antiseptik özellikleri vardır. İçindeki maddelere göre prostat büyümesinin önlenmesine yardımcı olur. Geçmişte ateşli hastalıklarda da kullanılmaktaydı.. Ayrıkotu kökü kaynatılıp sade olarak veya limon sıkılarak içilirse yaz aylarındaki harareti ve susuzluğu giderir. 

Ayrıkotu Buğdaygillerden bir bitkidir, kökü daha şifalıdır. Kökleri kullanılır, ilkbahar ve sonbahar aylarında toplanıp, kurutulur. Köklerinde yüksek miktarlarda potar ve şeker vardır. Mekke ayrığı faydalı, Domuz ayrığı zararlıdır. Bileşiminde Müsilaj, saponin, şeker, triticin, glikovalin, leviloz, potasyum, demir, silisyum, potar, inozit, inulin, tritisin, manit, provitamin A, B,C vitaminleri vardır. İçerisinde ayrıca uçucu yağlar bulunur.

Hadi, bir de kullanım şeklinden bahsedelim: Kullanım şekli ve dozu : 2 çorba kaşığı kıyılmış bitki 0,5 litre suda 10 dakika kaynatılır. Günde 4 defa birer çay bardağı yemeklerden evvel içilir. Çayı: 20 gr. ayrık kökü bir litre suda haşlanarak çay gibi içilir. Kaynarken içine limon atılırsa daha güzel bir tat verir. Ülkemizde ayrıkotunun 20’ye yakın çeşidi vardır. Ayrıkotunu eskiden batıda ekmek de de kullanmakta idiler. Ayrıkotunun herhangi bir bilinen kötü etkisi yoktur. Sadece aynı familyadan ayrıkotunun akrabası “domuz otu” denilen bitki ise zehirlidir. Yendiğinde uykusuzluk ve ishal başlar. Dikkat etmek gerekir. Evet bu konuya yarın da devam etmek gerekecek. Selâm ve dua ile.