82 Anayasası Kabul Edilebilir Olmaktan Çıktı
AK Partinin Anayasa Hukuku uzmanı Prof. Dr. Zafer Üskül, 82 Anayasası'nın kabul edilebilir olmaktan çıktığını ifade ederken Anayasa'da acil değişik isteyen maddeleri böyle sıralıyor...
Anayasa Aslında Yeni Baştan Yapılmalı
Hocam, yapılması düşünülen anayasa değişikliğinin kapsamı nedir? Hangi maddelerde değişikliklere gidilecek?
Bizim düşüncemiz aslında anayasanın yeni baştan yapılmasıdır. Bunun için bir taslak çalışması da başlatmıştık. Bunu herkes biliyor. Ancak muhalefetle bu konuda bir uzlaşma sağlanamadığı için ne yazık ki o görüşmeler aksadı. Şu sıralarda baştan yeni bir anayasa yapma konusunda muhalefetin çok istekli olmadığı görülüyor.
Biz hep şunu söylüyorduk: Türkiye'nin yeni anayasası yapılacaksa, bu geniş bir uzlaşmayla yapılmalıdır. Tek bir siyasi partinin yapacağı bir anayasa eksik kalır. Hem toplumsal muhalefetin, hem siyasi muhalefetin katkısı olmadan böyle bir şey yapmak doğru olmaz. Bunu hep söyledik. Bunu sağlayamadığımız için de o düşünce biraz geride kaldı gibi görünüyor.
Ancak anayasada elbette değişiklikler de yapılması gerekiyor. Hangi maddelerde değişiklik yapılır, hangilerinde yapılmaz o konuda şu anda bir şey söylemek mümkün değil. Çünkü yapılacak her öneriye karşı bir muhalefet ortaya çıkabiliyor. Eğer muhalefet partileri, özellikle de anamuhalefet partisi anayasada yapılması gereken düzeltmelere, değişikliklere sıcak bakıyorsa hangi maddelerin değiştirileceği de birlikte kararlaştırılabilir. Böylesi daha doğru olur diye düşünüyorum.
Hiç Olmazsa Acil Düzeltmeler Yapılmalı
Sayın Burhan Kuzu'nun '15 maddelik bir değişiklikle bu anayasa sivil bir anayasa olur' şeklinde bir açıklaması vardı. Mevcut anayasanın 12 Eylül ruhuyla yapıldığını düşündüğümüzde böyle bir şey mümkün olabilir mi?
Şimdi tabi ki, bu anayasanın 1982 anayasası adıyla anılması bile artık toplumun büyük bir kesimi tarafından kabul edilebilir olmaktan çıktı. Dolayısıyla hem başlangıç bölümünü hem başka birçok maddesini değiştirmek gerekiyor. Ama parça parça yapılan değişikliklerle de anayasanın bütünlüğü de kayboluyor. O ruh ortadan kaldırılabilir mi, kaldırılamaz mı bu yapılacak, üzerinde uzlaşılabilecek değişikliklere bağlı. O konuda şu anda bir şey söylemek mümkün değil. Ancak bütün üzerinde çalışma yapılamıyorsa hiç olmazsa acil olarak düzeltilmesi gereken maddeleri saptayıp, onlar üzerinde çalışmak daha pratik görülmüştür.
Bu Meclisin Anayasa Yapmasına Hiç Bir Hukuki Engel yok
Anayasayla ilgili tartışmalarda bazı kesimlerden "darbe sonrası ya da savaş sonrası yeni anayasa yapılır" ya da 'yeni anayasayı kurucu meclisler yapar" gibi bir takım açıklamalar geldi. Bu açıklamaları nasıl değerlendirmek gerekir?
Kurucu meclis de anayasa yapabilir, şu anda görev yapan meclis de anayasa yapabilir. Hukuken bir engel yok. Önemli olan anayasayı yapacak organın gerçekten toplumun bütün kesimlerini temsil ediyor olmasıdır. Belki 22. dönemde bunu söylemek zordu. İki siyasi parti mecliste temsil ediliyordu. Oyların yüzde 46'sı temsil edilmiyordu. Ama şimdi bu söz konusu değil. Şu anda mecliste 7 siyasi partinin temsilcileri, mecliste grubu olan 4 siyasi parti var. Dolayısıyla toplumun her kesimi temsil ediliyor. Bu bakımdan bu meclisin yeni bir anayasa yapması önünde hiçbir hukuki engel yok.
Yargıda da Bazı Değişiklikler Yapılacak
Son 1-2 yıllık süreçte özellikle Anayasa Mahkemesi'nin 367 kararı ve başörtüsüne özgürlük getiren düzenlemeyle ilgili değişikliklerde büyük tartışmalar yaşandı. Acaba yapılacak olan düzenlemelerde Anayasa Mahkemesi'nin yapısına, dair bir takım düzenlemeler de olmalı mı?
Bu varılacak uzlaşmaya bağlı. Yargı organının işleyişiyle ilgili olarak genelde bazı düzenlemelerin yapılması ihtiyacı var. Başka alanlarda olduğu gibi tabi" Ama hangi konuda uzlaşmaya varılır. O konuda şu anda bir şey söylemek mümkün değil.
Anayasa çalışmalarına MHP katılacağını belirtirken, CHP katılmayacağını açıkladı. CHP'nin bu isteksiz ve engellemeye yönelik tavrında ilerleyen dönemde bir değişiklik bekliyor musunuz?
Bunu seçimlerden sonra meclis başkanımız bir girişimde bulunursa o zaman göreceğiz.
Analitik Bakış
